Kerstmarkten in 2022
26 en 27 november
Kerstmarkt op het plein in Fredrikstad
4 november t/m 18 december
(alleen in het weekend)
Avontuur vóór kerst in Henningsvær
17 november t/m 31 december
De kerststad Tromsø
29 oktober t/m 23 december
Kerstmarkt bij Hadeland Glassverk, Jevnaker
25 november t/m 22 december
Kerstmarkt in Bergen
12 november t/m 1 januari 2023
Kerstmarkt in Spikersuppa, Oslo
26 en 27 november
Kerst in Granavollen, Hadeland
26 november t/m 12 december
Kerstmarkt 'Jul i Viken', Lillestrøm en Norges Varemesse
26 november t/m 22 december
Kerstmarkt in Kristiansand
26 november t/m 23 december
Kerst in Bærums Verk
1 t/m 18 december
Kerstmarkt in Trondheim
1 t/m 4 december
Kerstmarkt in Røros
4 december
Kerstmarkt bij het Stenberg museum, Toten
2 en 3 december en 9 en 10 december
Kerstmarkt in Lillehammer
1 t/m 11 december
Kerstmarkt in Egersund
3 en 4 december en 10 en 11 december
Jaarlijkse kerstmarkt bij het Norsk Folkemuseum, Oslo
25 november t/m 17 december (alleen in het weekend)
Kerst in de oude stad Fredrikstad
10 t/m 17 december
Kerstfestival Julegada, Vennesla
De Noren staan bekend als gelukkige mensen en Kerstmis wordt er op de meest diverse manieren gevierd. Sommigen gaan op in de sacrale aspecten van de tijd van het jaar, of genieten van rustig samen zijn met familie en vrienden, terwijl nog anderen volop gaan feesten.
Toch zijn er specifieke smaken en tradities die niet mogen ontbreken om de Noorse huiskamers echt in de kerstsfeer onder te dompelen. Deze tradities kennen allerlei varianten in alle windstreken van het land. Hier vind je enkele van de belangrijkste. Klaar om aan de slag te gaan? Als opwarmertje voor je vakantie kun je vast een paar heerlijke recepten uit het Noorse Kookboek uitproberen.
Schaap of varken
Naar welke maaltijd wordt elk jaar het meeste uitgekeken? Voor velen is dit het diner op kerstavond.
In Noorwegen strijden twee traditionele gerechten voor de titel van populairste kerstdiner: ’ribbe’ (varkensribstuk) en ’pinnekjøtt’ (lams- of schapenribstuk). Hoewel varken al vele jaren het populairst is, is pinnekjøtt de voorbije jaren steeds populairder geworden. Veel Noren krijgen vaak beide maaltijden voorgeschoteld tijdens de kerst.
Het varkensribstuk heeft ook een typische korst die heerlijk krokant is door veel tijd en inspanning. Daarbij worden gehaktballen, worsten, zuurkool en ander stevig eten geserveerd.
Pinnekjøtt (letterlijk "stokvlees") is gezouten en gedroogde rib van schapenvlees. De naam verwijst naar de traditionele bereidingswijze van de maaltijd die op berkentwijgen gekookt wordt. Het vlees is het belangrijkste aspect van de maaltijd, maar aardappelen, gepureerde wortelgroenten en bouillon zijn onmisbare bijgerechten.
Vlak voor kerst is vooral in Fjord-Noorwegen de ietwat vreemde culinaire specialiteit smalahove erg populair. Smalahove is gerookte, gekookte schapenkop die in zijn geheel wordt opgediend, meestal met bijgerechten zoals aardappelen en koolraap. Vaak wordt er bier en aquavit bij gedronken.
Vis van aan de lange kusten
Dankzij de aloude visserstradities in Noorwegen wordt Kerstmis langs de kust nog steeds gevierd met de de rijkdommen uit de zee.
