Het Myklebust-schip
Het grootste Vikingschip in Noorwegen
Het is geen wonder dat mensen beefden van angst en ontzag toen enorme schepen vol woeste Vikingen plotseling in hun thuiswateren verschenen.
Net een buitenaardse verschijning. Angstaanjagend en kolossaal, maar toch ongelooflijk sierlijk.
Kwamen ze om oorlog te voeren? Om te handelen? Of alleen als machtsvertoning?
Ontdek de geheimen van het verbrande schip.
Bezoek het Sagastad Vikingcentrum in Nordfjordeid en ontdek het verhaal van een van de beroemdste Noorse Vikingschepen, het Myklebust-schip. Verken deze plaats waar de plaatselijke bevolking helemaal weg is van Vikingen, wat laat zien dat de Vikinggeest vandaag de dag nog bestaat!
Verborgen aan de schilderachtige fjordkusten van Nordfjordeid in het westen van Noorwegen, ligt een van de meest bijzondere Vikingervaringen van het land – het Sagastad Vikingcentrum. Je vindt hier een replica van het imposante Myklebust-schip. Dit belevingscentrum biedt een diepe duik in de Vikinggeschiedenis, waar mythe en nauwkeurige archeologie elkaar ontmoeten en waar je oog in oog kunt staan met de replica van een van de grootste opgegraven Vikingschepen ter wereld.
Een schip bestemd voor een koning
Het Myklebust-schip is geen gewoon schip. Met een lengte van meer dan 30 meter wordt aangenomen dat het schip toebehoorde aan een machtige Vikingkoning - mogelijk koning Audbjørn van de Fjorden, die volgens de Noorse legenden rond 870 na Christus sneuvelde bij een veldslag.
In tegenstelling tot de beroemde schepen Oseberg en Gokstad in Oost-Noorwegen, die intact werden begraven, werd het Myklebust-schip verbrand op een spectaculaire brandstapel, samen met de overblijfselen van de koning, zijn schatten, wapens en mogelijk zelfs offerandes.
De grafheuvel
De overblijfselen van het schip werden in 1874 opgegraven door archeoloog Anders Lorange uit Bergen, uit de grafheuvel bij Rundehågjen. Dit ligt midden in het centrum van Nordfjordeid - duidelijk zichtbaar en toegankelijk achter de grootste winkelstraat. Het werd het Myklebust-schip genoemd, naar de boerderij waar het schip werd gevonden.
"We kunnen de lengte van het schip schatten op basis van de grafvondsten. Er werden ongeveer 7.000 klinknagels en 44 schildknoppen gevonden, wat erop wijst dat het schip waarschijnlijk minstens 22 schilden aan elke kant had," vertelt Aurora Leivdal, Chief Operating Officer bij Sagastad.
Dit aantal wordt als een minimum beschouwd, omdat slechts de helft van het graf werd opgegraven.
In 2024 werden nieuwe analyses uitgevoerd met behulp van opgravingen en een bodemradar, waarbij nog meer voorwerpen werden gevonden. Dit waren onder andere een bronzen ring en verschillende mogelijke schildknoppen, die verder bevestigen dat dit waarschijnlijk het grootste Vikingschip van Noorwegen is.
De offerverhalen
De grafheuvels zijn symbolen van de rijkdom en macht van die tijd, van het geloof en de samenleving. Ze laten ons zien wat mensen in de Vikingtijd belangrijk vonden aan het leven na de dood.
"In de Ynglinge-saga uit de verhalen van Snorre Sturlasson over de Noorse koningen, wordt beschreven hoe Odin crematie voorschreef als het pad naar Walhalla: hij stelde een wet op dat alle doden verbrand moesten worden en hun bezittingen meegevoerd moesten worden met het vuur. Hij wilde dat elke man naar Walhalla moest komen met zoveel rijkdom als hij had meegenomen op het vuur," legt Leivdal uit.
In de Vikingtijd waren er verschillende begrafenisrituelen, maar scheepsgraven met grafheuvels waren voorbehouden aan de rijkste en machtigste mensen.
Dit blijkt ook uit de grafgiften. De dode koning had spullen gekregen die een laatste reis naar Walhalla waardig waren - wapens, juwelen, spelstukken, resten van vee en vele andere voorwerpen.
