De beste culinaire ervaringen
in de regio Stavanger

Maak je maar op voor een heerlijke ervaring, want we gaan naar het zuidwesten van Fjord-Noorwegen!

Hier loopt het vee vrij rond op de uitgestrekte vlaktes van Jæren en kun je de zoetste tomaten van Noorwegen eten en genieten van vis, schaal- en schelpdieren die recht uit de Noordzee komen.

'Dit is een echt culinair paradijs. Je kunt de ingrediënten volgen van de plaatselijke boer tot aan het bereide gerecht dat in een toprestaurant wordt geserveerd. We hebben de hele voedselketen, gewoon hier.'

Jon Berg, kookboekauteur en sommelier

Gezellige cafés, restaurants met Michelinsterren, eetgelegenheden die traditionele gerechten serveren en boerderijwinkels. Vind de verborgen pareltjes met een beetje hulp van plaatselijke voedselexpert Jon Berg.

Bekroonde kazen en vleessoorten, traditionele technieken die op nieuwe manieren worden gebruikt en ingrediënten recht uit de fjorden en vers van het land. De regio Stavanger is echt the place to be voor fijnproevers. Dankzij deze tips over wat je er tijdens je verblijf allemaal kunt beleven en proeven, hoef je niks te missen.

Een schat aan culinaire hoogstandjes

De regio Stavanger ligt in Fjord-Noorwegen en is eigenlijk een schatkist vol lokale ingrediënten aan de westkust van het land. Dankzij het milde kustklimaat in combinatie met hoge bergen, diepe fjorden en een aantal van de grootste vlakke gebieden van Noorwegen wordt hier enorm veel voedsel van wereldklasse verbouwd en geoogst.

'In de regio vind je fantastische kleinschalige producenten met een lokale focus, maar ook grotere voedselproducenten die in het hele land hun producten leveren. Groot of klein, iedereen die met voedsel werkt heeft veel respect hebben voor waar ze mee bezig zijn. Kwaliteit staat altijd centraal', zegt Jon Berg.

Jon groeide op in de buurt van Stavanger en is een echte foodie. Naast zijn werk als journalist en sommelier heeft hij ook een boek geschreven over culinaire ervaringen en recepten uit de regio Stavanger. In zijn boek Nordsjøvegen - fra Stavanger til Hidra (De Noordzeeroute - van Stavanger tot Hidra) maakt hij de lezers wegwijs en toont hen plaatsen en eetgelegenheden in de streek die ze niet zouden mogen missen. En die zijn er in Stavanger volop.

'Langzame groei, biologische landbouw en dierenwelzijn hebben duidelijk prioriteit, en dat proef je echt in de eindproducten. In de kleine gemeente Gjesdal zie je bij boerderij Tina's Pigs scharrelvarkens, en in Sola - even buiten Stavanger - grazen Angus-runderen vrijelijk hun kostje bij elkaar', vertelt Jon.

Een culinaire reis

Ga eens mee op foodsafari door de regio! Stavanger wordt omringd door kleine eilanden met een rijke geschiedenis, cultuur en natuur. Dankzij het milde, vochtige zeeklimaat zijn de eilanden het grootste deel van het jaar groen, en ze zijn meer dan de moeite waard om te verkennen.

Op een half uurtje rijden ten noorden van Stavanger vind je de historische abdij van Utstein op het eiland Klosterøy - één van de acht bewoonde eilanden van de gemeente Rennesøy. De autorit is op zich al de moeite waard, want je rijdt over kleine weggetjes langs het fjord van het ene idyllische eiland naar het andere, waarbij je dieren passeert die rustig staan te grazen in het magische landschap terwijl je naar Klosterøy en Utstein rijdt.

Utstein was ooit de verblijfplaats van Vikingkoning Harald Veelhaar (of Schoonhaar). In de Middeleeuwen was het een klooster, en in de 18e eeuw werd het een landhuis en deed het dienst als boerderij totdat het in de jaren '30 een museum werd.

Klostergarden ligt ook op het eiland. Dat is een boerderij die is gericht op duurzame voedselproductie in een beschermde historische culturele omgeving. De boerderij wordt gerund door Inger Lise en Anders Schanche Rettedal, die de 11e generatie op de familieboerderij zijn.

'Onze lammeren, scharrelvarkens en runderen hebben grote stukken land vlak aan zee waar ze kunnen spelen en grazen en die ze vrij kunnen verkennen. Ze lijken allemaal erg te genieten van de natuur hier.'

