De wereldberoemde schilder Edvard Munch

Ziekte leidde tot zijn passie voor kunst

Edvard Munch staat bekend als één van de belangrijkste kunstenaars van het modernisme. Hij experimenteerde meer dan 60 jaar met schilderen, grafische kunst, tekenen, beeldhouwen, fotografie en film. Dit leverde hem zowel in de Noorse als de internationale kunstgeschiedenis een unieke positie op.

Zijn belangstelling voor tekenen begon al vroeg. Als kind was Munch vaak ziek en kon daardoor lang niet naar school. Om de tijd te doden begon hij te tekenen, en dat werd al snel zijn grote passie. In het begin tekende hij vooral dingen die hij om zich heen kon zien: dieren, mensen, uitzichten en gebouwen in de buurt van zijn huis in de wijk Grünerløkka in Kristiania, dat tegenwoordig Oslo heet.

Munch had een moeilijke, sombere jeugd. Toen hij vijf was, overleed hij zijn moeder, Laura Munch, aan tuberculose en op zijn veertiende overleed zijn oudere zus Sophie aan dezelfde ziekte. Een aantal van de latere werken van Munch zijn tragisch, zoals Death in the Sickroom en The Sick Child.

Na de dood van zijn moeder trok Karen, de tante van Munch, in en nam het huishouden op zich. In tegenstelling tot zijn vader moedigde Karen de kunst van Munch aan, en in 1880 ging hij naar de Koninklijke School voor Kunst en Vormgeving in Kristiania. Hier voelde Munch zijn talent tot leven komen.

Toen hij 17 was, schreef Munch in zijn dagboek:

Munch huurde met zes vrienden een atelier in Kristiania, en daar ontmoette hij zijn eerste grote mentor: de bekende kunstenaar Christian Krohg. Die moedigde Munch aan z'n eigen weg te vinden.

Vrouwelijke invloeden tijdens het leven van Munch

In 1886 exposeerde Munch de eerste geschilderde versie van The Sick Child op de jaarlijkse herfstexpositie in Kristiania. Hij was toen 23. Zijn ruwe manier van schilderen werd zowel bekritiseerd als geprezen. Munch zei later: 'Met The Sick Child sloeg ik een nieuwe weg in - het was een doorbraak in mijn kunst'.

In totaal zijn er in de loop van meerdere decennia zes verschillende versies van geschilderd. De opzet is in alle schilderijen hetzelfde, maar zijn laatste versies zijn kleurrijker.

Meerdere van zijn werken zijn geïnspireerd door de vrouwen in zijn leven. De kunstenaar had een turbulent liefdesleven, en zijn relaties bestonden meestal uit korte, spontane eerste ontmoetingen gevolgd door een levenslange obsessie. Dat is onder meer te zien in werken zoals Dance of Life dat Munch schilderde in 1899-1900 en in Head by Head uit 1905.

Iconische werken

In 1889 had Munch zijn eerste solo-expositie in een kleine gehuurde ruimte in Kristiania. Dit hielp hem een beurs te bemachtigen voor een verblijf van een jaar in Parijs.

Later, in 1892, werd hij uitgenodigd om zijn kunst te exposeren bij de Vereniging van Berlijnse Kunstenaars. Zijn kunst schokte zowel het Duitse publiek als de leden van de vereniging. Sommigen vonden de schilderijen van Munch een belediging voor de kunst, en de expositie werd al na een week gesloten.

In die periode, tussen 1892 en 1896, maakte Munch een aantal van zijn meest beroemde werken zoals The Scream (versie in pastelkleuren), Vampire, Puberty en Madonna.