FRILUFTSLIV:
de liefde van de Noren voor het buitenleven

Het concept friluftsliv, ofwel 'buitenleven', is net zo Noors als langlaufski's en wollen truien. Ontdek hoe het je een gelukkiger mens maakt.

Trek eropuit. Ga iets doen.
Krijg die tevreden lach op je gezicht.

Friluftsliv is niet zomaar een term. Het is een hele filosofie. Een manier van leven.

Het is de inspanning leveren om tijd buitenshuis door te brengen, ongeacht je leeftijd of je fysieke conditie ...

… en ongeacht het jaargetijde en de weersvoorspellingen.

Friluftsliv-activiteiten kunnen variëren van bijvoorbeeld extreem skiën en wandeltochten …

… tot rustige bezigheden zoals bessen plukken, de hond uitlaten en een middagje luieren in een hangmat.

Verbinden. Kalmeren. Je hoofd leegmaken.

In Noorwegen is friluftsliv een geliefde vrijetijdsbesteding waaraan meer Noren deelnemen dan aan welke sportieve activiteit dan ook.

Ontspannen. Even bijtanken. Nieuwe energie opdoen.

Een land vol natuurliefhebbers

De uitdrukking friluftsliv is rond 1850 uitgevonden door de beroemde Noorse toneelschrijver Henrik Ibsen die de term gebruikte om de waarde van zowel geestelijk als lichamelijk welzijn te beschrijven van wat tijd doorbrengen op een afgelegen plek.

Maar het concept van puur recreatief tijd doorbrengen in de natuur maakt al eeuwenlang deel uit van de Noorse cultuur.

'Vandaag de dag zijn 9 van de 10 Noren nog steeds geïnteresseerd in friluftsliv', zegt Bente Lier, algemeen secretaris van Norsk Friluftsliv, een overkoepelende organisatie van 18 Noorse bedrijven die buitenactiviteiten aanbieden.

Maar wat betekent dat woord nou eigenlijk precies?

'Friluftsliv is niet verbonden aan een bepaalde activiteit. Voor de Noren heeft het een diepere betekenis, iets in de trend van even ontsnappen aan de dagelijkse sleur en deel uitmaken van de 'wij-cultuur' die mensen zowel verbinding met elkaar als met de natuur geeft.

Als filosofie gaat friluftsliv in feite over een simpel leven leiden in de natuur zonder die te vernielen of te verstoren. Het concept is ook nauw verwant aan 'kos' (gezelligheid) - het unieke Noorse woord voor het goed naar je zin hebben.

Friluftsliv maakt deel uit van onze nationale identiteit, en de liefde voor het buitenleven zit verweven in alle aspecten van ons leven.

We geven je een aantal voorbeelden:

Leuke weetjes over friluftsliv:

Friluftsliv heeft een eigen wet, en die heet Friluftsloven. Die wet bevat ook het allemansrecht (het recht om rond te zwerven).
Noorwegen heeft ook meerdere kindercrèches die friluftsliv voorleven (friluftsbarnehager) en waar de kinderen dan ook 80% van de tijd buiten zijn.
Veel Noren zijn op zoek naar een actieve partner, en er is niets raars aan om tijdens een eerste date te gaan wandelen of fietsen.
In Noorwegen hebben we zelfs door de overheid gesponsorde 'bibliotheken' waar je je outdooruitrusting kunt lenen.
De Norwegian Trekking Association (DNT) heeft meer dan 260.000 leden. Elk jaar besteden vrijwilligers ruim 550.000 uur aan het onderhouden van de 550 hutten van DNT, het markeren van routes, het plannen van uitstapjes, en noem maar op.
Wist je dat je in Noorwegen zelfs een bachelordiploma in friluftsliv kunt halen?