Maar het mooiste van alles was misschien wel een Keltisch bronzen vat met daarin de verbrande botresten - een bewijs van het contact van de Vikingen met culturen van ver.
Het schip maakt elk voorjaar zijn jaarlijkse fjordreis – een groot lokaal evenement. Tickets voor de exclusieve tocht over het fjord zijn erg gewild.
Voel de geschiedenis
Bij Sagastad kijk je niet alleen – je verkent. De tentoonstellingshal is een prachtige, bijna heilige ruimte, waar het golvende, spiegelachtige plafond lijkt op de rimpelingen van de zee, die het veranderende licht gedurende de dag weerkaatst.
Je wordt hier uitgenodigd om aan boord te gaan van het Myklebust-schip op ware grootte en je kunt het vakmanschap en de bouwkunde van de Vikingen van dichtbij meemaken. Het museum combineert interactieve tentoonstellingen met digitale verhalen en meeslepende ervaringen die de Vikinggeschiedenis voor alle leeftijden tot leven brengen.
Als koninklijk schip was het Myklebust-schip een symbool van macht en waarschijnlijk rijkelijk versierd met houtsnijwerk. De boeg en de achtersteven van het gereconstrueerde schip zijn gesneden door de plaatselijke meester-houtsnijder Rolf Taraldset uit Hornindal.
"Het schip is een replica – we weten niet exact hoe het eruitzag. De drakenkop is bijvoorbeeld gemaakt door een plaatselijke houtsnijder en het patroon is geïnspireerd door andere Vikingvondsten," vertelt Leivdal.
In de tentoonstelling kunnen bezoekers artefacten van de oorspronkelijke opgraving bekijken, meer te weten komen over Noorse begrafenisrituelen en de fascinerende mix van legende en feit rond koning Audbjørn en zijn laatste reis bestuderen.
De kracht van de Vikingen
Maar het bouwen van de replica ging niet over één nacht ijs. Het waren lokale liefhebbers die het initiatief namen voor de reconstructie van Sagastad. Na tientallen jaren werk kwam hun droom eindelijk uit.
"We waren een kleine groep plaatselijke geschiedenisfanaten die iets wilden doen met het ongelooflijke Vikingerfgoed van Nordfjordeid. We werken hier al aan sinds 1992. Om dit prachtige centrum in 2019 eindelijk af te zien, is een droom die uitkomt,” deelt Kragseth, die door de plaatselijke bevolking vaak het ”Vikingopperhoofd" wordt genoemd.
Je kunt hem vaak aan de kade vinden, gekleed in volledige Vikinguitrusting, als vrijwilliger om bezoekers het verhaal van het schip en Sagastad te vertellen.
Plaatselijke Vikingkoorts
Het lijkt er nu op dat het hele dorp de Vikingkoorts te pakken heeft. De helft van de plaats lijkt zich actief bezig te houden met het leven van de Vikingen. Het is een prachtig voorbeeld van hoe de dugnad, de unieke Noorse geest van vrijwilligerswerk, vandaag de dag nog steeds springlevend is!
Meer dan 200 inwoners hebben zich aangemeld als vrijwilliger in verschillende groepen, waaronder het roeiteam, het tewaterlatingsteam, de naspelende krijgersgroep, het evenemententeam en het naaigilde Åsynjene (vernoemd naar de vrouwelijke Noorse goden, de Æsir/Æsene).
"Tot nu toe hebben we meer dan 140 Viking-outfits genaaid. We gebruiken veel materialen die gebruikelijk waren in de Vikingtijd - linnen, wol, leer en katoen, dat in bepaalde graven is gevonden. Maar we hebben ook onze verbeelding de vrije loop gelaten. Niet alles wat we doen is 100 procent historisch accuraat - maar er is veel dat we nog niet weten over het tijdperk," vertellen Gitte Lefdal en Ruth Sunde, twee van de 10-12 kernleden van de groep die helemaal weg zijn van Vikingmode.
