Goed gebruik van de nationale parken

Wandelen in de wildernis

Je hoort vaak dat Noorwegen bekend is vanwege zijn schone, ongerepte natuur. De kern daarvan vind je in de 46 nationale parken die over het hele land verspreid liggen.

Veel lokale touroperators kunnen je vertellen hoe je de natuur op de beste en veiligste manier kunt beleven.

Gjermund Nordskar, schrijver van het boek Til topps i Norges nasjonalparker ('Naar de top van Noorwegens nationale parken') over zijn 80 dagen durende wandeltochten door de 37 nationale parken op het vasteland van Noorwegen (de andere zeven bevinden zich op de Svalbardeilanden), is van mening dat de enorme parkgebieden voor de meeste mensen goed toegankelijk zijn.

'Als je buiten de meest bezochte gebieden treedt, kun je eindeloos rondzwerven in ongerepte natuur die verder strekt dan je kunt kijken', zegt Nordskar.

De nationale parken zijn deels kwetsbare ecosystemen en natuurgebieden waarvan de Noorse milieuautoriteiten hebben besloten dat ze moeten worden beschermd. 20.000 kilometer wandelpaden en langlaufloipen zijn duidelijk gemarkeerd met een geschilderde ‘T’, het symbool van de Noorse Wandelvereniging. In dit enorme gebied kunnen bezoekers een ruime selectie duurzame accommodatie vinden.

Aan de rand van veel van de parken – veelal op de parkeerplaatsen – zijn moderne bezoekerscentra opgezet waar je handige informatie en uitrustingen kunt vinden. Vergeet niet om altijd respect te tonen voor de natuur, de dieren die er leven, de mensen en de lokale tradities. Met andere woorden: laat het landschap achter zoals jij het zelf zou willen aantreffen. Meer informatie over beschermde gebieden is beschikbaar bij het Noorse milieuagentschap.

Wandelaars zijn heel goed in het op sociale media delen van hun ervaringen in de nationale parken. Volgens Gjermund Nordskar zijn dergelijke berichten goed voor het promoten van de mogelijkheden die de parken te bieden hebben. Tegelijkertijd zijn beelden van maar een paar van de 46 parken beschikbaar op sociale media zoals Instagram en Facebook.

We vroegen naar welke van zijn favoriete minder bekende parken hij ons toe zou sturen.

Zonder aarzeling noemt Gjermund Nordskar Lomsdal-Visten in Helgeland, Seiland in het absolute topje van Noord-Noorwegen, Breheimen ten noorden van het binnenste deel van de Sognefjord en Rago en Sjunkhatten net ten noorden van de stad Bodø in Noord-Noorwegen.

'Seiland biedt een schitterend eilandenspektakel in de Finnmarkarchipel.'

'In Sjunkhatten vind je eindeloos veel wilde natuur en enorme contrasten. Zeearenden vliegen hoog boven je hoofd en de steile bergwanden rijzen als het ware zo uit de fjord omhoog. Sjunkhatten is ook bekend als het ‘Nationale park voor kinderen’ omdat het veel kindvriendelijke activiteiten biedt.'

'Rago is een park waar je de avonturier in jezelf kunt ontplooien, met fantastische watervallen en kleuren.'

'Lomsdal-Visten wordt ook wel ‘het onbekende land’ genoemd en herbergt een van de laatste wildernissen in Noorwegen.'

'Breheimen is een minder bezochte bergreeks met talloze kleine gletsjers en prachtige bergen. Het park ligt in de schaduw van zijn grote broer Jotunheimen.'

Welke geuren van de nationale parken had Gjermund Nordskar na zijn 37 wandelexpedities nog in zijn neus?

'Nou, het is heel speciaal om de zee te ruiken als je bovenop een hoge berg staat. Noorwegen is natuurlijk rijk aan bergen, maar ook aan terrein met dennennaalden. In Trøndelag vind je veel moerasgebieden, bijvoorbeeld in de zeven nationale parken Lierne, Blåfjella-Skjækerfjella, Forollhogna, Femundsmarka, Dovrefjell-Sunndalsfjella, Skarvan, en Roltdalen. En hoog op de bergtoppen heeft zelfs de wind zijn eigen, frisse geur – niet te vergelijken met wat dan ook. Als je in de bergen loopt, ruik je simpelweg schone zuurstof', aldus Nordskar.

