Leer de geheimen van ’friluftsliv’ kennen

Noorse levensstijl in de buitenlucht

Toen ze vier was, had Mina al 300 nachten in een tent geslapen.

“Wat ik leuk vind aan onze tochtjes? Dansen, spelen en verhalen vertellen! En tijd met papa doorbrengen.”

Mina

Samen met papa, liefhebber van buitenactiviteiten Alexander Read, sliep de vierjarige Mina Floriana al 300 nachten in een tent. Zo beklom ze ook al vijf bergtoppen van meer dan 2.000 meter en wandelde ze al honderden kilometers te voet.

’De magische momenten zijn gewoonlijk niet de zeldzame natuurwonderen, maar de talrijke kleine ervaringen. Zaken die niet direct spectaculair zijn, maar plots heel bijzonder worden op een hoogte van 1.400 meter,’ zegt Alexander.

Een minder gewoon leven

Noorwegen is al jaren lang één van de gelukkigste landen ter wereld en een deel van dat geluk kan verklaard worden door de term ’friluftsliv’. De term werd in 1859 uitgevonden door de Noorse theaterschrijver en poëet Henrik Ibsen. Hij gebruikte het woord om de waarde weer te geven van tijd die je doorbrengt op afgelegen locaties voor de fysieke en spirituele gezondheid.

Een mix van Noorse woorden voor vrij, lucht en leven, dat wordt best vertaald als een levensstijl in de buitenlucht. Vandaag de dag kan dat alles betekenen, van een korte wandeling of picknick in het bos tot een kanotocht of een nachtje in een tent. Zolang het maar buiten is! Friluftsliv heeft namelijk betrekking tot de helende krachten van de natuur.

Deze kracht is ook één van de redenen waarom Mina en Alexander in 2018 hun langdurig avontuur begonnen. Alexander verloor zijn baan door een reorganisatie op het werk.

Hij heeft al zijn hele leven lang veel tijd in de bergen doorgebracht en hij besliste de situatie tot iets positiefs om te buigen. Hij wilde iets doen met zijn regelmatige wandeltochten en besliste om samen met de toen twee jaar oude Mina op expeditie te gaan.

’Door haar werk kan Mina’s moeder haar niet naar de kleuterschool brengen of ophalen. Vanaf het begin was het al duidelijk dat Mina met me zou meekomen, als ik op tocht zou vertrekken. En dat maakte het alleen maar spannender,’ zegt Alexander.

Ze begonnen met een wandeltocht in de winter die maar liefst 57 dagen duurde en hen van Vest-Agder naar Jotunheimen bracht.

’Plots had ik een berggids bij die een poort opende naar een magisch koninkrijk waarvan ik niet wist dat het bestond,’ zegt Alexander.

Twee jaar later hebben ze tientallen expedities achter de rug, waarvan sommige geld opbrachten voor liefdadigheidsacties. Ze hebben documentaires en kinderprogramma’s voor televisie gemaakt die voor tal van prijzen genomineerd werden.

In 2019 werden ze benoemd tot ’Årets Villmarkinger’ (Wildernismensen van het jaar).

Je kunt de korte en lange expedities van het duo volgen op hun Instagrampagina Mina og meg waar je een glimp kunt opvangen van het ’alledaagse leven’ in de bergen terwijl je hen volgt op zoek naar magische wandelmomenten.

Wie ook altijd met hen meegaat…

…is Laura de pop.

’Laura is Mina’s maatje. Ze is al op meer wandeltochten meegeweest dan veel mensen in hun hele leven doen,’ zegt Alexander.

Mina en Alexander geloven in magie. Ze denken dat de natuur een uitstekende plek is om elkaar te leren kennen. Natuurlijk geloven ze ook in trollen.

’Trollen hebben grote ogen, oren, voeten en billen. Ze zijn zo glad als steen en ze hebben een staart. Ze zijn vriendelijk, maar ze zien er niet altijd vriendelijk uit,’ legt Mina uit.

’We leven in een maatschappij met de beste communicatiemiddelen ooit. Maar tegelijkertijd kunnen we verder weg zijn van elkaar dan ooit tevoren. Ik denk dat we allemaal op trollenjacht moeten in 2020,’ besluit Alexander.

De natuur als speeltuin

Mina en Alexander zwemmen en in stromen, springen van rotsen, lunchen met korhoenders en kijken naar Elsa en Anna van Frozen op tv. Een tv die Mina maakt in de sneeuw.

