De wafel is hét symbool van ’kos’

In Noorwegen is het altijd wafeltijd. De Noren zijn namelijk zo gek op wafels dat ze opgediend worden in de vorm van een hart. Geniet ervan als zoet tussendoortje of als verfijnd gerecht in een exclusieve sterrenzaak.

Van zacht, rijk en geserveerd met de magische combinatie van zure room en jam, tot een hartigere versie met lekkere ham of een speciale geitenkaas: tegen Noorse wafels kun je gewoon geen nee zeggen! Om dan nog maar te zwijgen over de overheerlijke geur. Gelukkig zijn wafels vrijwel overal verkrijgbaar in cafés, restaurants, of op de trein. Ze zijn ook verplichte kost op sportevenementen en over het hele land worden vaak stapels wafels gebakken bij families thuis. Kenners (en dat zijn alle vijf miljoen Noren) discussiëren er wel eens over of ze hartvormig of vierkant moeten zijn. In ieder geval zijn Noorse wafels dunner en zachter dan de Amerikaans of Belgische tegenhangers. Wat nog beter is: je kunt er de hele dag genieten. In Noorwegen is het altijd wafeltijd! Je krijgt ze zelfs op je bord in Maaemo, de Michelinsterrenzaak en toonaangevend restaurant op het gebied van de Noordse keuken.

’Wafels zijn zo’n wezenlijk deel van de Noorse identiteit en cultuur dat we ze extra in de verf moesten zetten,’ zegt chef Esben Holmboe Bang over de lunch bij Maaemo: gouden, knapperige wafelhartjes, gemaakt van gefermenteerde granen en rundervet.

’Wafels zijn zo’n wezenlijk deel van de Noorse identiteit en cultuur’ – Esben Holmboe Bang

’Wafels zijn zo’n wezenlijk deel van de Noorse identiteit en cultuur’
– Esben Holmboe Bang

Renndølsetra, Innerdalen.
Photo: Thomas Rasmus Skaug / Visitnorway.com

Hoe eet jij je wafel?

Toen de jonge Zweed Jonathan Larsson een paar jaar geleden naar Oslo verhuisde, was hij zo gecharmeerd door de wafeltraditie dat hij ze begon te verkopen uit zijn slaapkamerraam. Hij gaf ook verschillende leuke toppings, zoals schimmelkaas, worst en kokos. Zijn wafels werden bijzonder populair en van deze nieuwe hobby kon hij zijn voltijdse baan maken, toen hij zijn wafelcafé Haralds vaffel opende. Zijn persoonlijke voorkeur gaat uit naar wafels met boter, zure room en de klassieke, zoete, Noorse bruine kaas die bovenop de wafels smelt.

De mogelijke garneringen zijn bijna eindeloos. Mocht je een wafelrondreis (waarom niet?) in Noorwegen maken, dan krijg je in Noord-Noorwegen waarschijnlijk wafels met ei en kaviaar of kruipbramen voorgeschoteld, in Telemark met jam en bruine kaas, en in Zuid-Noorwegen met roomijs. Probeer ook zeker het typische gerecht van de stad Moss: hotdogs in een wafel!

Maak zelf wafels

Voor het beste resultaat gebruik je het beste een Noors wafelijzer.

Ingrediënten
6 grote eieren
100 gram suiker
1 theelepel vanille-extract
200 gram patentbloem of tarwebloem
1 theelepel bakpoeder
1/8 theelepel zout
240 gram zure room
120 gram gesmolten boter

Bereiding
1. Neem een grote kom en klop met een mixer de eieren, suiker en het vanille-extract op tot schuim.

2. Meng de bloem, het bakpoeder en het zout er doorheen.

3. Voeg de zure room en gesmolten boter toe en meng tot je een glad beslag krijgt. Laat 20 minuten rusten voor je begint te bakken.

4. Verwarm het hartvormige wafelijzer en vet het in door er bakspray op te spuiten of met een bakpenseel gesmolten boter aan te brengen.

5. Giet een pollepel van het beslag op het wafelijzer, sluit het ijzer en laat het lichtbruin bakken. Serveer met boter en bruine kaas, of met slagroom met jam.

Wafelwoordenboek

Vaffel – Wafel

Fredagsvaffel – Wafel die op vrijdag op veel werkplekken als tussendoortje wordt geserveerd.

Dugnadsvaffel – Dugnad is een Noorse term voor vrijwilligerswerk dat je samen met anderen doet. Het verwijst gewoonlijk naar de lenteschoonmaak buiten, onderhoudswerken in de school en sportevenementen voor kinderen. De gratis wafels aan het einde zijn een beloning en ook het hoogtepunt van de bijeenkomst.

Kakevaffel – een stapel wafels met laagjes vanilleroom die samen een cake vormen.

Pølse i vaffel – een hotdog met een wafel eromheen. Dit krijg je op je bord in de provincie Østfold.

Matpakkevaffel – het lunchpakket (’matpakke’) is een belangrijk aspect van het Noorse leven en bestaat meestal uit een eenvoudige boterham, maar sommigen nemen een wafel mee.

Bålvaffel – een wafel die je boven het kampvuur bakt.

Wafels in het bergplateau Finnmarksvidda.
Photo: Sara Johannessen / Visitnorway.com

Wafel met spek en ei.
Photo: MatPrat

Wafels in Renndølsetra in de Innerdalen-vallei.
Photo: Thomas Rasmus Skaug / Visitnorway.com

Wafelcake met vanillepudding.
Photo: MatPrat

Een symbool van ’kos’ en liefde

Wafels zijn een essentieel deel van ’kos’, de Noorse variant van ’gezelligheid’. Dankzij de Noorse kerk in het buitenland Sjømannskirken (zeeliedenkerk), zijn deze hartige lekkernijen voor Noren in het buitenland een symbool voor heimwee. Meer dan 150 jaar lang was de hartvormige wafel het unieke handelsmerk voor de kerk, die jaarlijks niet minder dan 30.000 verrukkelijke wafels verkoopt. Elke kerk heeft zijn eigen speciale recept die je allemaal kunt terugvinden op de officiële website van Sjømannskirken (in het Noors).

Op een prachtige dag in 2011 kon de Noor Joar Mortveit uit Skjold honderden mensen laten proeven van één gigantische wafel. Deze inspanning bezorgde hem het Guinness Wereldrecord voor grootste wafel te wereld.