7 duurzame avonturen

1. De gletsjergids op Nigarsbreen

De komende vijf uur begeven we ons op gladde wegen. Linn Larsson is gecertificeerd gletsjergids in Jostedalen Breførarlag en begint net materiaal uit te delen voor de langverwachte wandeling op de gigantische ijsblokken van Moeder Natuur. In onze enthousiaste groep zitten twaalf mensen uit China, de Verenigde Staten, Frankrijk, Italië en Noorwegen.

De machtige Nigardsbreen, een zijarm van de Jostadalsbreen, de grootste gletsjer van het Europese vasteland, ziet er in het scherpe ochtendlicht indrukwekkender uit dan om het even welk wereldberoemd gebouw. ’Jullie veiligheid,’ zegt Linn glimlachend, ’is vandaag het allerbelangrijkste. Luister dus aandachtig.’

Linns belangrijkste taak is ons veilig de steile toegang tot de gletsjer op te helpen en dan vijf uur later opnieuw heelhuids beneden te komen. Met onze ijsbijl in de hand zien we er best stoer uit en we kunnen onze trots moeilijk wegsteken.

’Houd je bijl zeker naar beneden, met het puntige deel naar achter. Leg je bijl nooit op het ijs neer, want dan kan hij op het gladde oppervlak van je wegglijden,’ legt Linn ons kalm maar vastberaden uit.

Dan heb je nog de stijgijzers, een soort ijzeren sandalen met pinnen die extra grip geven. Stap voor stap toont Linn ons hoe we ze strak rond onze nieuwe wandelschoenen bevestigen.

Een lang, stevig veiligheidstouw bindt onze groep samen. Ze zijn vastgemaakt aan outfits die wel een vreemde kruising lijken te zijn van leren riemen en ondergoed.

Linn en een collega controleren zorgvuldig dat iedereen warme, winddichte kleding draagt. Terwijl we stilaan het begin van de gletsjer naderen, beantwoordt ze geduldig onze vele vragen.

Linn is 27 jaar oud en heeft al drie jaar ervaring met gletsjertochten. Elke ochtend, voor het begin van de tours, gaan tien professionals van het gidsbedrijf de routes op het ijs uittesten.

’Vergeet niet dat dit de natuur op volle kracht is: één kubieke meter ijs weegt een ton,’ zegt Linn. De belangrijkste gletsjer Jostedalsbreen is op zijn dikste punt 600 meter dik. De beroemdste gletsjerarm Nigardsbreen gaat ongeveer één meter per dag naar beneden, de vallei in. Tijdens een normaal jaar wordt hij ongeveer 30 meter korter. ’Concentratie alsjeblieft!’ roept Linn.

We tillen onze bergschoenen voorzichtig over nauwe spleten die wel tien meter of zelfs dieper het ijs ingaan. Na een half uur nemen we eindelijk een pauze op het gletsjerplateau.

’Klaar voor een fotoshoot?’ Linn neemt één voor één onze camera’s en smartphones om het moment voor ons vast te leggen. Zodra we weer vaste grond onder de voeten hebben, worden er talrijke gletsjerfoto’s op sociale media gepost die Chinezen, Russen, Amerikanen en de rest van de wereld kunnen bewonderen.

Het is tijd om de ijsbijlen aan Linn terug te geven, ook al hadden we ze graag bijgehouden. Als we er op terugblikken is het best een stevige wandeling (zoals het hoort), maar niet echt ingewikkeld.

In de regio rond de Nigardsbreen- en Jostedalsbreen-gletsjers kun je meegaan op heel wat gletsjerwandelingen van verschillende duur en moeilijkheidsgraad.

Lees meer over Noorse gletsjers.

2. De vrijwilliger die je route markeert

Wie wil wandelen in de Noorse natuur kan kiezen uit meer dan 20.000 kilometer gemarkeerde paden.

Je weet dat je op het juiste pad bent als je voorbij steenhopen, stenen muren, bomen en palen komt die met een handgeverfde T gemarkeerd zijn. Deze belangrijke letter is het alombekende symbool van de Norwegian Trekking Association (DNT), de grootste organisatie voor buitenactiviteiten van Noorwegen.

De nuttige T-symbolen worden geregeld onderhouden en herschilderd door vrijwilligers zoals Jorid Rajala. Dankzij mensen als hem kun je veilig wandelen en de weg terugvinden naar je uitvalsbasis voor het donker wordt.

Lees meer over wandelen in Noorwegen.

3. De gastheer van de milieuvriendelijke blokhut Gjendesheim

’Duurzaamheid is onze roots,’ zegt Marius Haugaløkken. Sinds 2011 runt hij Gjendesheim, een blokhut met personeel die aan de natuurlijk toegang ligt van het oostelijk deel van het Jotunheimen-gebergte, en ook vlakbij de beroemde Besseggen-wandeling.

Gjendesheim heeft een elektrisch voertuig met zeven zitplaatsen om gasten op te halen. Ze hebben daarnaast ook onlangs een nieuw oplaadstation voor elektrische privéwagens geïnstalleerd. Het verse eten in het restaurant komt vooral van lokale producenten. ’Het is misschien wat duurder en arbeidsintensief om te pakken te krijgen, maar het is het waard,’ zegt Haugaløkken die ook niet langer flessenwater verkoopt. ’Ons kraanwater is het allerpuurste wat je kunt meenemen op je bergwandeling.’

