Droom je ervan om in de beste zalmrivieren ter wereld te gaan vissen? Dan is Noorwegen jouw bestemming! Vissen in de wildernis is er nog steeds even leuk als toen de Britten deze leuke bezigheid ontdekten in de jaren 1820.
Wilde zalm in cijfers
Elke zomer vind je ongeveer 100.000 vissers verspreid over ongeveer 450 Noorse rivieren.
De langste waterloop die Atlantische zalm bevat, is de Tanarivier en zijn vele zijrivieren in Finnmark, samen goed voor ongeveer 1.100 kilometer. Aan de andere kant van het spectrum heb je de Akerselva-rivier in Oslo. Die is maar 2,3 kilometer lang.
De sage van de zalm
Na de laatste ijstijd was de zalm één van de vele diersoorten die invloed hadden op waar mensen nederzettingen bouwden. Vaak ontstonden die aan de monding van zalmrivieren. In rotstekeningen en Oudnoorse en Samische mythologie vind je verhalen over de zalm terug.
In het wetboek van koning Magnus VI Lagabøte (1263–1280) staat te lezen dat ’de zalm onbelemmerd stroomopwaarts zal reizen door het diepste punt van de rivier’. Vissen op zalm maakte deel uit van het huishouden van de gewone man tot het midden van de 19e eeuw.
’Geen zalm op zondag’ was een clausule in de arbeidscontracten voor kleine boeren in Lærdal in Fjord-Noorwegen, gezien de overvloed aan zalm in de rivieren.
Engelsen van de hoogste maatschappelijke klasse begonnen in de jaren 1820 in de Noorse rivieren te vissen. Heel wat statige, houten hotels in Fjord-Noorwegen en elders werden gebouwd dankzij deze visserscultuur.
Het jaar van de zalm
Het Internationale Jaar van de Zalm 2019 is een organisatie die ijvert voor het behoud van de wilde zalm in de Noord-Atlantische zee en de omringende landen. Ze gaan door tot 2022 om hun doelstellingen te bereiken.
En plots bijt hij!
’Je bent zogezegd online, maar dan op het ritme van de natuur, waar het nu of nooit is,’ zegt Torfinn Evensen, hoofd van Norske lakseelver. Deze nationale organisatie vertegenwoordigt personen met vissersrechten en de eigenaars van de meer dan 100 waterlopen die zalm bevatten.
Je mag dan wel een zalm vlakbij zien opspringen, je moet erin blijven geloven tot je de vis onder controle krijgt en aan wal kunt hijsen. Maar zeker ben je nooit. De vissen kunnen zich aan een topsnelheid met de stroming laten meevoeren. Je moet kalm blijven en niets forceren, anders riskeer je je aas te verliezen. De zalm is de baas. ’Als de klus erop zit, zul je je hart voelen razen,’ zegt Torfinn.
Geen enkel gps-systeem is zo goed als de aangeboren vaardigheid van de zalm om terug te keren naar de rivier waar hij geboren werd. Na een verblijf van één tot drie jaar in zee, keert de zalm terug naar de wateren waar hij werd geboren. ’Het is echt magisch,’ zegt Torfinn.
Weinig zalmen die in zee zwemmen keren effectief terug naar hun rivier. ’Wie terugkeert heeft vis en inktvis gegeten in de oceaan en wist te ontkomen aan haaien, walvissen, tonijnen en zwaardvissen. Je kunt moeilijk niet onder de indruk zijn, wanneer je een wilde zalm in je handen houdt. Ze ondernemen een heldhaftige zwerftocht,’ zegt Jostein Henriksen van het online vissersmagazine Opstrms (een Noorse afkorting voor ’stroomopwaarts’).
Zalm vissen op z’n Noors
Jostein benadrukt dat Noorwegen al een topbestemming is voor zalmvissers sinds de Engelsen hier zo’n 200 jaar geleden voor het eerst kwamen vissen. ’Hier vind je enkele van de beste zalmrivieren ter wereld. Je hebt nog steeds de kans om hier in het wild zalm te gaan vissen.’
Torfinn vindt dat Noorwegen verschilt van andere zalmvissende naties, aangezien het een veilig land is waar de beroemde rivieren gemakkelijk bereikbaar zijn met de bus of de trein. ’Luchthavens in de buurt liggen vaak in de buurt van de monding, want het landschap is er gewoonlijk vlak,’ zegt hij.
’Huur je een elektrische auto, dan kun je op korte tijd verschillende zalmrivieren verkennen,’ zegt Torfinn. De rivieren lopen zo dicht bij elkaar dat het bereik van een elektrische wagen meestal voldoende is. Kom je van de luchthaven Sola in Stavanger, zul je heel wat zalmrivieren in de buurt vinden. Hetzelfde geldt ook voor luchthaven Værnes in Trøndelag.