Verliefd geworden op friluftsliv

'Je kunt gerust stellen dat het verbazingwekkend is dat opnieuw verbinding zoeken met de natuur en een outdoor levensstijl hebben nog steeds deel uitmaakt van de Noorse ziel, ondanks de toch best wel moderne levensstijl die de Noren er tegenwoordig op nahouden', zegt de in Frankrijk geboren schrijver, blogger en advocaat Lorelou Desjardins.

Toen Desjardins negen jaar geleden naar Noorwegen verhuisde, werd ze prompt nieuwsgierig naar de hartstochtelijke liefde van de locals voor de natuur en naar waarom zowat iedereen elke vrijdag om 16.00 uur (en niet later om drukte op de weg te vermijden) naar hun berghut lijkt te trekken.

Tijdens een TEDx-gesprek in Trondheim in 2018 had ze het over haar eigen relatie met friluftsliv en over hoe ze van stadsmeisje en workaholic die wars was van het buitenleven veranderde in een aanhanger van friluftsliv die niets liever doet dan haar vrije tijd doorbrengen in de natuur.

'Friluftsliv is één van de redenen waarom ik besloot naar Noorwegen te verhuizen', zegt Desjardins die voordat ze naar het noorden trok al in negen andere landen had gewoond.

Alle voordelen

Deskundigen weten al lang dat tijd doorbrengen in de natuur een positief effect heeft op onze lichamelijke en geestelijke gesteldheid.

'De fysieke voordelen van friluftsliv zijn van onschatbare waarde omdat er toch meestal een vorm van lichaamsbeweging bij komt kijken. Maar de voordelen op mentaal gebied zijn net zo belangrijk', aldus Lier.

Ze verwijst naar een onderzoek dat aantoont dat in de natuur zijn duidelijk voordeel oplevert en een positief effect heeft op zowel het verminderen van angst als het verbeteren van cognitieve vaardigheden.

Meerdere Noorse onderzoeken tonen aan dat de belangrijkste beweegredenen om mee te doen aan friluftsliv te maken hebben met de drang naar rust en stilte. In een opinieonderzoek gehouden in 2020 gaven 9 van de 10 Noren aan dat ze minder stress ervaarden en dat hun stemming beter was wanneer ze meer tijd doorbrachten in de natuur.

'Wat er gebeurt als we aandacht besteden aan de natuur, is dat we onze focus verleggen zodat die niet langer op onszelf gericht is', legt Helga Synnevåg Løvoll uit.

Synnevåg Løvoll is universitair hoofddocent friluftsliv aan het Volda University College, en ze heeft meerdere onderzoeken gedaan naar de emotionele, spirituele en esthetische aspecten tijdens het beoefenen van friluftsliv. Ze onthult dat rustig in het bos zitten net zo goed voor onze gezondheid kan zijn als een berg op spurten.

'Als we erin slagen aanwezig te zijn en de schoonheid van de natuur in ons op te nemen, dan geeft dat een gevoel van voldoening.'

Adem in, adem uit.

Hier, nu.

Volgens Synnevåg Løvoll geeft friluftsliv uitdrukking aan de vijf gedocumenteerde manieren van welzijn, namelijk:

verbinden (via activiteiten in de buitenlucht met anderen)
actief zijn (via wandelen, fietsen, suppen, etc.)
je bewust zijn (door nieuwsgierig te zijn en oog te hebben voor je omgeving)
blijven leren (door kennis te maken met een nieuwe activiteit of door een nieuwe weg in te slaan)
geven (door anderen te helpen zodat ook zij het buiten fijn hebben)

Friluftsliv verklaart misschien ook waarom Noorwegen te boek staat als één van de gelukkigste landen ter wereld. In het World Happiness Report van de VN van 2020 staat Noorwegen op de vijfde plaats, en Bergen en Oslo behaalden de top tien van de gelukkigste steden ter wereld.

'Ik denk dat we in alle eerlijkheid kunnen zeggen dat friluftsliv bijdraagt aan het hoge geluksniveau van de Noren', zegt Lier.