Gjendesheim vierde in 2018 zijn 140e verjaardag en is de vaakst bezochte blokhut van de Norwegian Trekking Association. Gjendesheim werkt ook samen met andere blokhutten in de regio in het zogenaamde Besseggen patrouilleproject. Dankzij dit project helpt een gekwalificeerd persoon wandelaars in de bergen veilig terug te keren op het einde van de dag. ’Ons doel was gevaarlijke situaties vermijden waarbij toeristen het te koud krijgen of onzeker zijn over hun route, en daar zijn we in geslaagd,’ zegt Haugaløkken.

Je kunt gemakkelijk met het openbaar vervoer in Gjendesheimgeraken. Er zijn in de zomer dagelijks busverbindingen vanuit Oslo, Fagernes, Gol en Otta.

4. De sleehondendrijver - hondensleetochten in Alta

’Trasti & Trine is ons hondensleetochtbedrijf en we leggen de nadruk op educatieve en leuke ervaringen met een diep respect voor de natuur. We moedigen onze gasten eerst en vooral aan om actief deel te nemen tijdens de voorbereiding van de honden en de sleeën. Dankzij onze ervaring begrijpen we beter de individuele vaardigheden van onze gasten,’ zegt Trine.

5. De gastronomische blokhut in Jotunheimen

Ja, de Noorse trots over plaatselijke delicatessen gaat helemaal tot in de bergen.

Al meer dan 10 jaar lang runt Solbjørg Kvålshaugen de blokhut Fondsbu in het zuidelijke deel van het Jotunheimengebergte. Fondsbu staat al lang bekend om hun passie voor verse ingrediënten. Typische hoogtepunten van hun drie- of viergangendiner zijn lam, kalf en rendier van plaatselijke kwekers en ook forel van het nabijliggende meer Bygdin.

’Hier in Fondsbu maken we ons eten klaar met liefde en respect voor onze gasten,’ garandeert Kvålshaugen die ons met de populaire Noorse tv-documentaireserie ’Mountain people’ een inkijk geeft in het drukke plattelandsleven bij Fondsbu.

Fondsbu dient als uitvalsbasis voor heel wat populaire wandelingen. In de zomer kom je er heel gemakkelijk dankzij dagelijkse busverbindingen vanuit Oslo, Årdal, Bergen en Lillehammer.  Je kunt ook het 20 kilometer lange bergmeer Bygdin oversteken in een smalle, schattige boot die een goede aansluiting biedt met bussen uit Fagernes en Gjendesheim.

Lees meer over het Jotunheimengebergte.

6. De ’sneeuwman’ in Oslo Skimore

’Wij willen het eerste CO2-neutrale wintersportgebied worden,’ zegt Mads Mørch, sneeuwmanager bij het Oslo Skimore.

’Ondanks de fixe uitbreiding van het skigebied consumeren we niet meer energie dan in 2002. In 2012 was het Oslo Skimore een pionier op het gebied van het gebruik van elektriciteit, toen er de eerste elektrische sneeuwscooter van het land werd voorgesteld.

De nieuwe sneeuwkanonnen zouden energie-efficiënter moeten zijn dan de kanonnen die ze vervangen.

’Tenslotte moedigen we steeds het stijgende aantal skiërs en ook ons personeel aan om het openbaar vervoer te gebruiken. Hierdoor zijn we dan ook gecertificeerd als ”Eco-Lighthouse”,’ laat Mads ons weten, voor hij de heuvel naar beneden zoeft op het vers aangelegde sneeuwoppervlak.

Oslo Skimore is slechts een kort ritje met de metro verwijderd van het centrum van Oslo. Neem dus zeker je ski’s mee tijdens je volgende citytrip!

Lees meer over alpineskiën in Noorwegen.

7. De Kapitein – Walvissafari op de Vesterålen

’Mijn team en ikzelf gebruiken al onze ervaring om dicht bij de walvissen in hun natuurlijke habitat te komen zonder ze te verstoren,’ zegt Geir Maan, kapitein van één van de schepen die het hele jaar door het grootste aantal nieuwsgierige reizigers meenemen op walvissafari. Wat een uitzicht! Deze koningen en koninginnen van de oceaan wegen bijna 60 ton.

Eerst en vooral werken de walvissafaribedrijven in Noorwegen volgens richtlijnen van de Internationale Walvisvaartcommissie en de Whale and Dolphin Conservation Society (de vereniging voor behoud van walvissen en dolfijnen).

Bovendien hebben de meeste bedrijven hun strikte, lokaal aangepaste methodes om de dieren en het milieu te respecteren. ’Voor Whale Safari Andenes betekent dit voortdurende metingen om het lawaai en de vervuiling te verminderen, en op respectabele afstand van de walvissen blijven, ongeacht de situatie,’ zegt kapitein Maan, voor hij door de wilde, prachtige eilanden van de Vesterålen in Noord-Noorwegen naar de open oceaan vertrekt met een nieuwe groep enthousiaste passagiers.

Lees meer over verschillende safari’s in Noorwegen.