Inger Lise

Inger Lise en haar familie hebben welverdiende aandacht gekregen voor hun manier van boeren.

Niet alleen hebben ze meermaals de finale van de Noorse culinaire wedstrijd Det norske måltid gehaald, maar hun Klosterlam heeft ook een specialiteitenlabel Spesialitetsmerket gekregen van de stichting Norsk Mat (Noors voedsel).

Het hele seizoen grazen de lammeren alleen op de weilanden aan zee.

Wat een fijne plek om een lammetje te zijn!

Wil je een paar specialiteiten van Klostergarden proeven?

In een voormalig botenhuis in de buurt van de abdij van Utstein vind je een boerderijwinkel waar je niet alleen ambachtelijk lamsvlees, vleeswaren, bont en leer kunt kopen, maar ook andere plaatselijke etenswaren en dranken.

Luxe etentjes

Met zo'n voortreffelijke keuze uit kwalitatief hoogwaardige streekproducten is het geen wonder dat Stavanger behalve meerdere restaurants met Michelinsterren ook veel andere fantastische eetgelegenheden heeft. Los van de Noorse hoofdstad Oslo was Stavanger de eerste Noorse stad die een ster in ontvangst mocht nemen. De Michelinster werd in 2016 voor het eerst uitgereikt aan het ongelooflijke restaurant RE-NAA dat in het stadscentrum ligt. Tegenwoordig heeft het restaurant twee Michelinsterren en een vaste menukaart die is gericht op zowel smaken die kenmerkend zijn voor de regio als op seizoensgebonden ingrediënten.

'Het grote voordeel van hier een restaurant hebben, is dat alles ook echt uit de streek komt. Vis, schaal- en schelpdieren, groenten, wild en paddenstoelen - alles wat we nodig hebben, is binnen een half uur te vinden', zegt chef-kok Sven Erik Renaa.

In de stad vind je ook het met een Michelin-ster bekroonde restaurant Sabi Omakase, dat als eerste sushirestaurant in Noorwegen de Michelinstatus kreeg. Het restaurant serveert sushi op een authentieke manier die bekend staat als Edomae. Roger Asakil Joya zwaait de scepter in de keuken, en hij is één van de weinige Noorse sushikoks die is erkend door de AJSA (All Japan Sushi Association).

Als je een tafeltje bij één van deze met Michelinsterren bekroonde restaurants wilt reserveren, doe dat dan ruim op voorhand!

Traditionele lekkernijen

Maar je hoeft niet naar een Michelinsterrenrestaurant te gaan om in de regio lekker te eten. Volgens Jon Berg zijn er meerdere geweldige eetgelegenheden buiten het centrum die vooral zijn gericht op de meer traditionele Noorse keuken. En één daarvan is Lura Turistheim in Sandnes. Dat ligt op een kwartiertje rijden van het centrum van Stavanger en bereidt al sinds 1949 met liefde traditionele Noorse gerechten.

'Ze maken er bijvoorbeeld komle (aardappelknoedels die meestal worden gegeten met gezouten vlees) precies zoals ik die vroeger als kind at, en ook zalige traditionele kjøttkaker (gehaktballen), en natuurlijk het lekkerste toetje dat er is: karamelpudding. Als je naar Lura Turistheim gaat, lijkt het bijna alsof je in een voedselmuseum bent, zegt Jon. Hij vindt het belangrijk dat mensen de geschiedenis van het recept kennen en die traditie mee naar huis nemen en doorgeven.

Een andere bestemming waar je volgens Jon moet zijn geweest, is Hå gamle prestegard. Deze oude pastorie ligt op een prachtige plek bij de stranden van Jæren, ten zuiden van Stavanger.

Hoewel Hå vooral een kunst- en cultureel centrum is, is er de oude boerderij ook een cafétje waar je even lekker kunt neerploffen.

'Geschiedenis, kunst en voedsel komen allemaal prachtig bij elkaar bij Hå. Proef hun heerlijke broodjes, lekkere lapper (dikke pannenkoekjes) en gebak maar eens. En met een beetje geluk is er ook live muziek.'

Jon Berg

Wil je zelf thuis de beroemde lapper van Hå gamle prestegard maken? Probeer dit recept uit het kookboek van Jon dan maar eens! Het is makkelijk te maken oh zo lekker.

Als je naar Hå gaat, raadt Jon je aan te overnachten bij de vuurtoren van Obrestad die je al kunt zien liggen vanaf Hå gamle prestegard.

Lekker eten en een unieke overnachting? Ja, graag!

