Veiligheid in de bergen

Noodtelefoonnummers

De Joint Rescue Coordination Centres (JRCC) zijn verantwoordelijk voor zoektochten en reddingsoperaties in de bergen.

51 51 70 00 – JRCC Zuid-Noorwegen
75 55 90 00 – JRCC Noord-Noorwegen

Voor andere noodgevallen:

110 – Brandweer
112 – Politie
113 – Ambulance
120 – Noodgeval op zee
22 59 13 00 – Informatiecentrum voor vergiftigingen
1412 TDD (teksttelefoon voor dove personen en personen met een auditieve beperking)

Er valt veel te beleven tussen de bergtoppen, valleien en plateaus van de Noorse bergen, zowel ’s winters als ’s zomers, maar de schoonheid en sereniteit kan snel veranderen in gevaar. Zelfs mensen die al hun hele leven in de Noorse natuur hebben doorgebracht hebben een gezond respect voor de bergen en zorgen ervoor op alles voorbereid te zijn. Zorg ervoor dat je conditie en ervaring, je terreinkennis en je uitrusting goed geschikt zijn voor de tocht. Een gedetailleerde paklijst vind je op onze pagina over wandeltips.

Voor je de bergen in trekt, moet je je bewust zijn van de belangrijkste veiligheidsvoorschriften. Laat mensen weten waar je heen gaat en wanneer je verwacht er aan te komen. Volg het weerbericht van de plek waar je bent en van de omgeving. Wees erop voorbereid dat het weer altijd slechter kan worden. Plan wat je gaat doen wanneer het donker wordt of als het weer verslechtert. Maak je rechtsomkeer of is er een kortere route naar een trekkershut?

Bekijk de laatste plaatselijke weersverwachting op Yr.no dat wordt verzorgd door het Norwegian Meteorological Institute en de Norwegian Broadcasting Corporation (NRK). Download de gratis weerapp van Yr voor iOS of Android.

Ben je in onbekend gebied, neem dan altijd een kaart en kompas mee waar je mee kunt werken. Neem ook een mobiele telefoon mee. Ook al zijn er veel plaatsen in de bergen zonder netwerkbereik, dan bestaat er nog steeds een kans dat je geluk hebt. Laat je mobieltje dus niet thuis.

A pile of rocks with a sign on the hiking trail of the Besseggen ridge, Jotunheimen, Eastern Norway

Besseggen in Jotunheimen.
Photo: Chris Arnesen / Visitnorway.com

Volg routes die duidelijk staan aangegeven op de kaart en let onderweg op de bewegwijzering en de informatieborden. Mocht je toch de weg kwijt zijn, let dan op stenen en rotsen met een rode T die meestal langs aangelegde paden te vinden zijn. Ze liggen op een zodanige afstand dat de volgende al in zicht is, dus je komt altijd veilig thuis. Dit betekent ook dat je best niet je eigen steenhoopjes maakt, want deze kunnen andere wandelaars verloren doen lopen.

Breng ook zeker een zaklamp, een muts, handschoenen en een extra set warme kleding mee. Neem ook een veiligheidsvest mee. Deze neemt maar weinig plaats in beslag en maakt je gemakkelijker vindbaar, mocht je verdwalen.

De bergcode

Houd het veilig met deze eenvoudige vuistregels

1. Plan je tocht en informeer anderen over de geplande route.
2. Pas de geplande route aan naargelang je vaardigheden en de omstandigheden.
3. Hou het weer en het lawinegevaar goed in de gaten.
4. Wees voorbereid op slecht weer en vorst, zelfs voor korte tochten.
5. Neem de nodige uitrusting mee om jezelf en anderen te kunnen helpen.
6. Kies veilige routes. Leer lawinegevoelig terrein en onveilig ijs herkennen.
7. Gebruik een kaart en een kompas. Weet altijd waar je bent.
8. Schaam je niet om terug te keren.
9. Spaar je energie om, indien nodig, een schuilplaats te zoeken.

Lees de bergcode met aanvullend commentaar.

Veilig in de winter

Wanneer het koud is, is het nog belangrijker om je met laagjes wol te kleden, niet nat te worden en winddichte kledij te dragen.

Blijf warm, droog en drink voldoende

In de winter wil je zeker onderkoeling vermijden. Droog blijven helpt hiertegen, net als genoeg warme kledij meenemen. Heb je een ongeval en je moet buiten overnachten, spaar dan genoeg energie om een schuilplaats in de sneeuw te graven of een schutting te maken tegen de wind.

