Vogelspotten

Vogelspotten is populair in Noorwegen, en al zorgt deze bezigheid soms voor parkeerproblemen: het is in de Noorse wildernis of in de nationale parken nooit echt druk. Soms heb je alleen de vogels om je heen.

Van de ongeveer 9.000 bestaande vogelsoorten hebben er ongeveer 300 hun natuurlijke habitat in Noorwegen. Daarnaast zijn er nog zo'n 200 zeldzamere vogelsoorten die op bepaalde plaatsen en in specifieke jaargetijden te vinden zijn.

'Vogelspotten en spelletjes buitenshuis op je telefoon, zoals Pokémon GO, hebben zeker overeenkomsten die avonturiers aanspreken', zegt Bjørn Olav Tveit, auteur van A Birdwatcher's Guide to Norway.

Het leuke aan vogelspotten is de natuur verkennen op een manier die je anders over het hoofd zou zien. Hoe meer je je in deze hobby verdiept, hoe meer je ontdekt', zegt hij. 'Een zeldzaam exemplaar vinden geeft je hetzelfde gevoel als een heel grote forel vangen. Het draait allemaal om tactiek, kennis en geduld.'

'Neem nou de Noordse boszanger. Die zingt zo rond eind juni maar 2 weken en is alleen te vinden in de dichte berkenbossen rondom de parochiekerk van Neiden in de provincie Finnmark, dicht bij de Russische grens. De rest van het jaar is het zowat onmogelijk deze vogelsoort te vinden.'

'Qua gezang klinkt het wel wat monotoon en saai', geeft Bjørn Olav toe. 'Maar het fascinerende zit hem in de timing, de locatie en het ervaren van de ongerepte natuur. Vooral als je weet dat dit de enige plek in Europa is waar je deze kleine zangvogel kunt aantreffen, want de Noordse boszanger leeft in Siberië.'

Zowel Noorse als buitenlandse vogelspotters zijn meestal vriendelijke mensen met passie voor het milieu.

'Er is een algemene ongeschreven gedragsregel: respecteer de natuur en de dieren', legt Bjørn Olav uit.

Helaas worden er ondanks dat toch nesten geplunderd. Maar pas op: 'Het zal plaatselijke vogelliefhebbers en bewoners meestal wel opvallen als er mensen of voertuigen verdacht dicht in de buurt van bijvoorbeeld een beschermd nest giervalken komen, en in dat geval wordt de politie gebeld', waarschuwt Bjørn Olav.

'Over het algemeen heeft vogelspotten een positieve invloed op het milieu omdat het veel meer mensen bewust maakt van hoe kwetsbaar de natuur en de wilde dieren zijn,' zegt hij, en voegt daaraan toe: 'Vogelspotters blijven bijvoorbeeld op gepaste afstand door hun smartphones mee te nemen om foto's door hun verrekijker te maken. Je kunt zelfs van een behoorlijke afstand goede geluidsopnames maken.'

Wil je zelf vogels spotten, dan kun je geïllustreerde apps downloaden zoals 'Birds of Northern Europe' en 'Collins Bird Guide' die allebei opnames bevatten van het gezang en de roep van alle vogelsoorten die je tegen zou kunnen komen.

Op de website Artsobservesjoner.no melden vogelspotters uit het hele land hun laatste nieuwtjes.

Pak je spullen, trek erop uit, wees geduldig en luister gewoon.

Een lange kust

De kust is de thuishaven van de befaamde Noorse zeevogelkolonies. Eilanden zoals Runde en Røst zijn bijna Bijbels voor de Noorse ornithologie (vogelkunde) met enorme kolonies Atlantische papegaaiduikers (Fratercula arctica).

Het schiereiland Varanger in Finnmark is ongetwijfeld één van de belangrijkste vogelgebieden van Europa. Hier zijn niet alleen soorten te vinden die typisch zijn voor het Noordpoolgebied zoals de Stellers eider (Polysticta stelleri), de koningseider (Somateria spectabilis), de kortbekzeekoet (Uria lomvia) en de roodkeelpieper (Anthus cervinus), maar ook Scandinavische soorten zoals de sperweruil (Surnia ulula), de drieteenspecht (Picoides tridactylus), de bruinkopmees (Poecile cincta), de taigagaai (Perisoreus infaustus) en de Laplanduil (Strix nebulosa).

In Noord-Noorwegen leeft ook de grootste populatie zeearenden van Europa. Van hieruit heeft deze vogelsoort haar vleugels uitgeslagen naar de meeste Noorse kustgebieden, en arenden uit Noorwegen zijn zelfs overgebracht om Schotland te helpen met het herbevolken van deze majestueuze vogels.

Net buiten de stad vogels spotten

Het Østensjøvannet-meer, een paar kilometer ten zuidoosten van het centrum van Oslo, is een ondiep en voedselrijk meer met een habitat die je in Noorwegen niet zo vaak tegenkomt. Ten westen van het centrum vindt je in Fornebu het natuurreservaat en vogelobservatorium. De op één na grootste stad van Noorwegen, Bergen, staat bekend om haar leefgebieden in de bergen en de naaldbossen die je kunt verkennen zonder de stad echt achter te laten.