De kunst van het levensmiddelen conserveren

Het voedsel in Fjord-Noorwegen is sterk beïnvloed door de tradities op het gebied van conserveren. Het is een feit dat inblikken al vanaf 1900 één van de belangrijkste industrieën van Stavanger was. Je komt er meer over te weten in het conservenmuseum van de stad. De culinaire tradities in Fjord-Noorwegen zijn trouwens gestoeld op nog oudere conserveringstechnieken. Hier wordt de kunst van levensmiddelen drogen, zouten, roken en fermenteren al eeuwenlang van generatie op generatie doorgegeven. En deze technieken worden nog steeds gebruikt door een aantal van de beste restaurants in de stad.

Bij Tango zijn we erg gericht op seizoensgebonden ingrediënten. Maar om alles wat we tijdens het seizoen oogsten te gebruiken, fermenteren we ook veel etenswaren', aldus Jan-Erik Hauge, chef-kok bij Tango.

Tango is een gezellig restaurantje met een intieme sfeer, heeft maar 30 zitplaatsen en ligt midden in het centrum van Stavanger. In de keuken van het restaurant tref je echte voedselnerds die de regio Stavanger op de culinaire kaart willen zetten met hun verrassende smaakcombinaties, mooie presentaties en voortreffelijke wijnarrangementen.

Volgens manager Tommy Oppedal Raanti worden bij Tango de ingrediënten met zorg gekozen. Hoge kwaliteit en lokale herkomst zijn allebei belangrijk voor het restaurant.

'We werken veel samen met een boer die Frode Ljosdal heet. Hij levert fantastische ingrediënten zoals pompoenen, aardperen, tomaten en boerenkool die hij verbouwt op zijn boerderij Brimse Gård op het eiland Brimse, even buiten Stavanger. Daar is het klimaat anders dan in de stad. Het is er meer beschermd tegen weersinvloeden, en daardoor breekt de lente eerder aan', legt Tommy uit.

De regio Stavanger staat ook bekend om z'n grootschalige teelt van zoete tomaten. In Orre in de omgeving van Jæren ligt Wiig Gartneri. Dat is één van de grootste producenten van Noorwegen op het gebied van tomaten en komkommers.

'Wiig Gartneri levert op grote schaal groenten aan winkels in het hele land. Tomatenteelt is ook te vinden op de eilanden Finnøy en Brimse', aldus Tommy.

Loopt het water je al in de mond?

Laat je dan maar eens verleiden door de oester- en komkommerschotel met lokale eetbare bloemen, komkommergratin, amandelcrème en oestertartaar van Tango.

En als dessert is Noorse rabarber met pâte à choux en een overheerlijke sorbet een aanrader.

Wat een lekkere afsluiter van je maaltijd!

Vers uit de Noordzee

Over de regio Stavanger praten zonder het te hebben over vis, schaal- en schelpdieren is gewoon ondenkbaar! Het is per slot van rekening wel een kustregio. Voordat er olie in de Noordzee is ontdekt, was Stavanger een klein vissersdorpje dat erg afhankelijk was van haring.

Tegenwoordig speelt vis nog steeds een belangrijke rol op de menukaarten van de regio. Hoewel je hier het hele jaar door allerlei vers lekkers uit de zee kunt krijgen, is de winter wel het uitgelezen seizoen voor het allerlekkerste uit de zee. Dan is het water in het fjord ijskoud en zijn de vis en schaaldieren op hun best. Alles wat in deze streek uit het water wordt gevist, is zo goed van kwaliteit dat het wordt geëxporteerd naar toprestaurants over de hele wereld. Voor het meest verse dat er te krijgen is, moet je beslist naar één van de visrestaurants in de streek.

'Behalve de heerlijke schaal- en schelpdieren is dit gebied ook rijk aan wijting, bot, koolvis en schelvis. Mijn favorieten zijn verse langoustines en sint-jakobsschelpen', zegt Karl Erik Pallesen, chef-kok en mede-eigenaar van Fisketorget in Stavanger.

Fisketorget is een combinatie van een viswinkel en een restaurant midden in het centrum in de buurt van de haven, of Vågen zoals de locals zeggen. Hier worden al ruim 150 jaar vis, schaal- en schelpdieren verkocht.

'In het restaurant bereiden we gerechten puur op basis van wat we toevallig in de winkel hebben. De vis in onze winkel is maximaal twee dagen oud. Zo weten klanten dat ze altijd de meest verse producten op hun bord krijgen. En het is een leuke uitdaging voor onze koks, want ze moeten creatief zijn, de hele vis benutten en steeds weer nieuwe combinaties bedenken. De zeevruchten worden uiteraard geserveerd met lokale seizoensgebonden ingrediënten', zegt Karl Erik.