Zorg er ook voor dat je niet direct op de grond of op de sneeuw ligt. Ski’s isoleren hier goed tegen, maar liggen niet bepaald comfortabel. Een grote rugzak kan je gebruiken als geïmproviseerde slaapzak. Zelfs een kleine rugzak houdt je voeten warm en droog.

Heb je dorst dan kun je gerust sneeuw eten, zolang die schoon en onaangeroerd is. Je zult er wat door afkoelen, maar uitdroging is vaak een groter probleem dan onderkoeling.

Bescherm je ogen

Hoewel het winter is, breng je toch beter je zonnebril mee. De weerkaatsing van de zon op de sneeuw kan heel intens zijn en in extreme gevallen zelfs sneeuwblindheid veroorzaken.

Sein voor hulp

Ben je verdwaald, blijf dan waar je bent en wacht op hulp. Steek je ski’s in de sneeuw, doe je veiligheidsvest aan en sein met je zaklamp of seinspiegel om je zichtbaarder te maken voor anderen.

Vermijd lawines

Vermijd een tocht op of onder een steile helling en andere lawinegevoelige plekken, zeker als je rondom sporen van eerdere lawines kunt zien. Droge sneeuwlawines komen het vaakst voor op hellingen van 30 à 45 graden. Denk er steeds aan op voorhand de lawinevoorspellingen te bekijken. Een lawine al lopend of skiënd voorblijven is onmogelijk, dus blijf je het beste helemaal uit de buurt van lawinegevoelig terrein.

Offersøykammen in Lofoten.
Photo: Alex Conu / Visitnorway.com

Veilig in de zomer

Zelfs tijdens de zomer, wanneer de zon voor aangenaam warme temperaturen zorgt, moet je opletten welke kleding je draagt en meeneemt. Bescherm je zeker tegen de zon en wees voorbereid op plots slecht weer.

Kleed je om warm te blijven

Water- en winddichte bovenkleding is een must, net als wollen onderkleding, zelfs op zomerse dagen. De bergwind kan snel koud aanvoelen en wol zal je hiertegen beschermen, ook als het nat is. Dit is niet het geval bij katoen of nylon. Kleed je in laagjes, zodat je gemakkelijk je temperatuur kunt regelen. Jeans en sportschoenen zijn niet geschikt voor bergwandelingen in Noorwegen.

Drink voldoende

Raak je verdwaald, spaar dan je krachten en denk eraan geregeld te eten en te drinken. Zon, wind en zware fysieke inspanningen kunnen er samen voor zorgen dat je uitdroogt, zelfs als je geen dorst hebt. Het meeste stromend water in de Noorse bergen is zuiver genoeg om te drinken, maar vermijd water dat door een weiland of van een gletsjer stroomt. Dit water kan schadelijke micro-organismen bevatten.

Houd afstand van wilde dieren

Sommige dieren kunnen gevaarlijk zijn. Je blijft er dus best zo ver mogelijk van weg. IJsberen, muskusossen, beren en elanden zijn allemaal sneller dan jij. Ze kunnen je kwaad doen, als je ze doet schrikken of als ze hun jongen verdedigen. Maar ga gerust op wildsafari - en vergeet je fototoestel niet!

Loop bergafwaarts voor hulp

Ben je op zoek naar hulp, loop dan bergafwaarts en volg beekjes en rivieren. Deze leiden vaak naar mensen.

Op gletsjers

Ga nooit alleen een gletsjer op maar haak aan bij een begeleide gletsjertocht. Er zijn genoeg aanbieders die dit soort excursies organiseren.

Nature guide Johannes at Preikestolen in Fjord Norway

Safety first.
Photo: Kristian Paulsen (selvestepaulsen.no) / Bleed / Visitnorway.com

Veiligheid voorop A guide to safe summer mountain hikes

PLAY VIDEO

Gevaar voor bosbranden - kampvuur

Een kampvuur maken in een bos of in de buurt ervan is verboden van 15 april tot 15 september.

Je kunt wel een kampvuur maken bij de zee of op erkende kampvuurplaatsen.

Bij extreme droogte zijn ook barbecues, gasbranders of campingkooktoestellen verboden.

Als je een kampvuur maakt of de barbecue aansteekt ben jij er verantwoordelijk voor dat dit veilig gebeurt, dat het vuurt zich niet verspreid en dat het vuur volledig gedoofd is wanneer je vertrekt.

In geval van brand: bel de brandweer op het noodnummer 110 en probeer nadien zelf het vuur te blussen.