Het historische hart

Centraal in de geschiedenis

Gesticht door een Vikingkoning, bevochten in onze beroemdste veldslag, geaccepteerd als vestigingsplaats van het christendom: in Trøndelag zit geschiedenis in iedere centimeter grond.

Tekst: Morten Andre Samdal

'Haal je Trøndelag weg uit de Noorse geschiedenisboeken, dan houd je geen letter meer over. Dit gebied staat al vanaf de tijd van de Vikingen centraal in onze geschiedenis', aldus de Noorse historicus en schrijver Terje Bratberg. Dat is een gedurfde uitspraak, maar Bratberg heeft wel een punt.

In 997 NC viel koning Olav Tryggvason met zijn leger de plaats binnen die nu Trondheim heet: de op twee na grootste stad van Noorwegen en de onbetwiste hoofdstad van de regio Trøndelag. De toenmalige Vikingkoning besloot er zijn kasteel en haven te bouwen, en gaf nabijgelegen landerijen weg zodat de bevolking zich daar kon vestigen.

Terje Bratberg.
Photo: Sverresborg Trøndelag Folkemuseum

Pittoresk

'Heb je het brood meegenomen?', roept het ene meisje naar het andere. We zien alleen hun lange blonde haren wapperen als ze lachend een klein steegje in rennen. Dit speelt zich af tussen de oude houten huizen in de historische buurt Bakklandet in Trondheim - op dezelfde plek die Tryggvason zo’n 1.000 jaar eerder als vestigingsplaats koos.

Het smalle, geplaveide weggetje is tegenwoordig de toegang tot één van de meest pittoreske bezienswaardigheden langs de Nidelven - de rivier die door de stad loopt. De plaatselijke jeugd werpt hun hengels uit op de plek waar het zoete water van de rivier het zoute water van het fjord samenvloeien.

Ze staan pal onder de oude stadsbrug – die gebouwd is na de 'grote brand' van 1681 – en roepen dat ze al zalm, kabeljauw en koolvis gevangen hebben.

Even verderop zit een wat ouder echtpaar op een bankje kruiswoordraadsels op te lossen. Een aantal gezinnen met kleine kinderen houden de kinderen bezig in het speeltuintje. De twee meisjes hebben hun zak oud brood opengemaakt en voeren de eendjes op de oever van de rivier.

Bakklandet, Trondheim.
Photo: CH / Visitnorway.com

Snelle groei

In de 200 jaar na het stichten van de stad groeide het snel uit tot een belangrijke handelsstad. 'Trøndelag was onder andere het hart van de koperproductie, en Trondheim is een belangrijke stad die het noorden en het zuiden van het land met elkaar verbindt. Voor iedereen die het land door de geschiedenis heen geregeerd heeft, was het erg belangrijk inzicht te krijgen in de complexiteit van Trøndelag', zegt Terje Bratberg. En inderdaad: de financiële groei en het succes van Trondheim hielpen een regio te bouwen die een centrale plaats inneemt in de Noorse economie. Toch was het voor een groot deel de laatste 1.000 jaar ook het middelpunt van de Noorse cultuur, religie en geschiedenis.

De Nidaros-domkerk is de meest noordelijk gelegen middeleeuwse kathedraal ter wereld. Het bouwwerk is één van de beroemdste bezienswaardigheden en doet dient als kroningskerk voor het Noorse koningskuis. In Trøndelag vind je invloeden van zowel de kustcultuur van het noorden als de typische boerderijen en de culinaire tradities van het binnenland. Ook de meer stedelijke trends uit het zuiden mogen niet aan het lijstje ontbreken. 'Het belangrijkste culturele erfgoed van ons land vind je hier, zoals de Nidaros-domkerk en het museum Erkebispegården. De inwoners van Trøndelag waren weliswaar niet gemakkelijk te bekeren tot het christendom, ze hebben wél een aantal prachtige kerken gebouwd', zegt Bratberg.

De befaamde Noorse veldslag

Olav Tryggvason.
Photo: Peter Nicolai Arbo

Een andere plaats met een rijke geschiedenis is Stiklestad. Op 2 uur rijden ten noorden van Trondheim vind je de plek waar de bekendste Noorse veldslag uit de geschiedenis plaatsgevonden heeft.

'Tijdens de slag om Stiklestad in 1030 sneuvelde de christelijke Vikingkoning Olav Haraldsson toen hij in gevecht raakte met lokale hoofdmannen. Hij werd later begraven in Trondheim en heilig verklaard. Zijn stoffelijke resten liggen nu ergens onder de fundering van de Nidaros-domkerk', aldus Bratberg. 'De legende vertelt over een man wiens haar en nagels na zijn dood bleven groeien.' In Stiklestad wordt deze mythische gebeurtenis nog dagelijks gedeeld, niet in de laatste plaats door het beroemde openluchttheater met 'het toneelstuk over Sint Olav'. Het stuk gaat over de gebeurtenissen rondom de veldslag.

De stad Trondheim, de cultuur van Trøndelag, Stiklestad en de Nidaros-domkerk zijn maar een paar voorbeelden van het rijke culturele erfgoed van deze Vikingkoningen. Een Noors geschiedenisboek zou zonder hen misschien niet helemaal leeg zijn - zoals Bratberg stelt - maar in ieder geval heel wat dunner.