"Ik ben hier opgegroeid, met de Vikinggeschiedenis onder onze voeten. Maar nu voelt het alsof het weer leeft. Ons verhaal is iets geworden waar de hele plaats trots op is," vertelt Håkon Aabrekk, die een heel natuurlijke Viking-look heeft en lid is van het tewaterlatingsteam.
“Toen we 100 mensen zochten voor het roeiteam, waren we bang dat we er niet genoeg zouden krijgen - maar de lijst was binnen een paar dagen vol,” vertelt hij.
En op de plaatselijke Volksschool besteden veel leerlingen een heel jaar aan een Vikingcursus, waarin ze leren hoe mensen in de Vikingtijd leefden.
De scheepsbouwers uit Bjørkedalen
De reconstructie van het Myklebust-schip werd uitgevoerd door bekwame en ervaren scheepsbouwers uit het naburige Bjørkedalen in samenwerking met de Universiteit van Bergen. Ze gebruikten traditionele vikingscheepsbouwtechnieken gebaseerd op hoe het schip er waarschijnlijk oorspronkelijk uitzag.
“We waren met zes man meer dan drie jaar aan het werk om het schip te voltooien,” delen de broers Dag Inge en Jakob Bjørkedal van Bjørkedal Båtbyggeri, experts in klinkerboten - een traditie die nu op de lijst van immaterieel cultureel erfgoed van UNESCO staat.
Zoals de naam al doet vermoeden, is dit een familiebedrijf dat al heel lang bestaat en verschillende replica's van Vikingschepen heeft gebouwd.
“Ik heb er zelfs mee gevaren tijdens een orkaan bij de Faeröer-eilanden,” herinnert Jakob zich.
Unieke kwaliteiten
"Ze hadden bijvoorbeeld een platte bodem, zodat ze bij hoogtij het strand op konden varen. Ze rustten uit op het zand tijdens eb en zeilden weer als het vloed werd. Dankzij deze structuur konden ze ook over land worden gesleept om gevaarlijke stukken, zoals rond Stadt, te vermijden. Ze konden ook varen of geroeid worden in ondiepe rivieren," leggen de broers uit.
Hierdoor konden Vikingen verre plaatsen bereiken zoals de Britse Eilanden, IJsland, Vinland (waarschijnlijk Newfoundland, Canada), de Middellandse Zee, Rusland en Istanbul.
Ze waren meer dan alleen maar rovers - velen waren handelaars, kolonisten en ontdekkingsreizigers.
"Er was veel afwisseling in de grootte van de Vikingschepen. Sommige schepen waren gebouwd voor handel en vracht, terwijl andere snelle, zeewaardige oorlogsschepen ontworpen waren voor verrassingsaanvallen," vertelt Dag Inge.
Het Myklebust-schip was echter waarschijnlijk te groot voor lange reizen en diende misschien meer als symbool van de macht van de plaatselijke koning.
En als je in Sagastad staat en de enorme schaal van het schip in je opneemt, voel je nog steeds een gevoel van ontzag.
Het schip werd voltooid en te water gelaten op het fjord in het voorjaar van 2019. Hij kan uitstekend manoeuvreren en ligt elegant in het water.
Maak kennis met het Noorse fjordenpaard, dat ook uit de omgeving van Nordfjordeid komt! Hier vind je ook het Nationale fjordenpaardcentrum met activiteiten het hele jaar door.
Een avontuur naast het museum
De ervaring stopt niet bij het schip. Sagastad ligt in het charmante plaatsje Nordfjordeid, omgeven door fjorden en bergen en vol cultureel erfgoed. Na je bezoek kun je langs het water wandelen, nabijgelegen paden verkennen of de plaatselijke cafés en winkels bezoeken die Noorse gastvrijheid combineren met een vleugje Vikingstijl.
En vergeet niet te kijken wat er speelt in het plaatselijke Operahuis - dit is ook gebouwd en grotendeels gerund dankzij de dugnad van de plaatselijke bevolking.
Wist je dat Sagastad de grootste Noorse sociale media-accounts met een Vikingthema heeft?
Volg @sagastad_official op Instagram voor meer Vikinginspiratie!
Avontuurlijke Vikingbelevenissen
Profiteer van topaanbiedingen
Bekijk onze selectie van vertrouwde bedrijven die er alles aan doen om je een goede reis te bezorgen.