De Noorse Vikingen
Het waren niet alleen krijgers, plunderaars en barbaren maar ook boeren, familieleden, handelaren, scheepsbouwers en geliefden.
Ze staken de woelige baren over in fraaie Vikingschepen en veroverden gebieden ver weg.
Ze drukten een behoorlijke stempel op Noord-Europa die altijd zal blijven bestaan.
Het Vikingerfgoed is overduidelijk aanwezig in Noorwegen dankzij veel fascinerende voorwerpen, musea, rondleidingen en Vikingdorpen in het hele land.
Wie waren de Vikingen?
Een Viking was een handelaar, landbouwer of krijger uit de Scandinavische landen tijdens het Vikingtijdperk, dat duurde van ongeveer 800 tot 1050 na Christus. De Vikingen gingen op expeditie naar andere delen van Europa en ver daarbuiten, om handel te drijven en nieuwe nederzettingen te stichten – maar ook om te plunderen.
Wat zou duizend jaar geleden gelijk zijn geweest aan de geavanceerde technologie van vandaag? De snel varende Vikingschepen misschien? Deze geavanceerde schepen hielpen bij het opbouwen van culturele samenhang in Europa en waren cruciaal voor het verenigen van de Noorse stammen tot één staat.
De Vikingen hebben voor altijd hun stempel gedrukt op Noord-Europa, en de vele overblijfselen van hun cultuur kunnen je vakantie tot een avontuur maken.
Vikinggeschiedenis en cultuur
De Vikingtijd begon in het jaar 793 met een aanval op het klooster Lindisfarne in Engeland en dit was de eerste gedocumenteerde Viking-inval. De gebeurtenis die het einde van hun gloriedagen markeert, is de moord op koning Harald Hardrada bij de Slag bij Stamford Bridge in 1066.
Invallen, plunderingen, kolonisatie en handel brachten de Vikingen naar vele bestemmingen in de bekende wereld en daarbuiten. In het begin overleefden slechts een paar zeevarende Vikingen de ruige reizen, maar de vloten groeiden in de loop van de tijd en er waren al snel honderden schepen die bekendstonden als langschepen. Ze zeilden over de Oostzee en langs Russische rivieren tot aan de Zwarte Zee en de Kaspische Zee naar Byzantium en het kalifaat van Bagdad. Vikingen waren ook de eerste Europeanen die Groenland en Noord-Amerika bereikten. De Viking-ontdekkingsreiziger Leiv Eiriksson arriveerde zelfs rond het jaar 1000 aan de kust van Noord-Amerika, 500 jaar vóór Christoffel Columbus.
Viking-kolonisatie
De Vikingen stichtten vele steden en koloniën, waaronder Dublin in Ierland en de regio Normandië in Frankrijk. Dublin was meer dan drie eeuwen lang een belangrijke nederzetting. Tussen de jaren 879 en 920 koloniseerden de Vikingen IJsland, wat de deur opende voor de kolonisatie van Groenland. Overblijfselen van een Viking-nederzetting in L'Anse aux Meadows in Newfoundland dateren rond het jaar 1000.
De belangrijkste Noorse Vikingkoningen
Harald Veelhaar (850–932)
De eerste monarch die over een groot deel van Noorwegen regeerde. Volgens de legende weigerde hij zijn haar te knippen tot hij de enige koning van Noorwegen was.
Eirik Bloedbijl (885–954)
Koning van Noorwegen van 933 tot 935. De naam Bloedbijl zou komen van zijn vroege deelname aan de Vikinginvallen.
Håkon de Goede (918–961)
Koning van Noorwegen van de jaren 930 tot 960. Hij gebruikte zijn opvoeding en opleiding die hij in Engeland kreeg om meer delen van het land te verenigen dan zijn broer Eirik Bloedbijl had gedaan.
Olav Tryggvason (963–1000)
Koning van Noorwegen van 995 tot 1000. Zijn belangrijkste daad als koning was de bekering van grote delen van zijn koninkrijk van de Noordse godsdienst en mythologie naar het rooms-katholicisme.
Olaf II, beter bekend als St-Olaf (993–1030)
Koning van Noorwegen van 1015 tot 1028. Voor zijn terugkeer naar Noorwegen was hij een krijger en leider in Engeland en Frankrijk. Olaf zag het als zijn roeping om Noorwegen een te maken tot één christelijk koninkrijk. Hij kreeg de titel van beschermheilige na zijn dood in de Slag bij Stiklestad op 29 juli 1030.
Magnus de Goede (1024–1047)
Koning van Noorwegen van de jaren 1035 tot 1047. Zijn bewind haalde voordeel uit de dalende aantal brutaliteiten en het verlangen van de Vikingen om de monarchie opnieuw te bestendigen.
Harald Hardrada (1015–1066)
Koning van Noorwegen van 1045 tot 1066. Het eerste jaar regeerde hij samen met Magnus de Goede. Hij stierf tijdens de Slag bij Stamford Bridge toen hij Engeland wilde aanvallen. Dit was het einde van het Vikingtijdperk.