Vier jaargetijden, één mindset

Maar hoe zit dat dan met de kou en die donkere, natte dagen?

In Noorwegen kennen we vier verschillende jaargetijden. Die hebben niet alleen allemaal hun eigen charme, maar ook heel verschillende weertypes. Toch is friluftsliv niet uit te drukken in jaargetijden en gaat het 365 dagen per jaar op.

Slecht weer gebruiken als smoes om binnen te blijven is echter in de meeste Noorse huishoudens gewoon geen optie. En klaag je over het weer, dan krijg je waarschijnlijk de welbekende uitdrukking 'Slecht weer bestaat niet, alleen slechte kleding!' te horen. (In het Noors rijmt dat.)

In een interview met National Geographic zei gezondheidspsycholoog Kari Leibowitz van de Stanford University dat Noren uitgerust zijn met iets wat zij een 'positieve wintermindset' noemt. Mensen met deze instelling 'zien de kansen die het jaargetijde te bieden heeft', aldus Leibowitz. Zij leerde als geen ander omgaan met het grillige weer in Noorwegen toen ze een jaar in Tromsø woonde - noordelijker kan het bijna niet.

Nog iemand die alles weet over extreme weersomstandigheden en temperaturen is Sigmund Andersen. Hij woont al 20 jaar op Spitsbergen en werkt daar als berggids bij de IFMGA en is hoofddocent aan de UiT, de meest noordelijk gelegen universiteit ter wereld.

'Wat uniek is aan onze culturele benadering van het buitenleven is dat we zijn getraind in flexibel zijn. We moeten onze plannen altijd smeden - en vaak veranderen - op basis van het weer', zegt hij.

Ware verbinding

Voor Andersen is friluftsliv een levenslang project en vergt het wel toewijding. Hij heeft meer tijd in de wildernis doorgebracht dan de meeste mensen zich kunnen voorstellen en claimt dat friluftsliv cruciaal is voor zijn welzijn.

'Ik voel me rustiger als ik verbinding heb met de natuur. Ik krijg een voldaan gevoel als ik uitdagende tochten maak en ben blij als ik een prachtig uitzicht zie of als ik de lucht, de kleuren om me heen en het weer zie veranderen.'

Als gids is het een doel van Andersen om over te brengen dat geweldige ervaringen in de natuur niet per se extreem hoeven te zijn.

'Ik denk dat we allereerst moeten leren het wat kalmer aan te doen. Het gaat niet over hoe ver we weggaan of over hoe snel we dat doen. Dat heeft niks met friluftsliv te maken.

Daarom: neem de tijd...

... om de weidse uitzichten en de kleine details die de natuur te bieden heeft in je op te nemen.

Doe de deur open. Stap naar buiten.

En probeer het nobele friluftsliv zelf eens uit.

Ontdek de geheimen van friluftsliv

Alexander Read en zijn jonge dochter Mina Floriana kregen in 2019 de prijs 'Årets villmarkinger' (Wildernismensen van het jaar) voor het inspireren van Noorse kinderen en volwassenen om de buitenlucht en de natuur te verkennen. Lees zowel hun verhaal als handige friluftsliv-tips!

Ontdek het buitenleven

Zoek je favoriete activiteit

Filter je zoekopdracht en bekijk de onderstaande aanbiedingen.

In de buurt

Eco-gecertificeerde aanbieders

Profiteer van topaanbiedingen

Bekijk onze selectie van vertrouwde bedrijven die er alles aan doen om je een goede reis te bezorgen.

Noorwegen wacht op je

Top 10 bestemmingen in Noorwegen

Geniet van de mooiste treinreizen ter wereld

Nationale toeristische routes

11 prachtige wandelingen door de vallei

Wildlifesafari

UNESCO-sites in Noorwegen

National Scenic Hikes

De mooiste wandelingen in Fjord-Noorwegen

Unieke wandelervaringen