In het zuiden draagt op kerstavond gekookte kabeljauw de voorkeur weg, liefst geserveerd met Sandefjord-botersaus, wortelen en aardappelen. Hoewel de eerder vermelde ribgerechten de vis op kerstavond tot op zekere hoogte hebben vervangen, zullen veel zuiderlingen het toch voorgeschoteld krijgen in de dagen tussen Kerstmis en oudejaarsavond.
De langstbestaande Noorse kersttraditie die teruggaat tot de 15e eeuw, is toch zonder twijfel ’lutefisk’. Die wordt gemaakt van stokvis die met loog (’lut’) bewerkt wordt. Elk jaar in december verorberen de Noren meer dan 750 ton van deze bijzondere delicatesse. In delen van de Verenigde Staten met veel nakomelingen van Noorse migranten, zoals Minnesota en Wisconsin, is stokvis ook een populair gerecht.
Net als lutefisk heeft ook ’rakfisk’ een aparte smaak, maar velen zijn dol op deze gefermenteerde zoetwatervis. Vaak wordt ze opgediend met aardappelgebak, zure room en uitjes. In Bergen is de gesuikerde, gezouten en geperste kabeljauw ’persetorsk’ in vele huizen een seizoensdelicatesse.
Als dessert is rijstpudding met slagroom een Noorse klassieker op kerstavond, maar in het noorden komt slagroom met kruipbramen vaker voor. Andere belangrijke aspecten van de Noorse culinaire kersttradities zijn clementines, noten, haring en gepekeld varkensvlees met mosterd.
Traditionele pittige dranken
Geen traditionele maaltijd zonder traditionele drank natuurlijk. Veel Noren nemen liefst twee dranken bij de maaltijd: bier en aquavit.
Kerstbier is donkerder, voller van smaak en bevat meer alcohol dan het bier dat de rest van het jaar gedronken wordt. In het verleden waren zowel arme als welvarende mensen bij wet verplicht hun eigen bier te brouwen. Het bier werd dan door iedereen samen gedronken bij wijze van heilige handeling.
Bij dit stevige biertje komt vaak aquavit, een pittige sterke drank op basis van aardappelen die tegenwicht weet te bieden aan de stevige en vette kerstgerechten. In Noorwegen ligt aquavit te rijpen op eikenhouten vaten.
De Noren hebben een eigen versie van glühwein. Deze ’gløgg’ wordt gemaakt van rode wijn met of zonder aquavit, suiker en kruiden zoals kaneel, kardemom, gember, kruidnagel en bittersinaasappel. Je kunt het drinken met amandelen en rozijnen. Kinderen krijgen een versie zonder alcohol, waarin de wijn vervangen wordt door vruchtensap.
De hongerige elf in de schuur
De mollige, gulle en vriendelijke Kerstman neemt ondertussen een centrale plaats in tijdens de moderne Noorse viering van Kerstmis. ’Fjøsnissen’ (de tomte of schuurelf) is een ondeugender en zelfs griezelig wezentje dat belangrijk was in de tijd dat Noorwegen nog een landbouwmaatschappij was.
Je deed er goed aan beste maatjes te blijven met het kleine mannetje met een baard. Werd hij goed behandeld, zorgde hij voor voorspoed op de boerderij. Was hij echter ongelukkig met de gang van zaken, kon hij brutaal wraak nemen door bijvoorbeeld het melkvee te doden.
Daarom brachten boeren met Kerstmis altijd rijstpap en zelfgebrouwen bier naar de schuur. Deze traditie bestaat vandaag nog steeds in Noorse boerderijen.
De smaak van kerst in Noorwegen
De Noorse kersttradities zijn even afwisselend als het land zelf. Hier volgen een aantal van de allerbeste Noorse kerstlekkernijen.
Kerstmis op z'n Noors
Kerstmis komt er stilaan aan! Lees alles over wat de Noren doen en eten voor en tijdens de feestdagen.
Bezoek een gezellige kerststad
Profiteer van deze topaanbiedingen
Neem een kijkje bij onze sponsors die er alles aan doen om je een goede reis te bezorgen.