Noord-Noorwegen: verser kan het niet

Als het om eten gaat, is Noord-Noorwegen een streek van overvloed.

De uitgestrekte bevroren wildernis wordt hier omringd door golvend kustgebied met een enorme rijkdom aan eilanden, fjorden en kliffen. Omdat de warme Golfstroom het water ijsvrij houdt, barst het hier van de vis en zeevruchten.

Dit deel van Noord-Noorwegen is nauwelijks bevolkt, afgezien van de traditionele Sami rendierherders, avonturiers op sneeuwscooters en zo hier en daar – in tenten – wat sleehondendrijvers tijdens een hondensleemarathon.

Als je landinwaarts reist, vind je rendieren en elanden, rivieren vol met vis en allerlei soorten bessen en kruiden. De lokale keuken maakt er volop gebruik van.

Vraag en aanbod

In tientallen kleine en grote havens langs de Noorse kust, leveren lokale leveranciers hun dagelijkse vangst, prooi en producten aan de schepen van Hurtigruten.

‘Op onze route ontmoeten we meer dan 200 leveranciers van vis, vlees en andere lokale ingrediënten. In elke haven vinden we wel wat’,  zegt Jimmy Westberg, chef-kok op de MS Midnatsol - één van de 13 schepen van de vloot.

Hurtigruten vervoert al meer dan 100 jaar passagiers, post en vracht langs de sensationele Noorse kustlijn, van Bergen helemaal naar Kirkenes – niet ver van de Russische grens en de Barentszzee. Het is één van de populairste manieren om het gebied te ontdekken.

Reizigers krijgen niet alleen de kans om in het binnenland op avontuur te gaan en de lokale restaurantjes in de havens uit te proberen. Eten aan boord is een ervaring op zich.

We ontmoeten Westberg als hij de vis bereidt voor het a la carte menu van die avond. ‘Deze jongen zwom gisteren nog in zee’, zegt de chef-kok. ‘Het is heel leuk om met zulk vers eten te werken.’

Om de passagiers wat bij te brengen én te vermaken, geeft hij demonstraties aan boord: hij laat zien hoe je vis fileert, mosselen kookt, rendiervlees snijdt en hoe je fenalår - gezouten en gedroogde lamsdij – op de traditionele manier serveert.

De smaak van de zee

Een van de populairste restaurants in de haven van Tromsø is Emma’s Drommekjokken (wat letterlijk Emma’s droomkeuken betekent). 'Omdat ze een droomvrouw is’, zegt de eigenaresse, Anne Brit Andreassen.

Emma is haar alter ego, maar staat ook voor de oma of tante die met hart en ziel het eten klaarmaakt. Het bekendste gerecht van het restaurant was eigenlijk alleen bedoeld als lunch voor de medewerkers – huisgemaakte gratin, met witte vis, macaroni en garnalen in bechamelsaus, spek, rauwe groenten en aardappelen.

De Noorse koningin komt hier graag; toch is dit restaurant op een informele manier elegant.

Van de meer vooruitstrevende, seizoensgebonden menukaart eten we de traditionele boknafisk: gedroogde, Arctische kabeljauw. De vis is steviger dan je zou verwachten; de smaak zout, maar toch ingewikkeld. Het gerecht wordt geserveerd met gebakken kool en gemarineerde wortel, sojaboter met chili en knoflook, gember en lente-uitjes.

Het eten komt van lokale leveranciers en is gebaseerd op lokale tradities. Veel recepten zijn afkomstig van moeders en grootmoeders uit deze streek.

Voor een zo klein inwoneraantal heeft Noord-Noorwegen opvallend veel goede, gezellige restaurants – of je nu in Alta, Tromsø of Svolvær bent.

Svolvær ligt bij de archipel van de Lofoten, een dag zeilen vanaf Tromsø. Dit is volgens veel passagiers één van de mooiste gebieden waar Hurtigruten doorheen vaart. Met bergen die uit zee oprijzen, zijn de Lofoten een goede plek voor avonturen in de buitenlucht, safari’s en extreme sporten.

En voor lekker eten natuurlijk. In de lokale restaurants – zoals Børsen Spiseri in een pand uit 1828 – is de smaak van de zee door vele generaties enorm verfijnd. Hier eten we gestoomde stokvisfilet op een bedje van hutspot, met eiboter en aardappelen, gegarneerd met Serranoham.

Het is slechts één van een handvol gastronomische restaurantjes, die de kleine bevolking van Svolvær verwennen.

‘We zijn op 68° noorderbreedte, maar de temperatuur van het water daalt nooit onder de 6-7°C’, legt Johnny Kløften, een lokale gids voor de vissersdorpjes rond Svolvær uit. ‘De Lofoten zijn als armen die zich uitstrekken naar de zee om het warme water van de Golfstroom binnen te halen.’

Elk voorjaar komen hier 100 miljoen poolkabeljauwen om te paren. Ze komen helemaal uit het Noorden, van de Barentszzee. En al eeuwenlang komen ook duizenden vissers, die proberen de vissen te vangen.