Gaustatoppen – het duizelingwekkendste uitzichtpunt
in Oost-Noorwegen

Gaustatoppen ligt in Telemark, niet ver weg van het centrum van Rjukan. De majestueuze bergtop is zeker niet de hoogste piek in Noorwegen, maar misschien wel de mooiste. Als het weer het toelaat, kun je vanaf de 1.883 meter hoge berg genieten van het spectaculaire uitzicht over maar liefst een zesde van het Noorse vasteland.

15 minuten tot de top

Als de wandeling je niet direct kan bekoren, geen paniek. Binnen in de berg staat je een geheim te wachten dat teruggaat tot de Koude Oorlog. De verborgen kabelbaan Gaustabanen brengt je in alle comfort naar de top.

Gaustabanen is een belangrijke reden waarom elk seizoen opnieuw ongeveer 100.000 mensen Gaustatoppen bezoeken. De kabelbaan ging open in 2010 en hoewel de berg best hoog is, sta je op 15 minuten op de top.

Als je de berg ingaat, waait een koude wind je tegemoet. Je tocht naar de top begint met een tramrit naar het begin van de kabelbaan, die ongeveer 850 meter binnen in de berg ligt. Daarna rijd je op een spoor met een hellingsgraad van maar liefst 40 graden tot aan de top op 1.145 meter hoogte, waar een fantastisch uitzicht op je wacht.

De plannen voor de Gaustabanen begonnen in 1953 als een toeristisch project. Om deze plannen te realiseren werd het Noorse leger bij het proces betrokken.

Naarmate het project vorderde, lag volgens Gaustabanen de focus steeds meer op defensie dan toerisme. Door zijn grens met de Sovjet-Unie had Noorwegen de essentiële taak de NAVO in te lichten als er iets stond te gebeuren. Dit betekende ook dat de NAVO het project mee moest financieren.

In een boek over Gaustabanen schrijft Helge Songe in 1954 alle andere intenties opzij werden geschoven. De NAVO moest het hele bouwproject van de Gaustatoppen financieren.

Na de afronding van het project werd het Gaustatoppen-station maar 50 jaar lang door de NAVO gebruikt. Uiteindelijk werd er een weerstation en uitzendnetwerk aan het station toegevoegd, waardoor het een essentieel deel werd van het militaire radionetwerk in Noorwegen.

Zeer toegankelijk

De berg Gaustatoppen ligt op ongeveer 2,5 uur met de auto van Oslo. De weg Fv 651 tussen Tuddal en Rjukan brengt je rechtstreeks naar de parking nabij Gaustabanen, die goed is aangegeven. Maar voor wie naar de top wil wandelen is Stavsro een populair beginpunt. Je kunt de tocht ook aanvatten vanuit Svineroi of Selstali, afhankelijk van hoe uitdagend je de wandeling wil.

’Wat zo geweldig is aan Gaustatoppen is de toegankelijkheid dankzij de kabelbaan. Daarnaast zijn er ook tal van verschillende routes die naar de top leiden. Van gezinnen met kinderen tot ervaren bergbeklimmers, iedereen vindt sowieso een route waarvan ze zullen genieten,’ zegt Henriette Hack van de Norwegian Trekking Association Telemark.

De gemakkelijkste route naar Gaustatoppen begint aan de parking in Stavsro. Met een normale wandelsnelheid brengt deze route in ongeveer 2,5 uur naar de top en duurt de afdaling zo’n twee uur. Het pad is behoorlijk rotsachtig aan het einde, dus zorg zeker voor goede wandelschoenen (zoals altijd in de bergen).

Het laatste stukje naar de top loopt over een open bergkam. Bij slecht weer loop je best niet over deze kam, daarom beëindigen veel mensen hun hike aan het uitzichtpunt, wat verop, voorbij de Gaustatoppen-blokhut. Alle paden zijn gemarkeerd.

Slapen op de top

In de zomer tot de eerste week van oktober serveert de Gaustatoppen-blokhut ook eenvoudige maaltijden en is er accommodatie beschikbaar voor wie er wil overnachten. Zoals al eerder vermeld kunnen er slechts 11 personen overnachten, dus reserveer je best op voorhand. Je kunt ook een tent opzetten en onder de sterrenhemel slapen, maar houd er rekening mee dat de grond volledig bezaaid is met rotsen.

Maar geen nood. Er zijn tal van comfortabele en gemakkelijk toegankelijke overnachtingsmogelijkheden in de regio rond Gaustatoppen, zoals Rjukan, Hjartdal en Gaustablikk. Veel accommodatiemogelijkheden scheppen zelfs op over het uitzicht op de majestueuze bergtop.

Ben je in Rjukan, bezoek dan zeker het Noorse museum voor Industriearbeiders in Vemort, dat maar 15 minuten met de auto of 45 minuten met de bus van het centrum van Rjukan verwijderd is. Hier kom je meer te weten over het industriële avontuur dat begon in het begin van de 20e eeuw, en hoe het stadje een plaats wist te bemachtigen op de Werelderfgoedlijst van UNESCO. Je komt ook meer te weten over de geschiedenis, die teruggaat tot de Tweede Wereldoorlog. Vemork is namelijk de plek waar 11 moedige Noren het plan van Duitsers saboteerden om een atoombom te maken met het plaatselijke ’zware’ water (met andere chemische eigenschappen).

Krossobanen-kabelbaan

Het leuke aan deze regio is dat niets heel ver weg is. Je kunt de Krossobanen-kabelbaan nemen naar de Hardangervidda. Deze kabelbaan werd in 1928 gebouwd en was volgens Visit Rjukan de eerste in zijn soort in Noord-Europa. Ze werd gebouwd voor de locals om gemakkelijk naar de top van de berg te kunnen en van het schaarse zonlicht te kunnen genieten tijdens de wintermaanden. Vandaag de dag staat de Krossobanen bekend als toeristische attractie en is ze het hele jaar door geopend.

Vanaf de top zijn er tal van wandelpaden. Zelfs wie met kleine kinderen reist, kan de Solstien-hike doen die maar één kilometer lang is. Een andere optie is het avontuurlijke klimpark.

Fietsavontuur

Je kunt ook je fiets meenemen op de Krossobanen. Vanaf de top van de Hardangervidda vind je in bijna elke mogelijke richting spannende fietspaden die voor iedereen geschikt zijn. Maak je geen zorgen als je geen fiets hebt. Je kunt er één huren in Rjukan voor je aan boord gaat van de kabelbaan.

Vanaf de top van Hardangervidda kun je er ook op uittrekken met je vissersuitrusting en lunchpakket voor een hele dag in de frisse berglucht. Of misschien wil je je wel wagen aan de 30 kilometer lange hike naar Kalhovd, die tot de mooiste wandelingen van Noorwegen gerekend wordt. Wil je je terugkeer op een andere dag plannen, overnacht dan in één van de blokhutten in Kalhovd.

Klaar voor een extra adrenalinerush? Dan is een bungeesprong vanaf de brug over de Vemork-kloof helemaal iets voor jou!