Ze dansen, zingen ’Hakuna Matata’ en ’Let it go’ en verzinnen samen verhalen.

Leven in een tent

Weken na elkaar in een tent van drie vierkante meter slapen is soms best een uitdaging, zelfs voor de grootste bergliefhebber. Maar voor Mina en Alexander is kamperen het nieuwe normaal geworden.

’Het is een eenvoudige en prachtige wereld. Samen in zo’n kleine ruimte zitten betekent dat we wel samen moeten praten en spelen,’ zegt Alexander.

Ze lezen boekjes met Laura en bekijken ook vaak foto’s van wie er thuis op hen zit te wachten: mama, kleine zus en de kinderen van de kleuterschool.

’Samen eten we snoepjes en spelen we verstoppertje in de tent,’ zegt Mina.

Samen wandelen

’Mensen vragen me vaak hoe ik Mina kan motiveren om te gaan wandelen. Ik antwoord altijd dat ik haar niet motiveer, want je kunt een kind niet motiveren om 160 kilometer door de bergen te wandelen,’ zegt Alexander.

De kunst is om er een gezamenlijk project van te maken.

’Eerst en vooral zeg je ”we gaan samen op tocht” in plaats van ”Ik neem de kinderen mee op een uitstap”,’ legt Alexander uit.

Mina 'bestudeert' de kaart, zegt wat ze wil doen en beslist welke stripverhalen, prinsessenjurkjes en boeken ze wil meenemen.

’Tegelijkertijd vertel ik haar dat ze geen tien boeken mag meebrengen, maar twee.’

Met duidelijke regels, is er weinig ruzie.

’Ik creëer het kader om veiligheid en dynamiek te garanderen, maar ik wil Mina ook verantwoordelijkheid en een stem geven, wanneer dat mogelijk is. Mina zal niet moeilijk doen over dingen waarvan ze weet dat ze toch niet zullen gebeuren.

De natuur beheersen

Mina weet hoe je een kampeerkooktoestel moet voorverwarmen. Ze kan ook een tent oprollen en ze heeft een bijzondere relatie met sneeuwkuilen, diepe scheuren in gletsjers, en lawines.

’Maar deze tochten gaan in de eerste plaats niet om praktische vaardigheden. Het gaat meer om jezelf te leren kennen in de natuur,’ zegt Alexander.

De belangrijkste uitdaging

Mina en Alexander hebben zich een weg weten te banen door windstoten van 20 meter per seconde en temperaturen van 25 graden onder nul!

De grootste uitdaging om met kinderen te reizen is volgens Alexander wel nog iets helemaal anders.

’De praktische regelingen moeten echt in orde zijn. De belangrijkste uitdaging voor mij bestaat erin dat ik soms echt de volwassene moet zijn. Als ik moe ben, omdat ik niet voor mezelf zorg, kan ik ook niet op dezelfde manier deel uitmaken van Mina’s wereld. En dat maakt iets fundamenteels kapot.’

Dit is namelijk de belangrijkste reden voor de excursies van het duo: Samen zijn.

’Zowel Mina als ik verleggen onze focus wanneer we op reis zijn. We hebben tijd om ons te concentreren op dingen die normaal slechts in de marge bestaan.

Alexander verwijst naar de filosoof Arne Næs en zijn idee van kinderlijk plezier:

’Wanneer ik neerzit en het aantal mierenpootjes of dennennaalden in een mierenhoop begin te tellen en dit aanvoelt als iets normaal om te doen, dan weet ik dat we op het juiste pad zitten.

Verspreid de magie

Mina en Alexander hebben van Åndalsnes naar Beitostølen gefietst en de Nordry-bergkam op ski’s overgestoken.

Toch is er niets dat het duo hoger inschat dan een microavontuur thuis met mama Kristin en de één jaar oude Lijle Olava.

’Een verbinding maken tussen de natuur en het leven door korte en lange reizen, dat is een keuze die Kristin en ikzelf samen gemaakt hebben,’ zegt Alexander.

’Als Mina en ik meer volwassenen en kinderen kunnen aansporen om naar buiten te gaan en trollen te gaan zoeken, dan ben ik geweldig blij!’

En je hoeft geen twee maanden door de bergen te reizen om dat te doen.

’Onze reisjes gaan niet over grote doelen, maar over wat er in het hier en nu gebeurt.

En dat is precies waar het de helende kracht van ’friluftsliv’ om te doen is.

Bekijk de 10 beste wandeltips voor families van Alexander