Volgens Synnevåg Løvoll geeft friluftsliv uitdrukking aan de vijf gedocumenteerde manieren van welzijn, namelijk:
- verbinden (via activiteiten in de buitenlucht met anderen)
- actief zijn (via wandelen, fietsen, suppen, etc.)
- je bewust zijn (door nieuwsgierig te zijn en oog te hebben voor je omgeving)
- blijven leren (door kennis te maken met een nieuwe activiteit of door een nieuwe weg in te slaan)
- geven (door anderen te helpen zodat ook zij het buiten fijn hebben)
Friluftsliv verklaart misschien ook waarom Noorwegen te boek staat als één van de gelukkigste landen ter wereld. In het World Happiness Report van de VN van 2020 staat Noorwegen op de vijfde plaats, en Bergen en Oslo behaalden de top tien van de gelukkigste steden ter wereld.
'Ik denk dat we in alle eerlijkheid kunnen zeggen dat friluftsliv bijdraagt aan het hoge geluksniveau van de Noren', zegt Lier.
Vier jaargetijden, één mindset
Maar hoe zit dat dan met de kou en die donkere, natte dagen?
In Noorwegen kennen we vier verschillende jaargetijden. Die hebben niet alleen allemaal hun eigen charme, maar ook heel verschillende weertypes. Toch is friluftsliv niet uit te drukken in jaargetijden en gaat het 365 dagen per jaar op.
Slecht weer gebruiken als smoes om binnen te blijven is echter in de meeste Noorse huishoudens gewoon geen optie. En klaag je over het weer, dan krijg je waarschijnlijk de welbekende uitdrukking 'Slecht weer bestaat niet, alleen slechte kleding!' te horen. (In het Noors rijmt dat.)
In een interview met National Geographic zei gezondheidspsycholoog Kari Leibowitz van de Stanford University dat Noren uitgerust zijn met iets wat zij een 'positieve wintermindset' noemt. Mensen met deze instelling 'zien de kansen die het jaargetijde te bieden heeft', aldus Leibowitz. Zij leerde als geen ander omgaan met het grillige weer in Noorwegen toen ze een jaar in Tromsø woonde - noordelijker kan het bijna niet.
Nog iemand die alles weet over extreme weersomstandigheden en temperaturen is Sigmund Andersen. Hij woont al 20 jaar op Spitsbergen en werkt daar als berggids bij de IFMGA en is hoofddocent aan de UiT, de meest noordelijk gelegen universiteit ter wereld.
Sigmund Andersen.
Photo: Private
'Wat uniek is aan onze culturele benadering van het buitenleven is dat we zijn getraind in flexibel zijn. We moeten onze plannen altijd smeden - en vaak veranderen - op basis van het weer', zegt hij.
Ware verbinding
Voor Andersen is friluftsliv een levenslang project en vergt het wel toewijding. Hij heeft meer tijd in de wildernis doorgebracht dan de meeste mensen zich kunnen voorstellen en claimt dat friluftsliv cruciaal is voor zijn welzijn.
'Ik voel me rustiger als ik verbinding heb met de natuur. Ik krijg een voldaan gevoel als ik uitdagende tochten maak en ben blij als ik een prachtig uitzicht zie of als ik de lucht, de kleuren om me heen en het weer zie veranderen.'
Als gids is het een doel van Andersen om over te brengen dat geweldige ervaringen in de natuur niet per se extreem hoeven te zijn.
'Ik denk dat we allereerst moeten leren het wat kalmer aan te doen. Het gaat niet over hoe ver we weggaan of over hoe snel we dat doen. Dat heeft niks met friluftsliv te maken.
Daarom: neem de tijd...