Hoe kon een klein en verspreid volk zoveel grondgebied veroveren? De Noorse Vikingen worden gekenmerkt door hun moedige, fatalistische kijk, waardoor ze van nature geboren risiconemers zijn. De groepen Vikingen schijnen een fantastisch vermogen te hebben gehad om verliezen weg te werken, of het nu gaat om gevechten aan land of gevaarlijke zee-expedities. Het aantal sterfgevallen als gevolg van oorlog was soms schokkend hoog in verhouding tot de totale Viking-bevolking, maar dat maakte geen einde aan hun honger voor verovering en verkenning gedurende ongeveer 250 jaar.
Vreedzame handelaars en mede-drinkers
De Vikingen staan vooral bekend om hun meedogenloze plunderingen, en terecht. Tegelijkertijd leefden velen van hen vreedzaam als handelaren en boeren, en veel expedities waren gebaseerd op ruilovereenkomsten. De Vikingen die thuis bleven, ondersteunden hun gezin met eenvoudige landbouwactiviteiten. Hun dagelijks leven was misschien zwaar en veeleisend, maar niet zonder vreugde. De bekendste Viking-drank is mede (mjød in het Noors), een alcoholisch bierachtig brouwsel gezoet met honing.
Het einde van het Vikingtijdperk
De ontdekkingsreizigers brachten hun culturele identiteit naar het vasteland van Europa, terwijl ze buitenlandse cultuur, talen en kennis importeerden. Tegen de twaalfde eeuw waren de Vikingen in verval als gevolg van een combinatie van binnenlandse geschillen en verzet van andere Europese landen, die de pijnlijke les hadden doorgaan om zichzelf tegen aanvallen te verdedigen door versterkingen te bouwen.
Wie waren de Vikingen?
Een Viking was een handelaar, landbouwer of krijger uit de Scandinavische landen tijdens het Vikingtijdperk, dat duurde van ongeveer 800 tot 1050 na Christus. De Vikingen gingen op expeditie naar andere delen van Europa en ver daarbuiten, om handel te drijven en nieuwe nederzettingen te stichten – maar ook om te plunderen.
Vikingschepen
Op een goede dag konden roeiers wel 15 tot 17 knopen varen.
De snelheid van de Vikingschepen is essentieel om te begrijpen hoe deze krijgers zo plotseling en verrassend konden handelen. Hun maritieme innovaties zorgden voor verbinding tussen het noorden en het zuiden van Europa, wat veel invloed op het continent had.
Innovatief scheepsontwerp
Het ontwerp van de iconische langschepen van de Vikingen werd door verschillende andere culturen overgenomen en beïnvloedde eeuwenlang de scheepsbouw. Kort gezegd bestaat de methode uit overlappende eiken planken die aan elkaar worden gespijkerd en worden beschermd door lagen geteerde wol en soms dierenhaar.
Het geheim achter het snel bewegende langschip is de lange, smalle romp, die stabiel wordt gehouden door een kiel. Het is licht genoeg om mee te nemen en is ontworpen voor snelheid en eenvoudige navigatie in ondiep water. Het langschip had twee uiteinden, waardoor het van richting kon veranderen zonder te hoeven draaien. Dit was een belangrijk voordeel in een zee gevuld met verborgen ijsbergen en zee-ijs.
Langschepen hadden roeispanen over bijna de gehele lengte van het schip en met latere versies hadden zeilen.
Multifunctionele schepen
De schepen werden niet alleen gebruikt voor plunderingen en andere aanvallen, maar ook om vreedzaam handel te drijven. Veel Vikingen sneuvelden tijdens gevechten op het Europese vasteland. In 876 kwamen er ca. 4.000 mannen om het leven en gingen er 120 schepen verloren tijdens een enorme storm voor de zuidkust van Engeland. Als prominente Vikingen overleden, werden ze op een grafschip gelegd samen met hun kleding, sieraden en zelfs hun paarden en ander vee.
Eén van de belangrijkste begraafplaatsen van Scandinavië is de grafheuvel Oseberg. In 834 werd de koningin van Oseberg op een indrukwekkend grafschip gelegd samen met haar meest kostbare bezittingen. Op het grafschip lag ook het lichaam van een andere vrouw van wie de afkomst onbekend is.
Vrouwenrechten
Hoe zit het eigenlijk met vrouwenrechten in de Vikinggeschiedenis?
Nou, er wordt gezegd dat vrouwen in de Vikingmaatschappij een betere positie hadden dan in veel andere delen van Europa. Ze hadden meestal het recht om te scheiden, en als hun echtgenoot overleed, erfden ze zijn bezittingen en mochten die houden. Deels werden ze door de wet beschermd tegen seksuele intimidatie en werd een vrouw gerespecteerd als hoofd van de boerderij als haar echtgenoot weg was, wat heel lang kon duren. De toenemende aandacht voor de Vikingcultuur is niet alleen gebaseerd op het beeld van Vikingen als meedogenloze zeekrijgers, maar komt ook door de manier waarop ze leefden en een nieuwe, modernere samenleving opbouwden.
Ontdek meer!
Hier zijn - van zuid naar noord - de belangrijkste Vikingbezienswaardigheden in Noorwegen.
Volg een Vikingtour
Bezoek historische plekken, maak een zeereis in een Vikingschip of ga all-in en wees een dagje Viking.
Meer leuke Vikingervaringen
Profiteer van topaanbiedingen
Bekijk onze selectie van vertrouwde bedrijven die er alles aan doen om je een goede reis te bezorgen.