Wil je vis bakken als een professional? Volgens Karl Erik is dat een makkie.

En zo doe je dat:

'Om de huid knapperig te krijgen, begin je altijd op hoog vuur en gebruik je een natuurlijke olie. Later doe je er dan boter bij zodat de vis niet aanbrandt.'

Karl Erik

'Druk de vis tegen de bodem van de koekenpan zodat de huid overal een mooie kleur krijgt. Als de huid begint te bruinen, zet dan de warmtebron lager.'

'Doe nu een flinke klont goede boter in de pan en laat het vuur laag staan. Bak de kant met de huid altijd langer, want dat is het deel met het meeste vet.'

'Bak de andere kant totdat de boter licht bruin is en nootachtige gaat ruiken. Zo, je vis is gebakken. Strooi er nu wat zout over voor de meest verse vissmaak.'

Populaire vissoep

Eén van de populairste gerechten van restaurant Fisketorget is hun vissoep. In 2019 verkochten Karl Erik en zijn brigade ruim 38.000 porties! Deze soep staat het hele jaar door op de menukaart, maar ze hebben ook een aantal seizoensgebonden specialiteiten.

'Persoonlijk ben ik dol op het kabeljauwseizoen. Deze vissoort komt uit Noord-Noorwegen en wordt in het hele land graag gegeten. Ik houd ook erg van traditionele visgerechten zoals bijvoorbeeld lutefisk (stokvis geconserveerd met water en loog). Die komen rond de feestdagen vaak op tafel', zegt Karl Erik.

Plantaardig in Stavanger

Eet je liever veganistisch of ben je gewoon op zoek naar een geweldige culinaire ervaring, dan staat je in Stavanger een ware traktatie te wachten, namelijk restaurant Bellies! Volgens festivaldirecteur Katrine Lilleland is Bellies het beste vegan restaurant van heel Noorwegen. Het restaurant ligt aan het einde van Pedersgata in het centrum.

Bekijk meer tips van de festivaldirecteur:

De beste tips voor Stavanger van de festivaldirecteur zelf

Zei je kaas?

In een oude etikettenfabriek in het oosten van Stavanger vind je de ambachtelijke kaasmakerij Stavanger Ysteri. Dit stadsdeel was ooit het middelpunt van de conservenindustrie in Stavanger. Tegenwoordig zijn er in veel oude fabrieken moderne, lokale voedselproducenten en trendy restaurants gevestigd.

Stavanger Ysteri is in 2015 opgericht door Lise Brunborg en heeft diepe wortels in het maken van traditionele kazen. Lise en haar team maken kazen van melk van Leikvoll Økologiske Gard, de enige boerderij in de omgeving die biologische melk produceert. Stavanger Ysteri heeft een grote ruit zodat je recht de fabriek in kunt kijken en zien hoe ze hun heerlijke kazen maken.

In 2021 won de gewassen korstkaas Konrad de titel 'Beste kaas van Noorwegen' tijdens het Noorse nationale kaaskampioenschap. Uiteraard kwamen chef-koks in het hele land achter hun hoge kwaliteit, en het met 3 Michelinsterren bekroonde restaurant Maaemo in Oslo heeft zelfs een gerecht dat is gewijd aan hun blauwschimmelkaas Fønix.

Een andere plek in de regio met kazen waar je van gaat watertanden is Voll Ysteri in Jæren. De kaassoort Jærosten (ja, uit Jæren) won drie jaar achter elkaar de eerste prijs tijdens het Noorse kampioenschap boerenkaas. En breng ook eens een bezoekje aan boerderijwinkel Ystepikene in Varhaug, die ook in Jæren ligt.

Meer ontdekken over de Noorse keuken? Bekijk ons kookboek dan maar eens. Het staat vol heerlijke recepten en mooie verhalen uit het hele land.

Klaar om de verbluffende smaken van de regio Stavanger te ontdekken?

Plan je reis meteen!

Aanbevolen door Jon Berg

Ontdek een aantal favoriete eetgelegenheden van deze kookboekauteur.

Meer lekkere bestemmingen

Ontdek de beste restaurants en eetgelegenheden van de regio Stavanger.

Lees meer

Topervaringen in Jæren

Het Noorse Kookboek

Culinaire rondreis voor foodies

Profiteer van deze topaanbiedingen

Neem een kijkje bij onze sponsors die er alles aan doen om je een goede reis te bezorgen.