Als je gaat wandelen, vergeet dan niet om warme kleren mee te nemen, bijvoorbeeld een jack, maar ook een wollen trui of fleece. 'Stel dat je een ongeluk krijgt, dan is het absoluut essentieel dat je warm blijft', benadrukt Nordskar.

'Zorg dat je handen warm blijven. Neem ten minste twee paar handschoenen mee, waarvan één paar wind- en waterdicht is. In zwaar weer bieden skihandschoenen niet voldoende bescherming. Als ze nat worden, onttrekken ze de warmte aan je handen. En als je handen koud worden, kun je ze niet meer gebruiken, zelfs niet voor de meest basale dingen. Met ijskoude handen kun je ook je Smartphone niet meer vasthouden om mooie foto's te maken', aldus Nordskar.

Navigatie- en communicatieapparatuur zijn essentieel op langere tochten. In veel berggebieden heb je slechte mobiele ontvangst. Een persoonlijke tracker of iets dergelijks kan dan heel handig blijken. Om te navigeren zijn een plattegrond en een kompas een absolute must , met een GPS als back-up.

'Neem ook een reservelader voor mobiele telefoons mee; die zijn tegenwoordig overal te koop', zegt Nordskar.

Olav Nord-Varhaug is manager van de afdeling Nationale Parken van Noorwegen bij het Noorse Milieuagentschap. Het agentschap heeft onlangs de Noorse Nationale Parken als merk opnieuw gepositioneerd met de duidelijke slogan 'Welcome to Nature'.

Nationaal Park Jotunheimen
Foto: Anders Gjengedal / Visitnorway.com

En als je een wat minder ambitieuze wandelaar bent?

'Dan loop je gewoon een paar stappen de natuur in en ga je lekker in de hei liggen. Er zijn veel eetbare bessen waar je je tegoed aan kunt doen en zat prachtige scènes te fotograferen om op sociale media te zetten', zegt Nordskar.

'Je kunt er natuurlijk ook voor kiezen om een van de vele lokale touroperators in de arm te nemen. Wandelgidsen kennen de wildernis op hun duimpje.'

Lokaal eten moet deel uitmaken van je bezoek aan een nationaal park.

'In mijn team werd de op een mobiel gasstel gekookte risotto een absolute hit. Lekker met wat uitjes, knoflook, kaas en groenten erin. Hoewel er veel eettentjes te vinden zijn in de nationale parken, hebben mijn team en ik daar op onze 37 tochten geen gebruik van gemaakt, want ons doel was om zelfvoorzienend te zijn', vertelt Nordskar.

Van Olav Nord-Varhaug horen we dat de autoriteiten die verantwoordelijk zijn voor de nationale parken denken dat een uitstekend culinair aanbod steeds belangrijker wordt in de hele wandelbeleving.

Lokale opties voor eten, drinken en accommodatie van hoge kwaliteit maken het wandelaars makkelijker om een hele dag of langer in de natuur door te brengen. Veel kleine dorpen in of net buiten de nationale parken hebben tegenwoordig restaurants en andere speciale aanbiedingen.

Erkende lokale gerechten bereid met verse ingrediënten uit de regio worden met verve opgediend in eterijen in Lom, Langsua, Folgefonna,' Hardangervidda en elders.

Om zeldzame dieren te observeren moet je naar gebieden waar ze gedijen en naartoe komen om te eten en te drinken. 'Zorg dat je iets leest over het wild in de Noorse natuur voordat je aan je tocht begint', zegt Nordskar.

Volgens Nord-Varhaug laten bezoekers weinig tot geen afval achter in de nationale parken. 'Wandelaars lijken zich bewust van de impact op het milieu.'

We vragen of Nordskar tijdens zijn 37 tochten iets kwijt is geraakt, iets dat is achtergebleven in de natuur.

'Ja, een opbergzak voor de tent. Die werd weggeblazen door de wind en hopelijk wordt die door iemand gevonden die er dan goed gebruik van kan maken. Maar verder hebben we tijdens onze 80 dagen in de natuur alles verrassend goed onder controle weten te houden.'