Reglementering
Vissers moeten altijd de plaatselijk reglementering lezen. Deze kan nogal verschillen. Houd ook rekening met de strikte regels omtrent het desinfecteren van alle uitrusting (hengels, waadbroeken, gereedschap, haakjes en andere uitrusting) voordat je gaat vissen. Dit is zeker het geval wanneer je uit het buitenland komt of wanneer je in verschillende rivieren wilt vissen. In speciale stations langs de rivier krijg je een geschreven handleiding om te desinfecteren. Alle reglementeringen worden regelmatig gecontroleerd op de website. Lees meer op de officiële website van de Noorse autoriteit voor voedselveiligheid.
Sla een wilde vis aan de haak
Dankzij de lange, heldere zomernachten kun je ook ’s avonds laat of ’s ochtends vroeg gaan vissen. Je komt er compleet verschillende dieren tegen dan overdag. ’Allerlei dieren komen naar de vredige rivier om te drinken en wij zitten er onbeweeglijk bij en kijken ernaar,’ zegt Torfinn.
’In Noorwegen vind je ook de rivier waar de zalmen op de grootste hoogte boven de zeespiegel komen te zwemmen,’ zegt Jostein van Opstrms. Hij is van plan een boek te schrijven over wilde zalm. ’De zalm migreert in de Driva-rivier tot op een hoogte van 600 meter boven de zeespiegel. Hij bokst op tegen gekke stroomversnellingen en zwemt langs nauwe kloven tot bijna helemaal boven op het Dovrefjell-plateau. Vissen die bergen beklimmen. Ronduit fascinerend!’
Voor je naast de rivier wil zitten om te vissen, moet je een algemene visserstoeslag betalen en ook een plaatselijke visvergunning aanvragen. De visserstoeslag is verplicht voor wie 18 jaar of ouder is en wil vissen op zalm, zeeforel of ridderforel. Je kunt de visserstoeslag online betalen. Informatie over de plaatselijke visvergunning vind je in het plaatselijke toerismebureau en op de website Norske lakseelver (alleen in het Noors). Op sommige locaties kun je een vergunning kopen via sms.
Sommige beroemde plekken om te vissen kunnen duur zijn door hun populariteit, andere minder bekende plekken zijn heel wat voordeliger, maar minstens even de moeite waard.
Perfecte timing
In juni begint het seizoen en veel vissers gaan na een lange winter met hoge verwachtingen op pad, vooral in de regio Trøndelag in het midden van Noorwegen of verder zuidelijk. ’In Noord-Noorwegen start het visseizoen enkele weken later,’ zegt Torfinn. In juli en augustus zijn de meeste zalmen stroomopwaarts gekomen en zijn ze over de rivier verspreid. Zalmen die al een tijdje in de rivier hebben liggen rusten, bijten wel minder snel.
Geheime topplekken
’De kunst bestaat erin te denken als een zalm,’ zegt Torfinn van Norske lakseelver. ’Als je een zalm was, waar zou jij dan in de rivier zijn?’ Een waterbekken onder een kleine waterval of grotere stenen zijn de beste plekken voor de zalm om uit te rusten en te schuilen. Een plaatselijke visser kan je meer vertellen over de ideale plek om je geluk te beproeven en op zalm te vissen.
’Noorse zalmvissers ontvangen graag gasten en zijn er trots op dat buitenlandse visliefhebbers hier hun vakantie willen doorbrengen,’ vertelt Torfinn. Je komt gemakkelijk met locals in contact voor advies of tips. ’Hier in Noorwegen betrekken we graag meer mensen in deze leuke activiteiten en er is plaats genoeg voor iedereen,’ garandeert hij.
Een ander voordeel van zalmvissen in Noorwegen is dat je gelijkgestemde mensen kunt ontmoeten. ’In andere landen sta je misschien alleen met je passie en begrijpen slechts weinigen dit. In Noorwegen verstaan de mensen zalmvissen als de zin van het leven,’ voegt hij toe.
Er is ook een nieuw bewustzijn ontstaan over de cruciale rol van de zalm in het ecosysteem, ook dankzij Het Jaar van de Zalm 2019. Dit is een organisatie die ijvert voor het behoud van zalmrivieren in de Noord-Atlantische landen.
De juiste uitrusting
We raden altijd aan om een uitrusting mee te nemen waar je mee vertrouwd bent. Toch vind je op tal van bestemmingen nog gespecialiseerde winkels. ’Je hebt niet noodzakelijk de volledige uitrusting nodig om door het water te waden. Je vermijdt dit zelfs beter, om zo de vissen niet te verstoren,’ zegt Jostein van Opstrms. Voor je eigen veiligheid ben je best altijd voorzichtig in om het even welke rivier.
Verantwoordelijke vissers
’Als visser ben je de beschermengel van de wilde zalm. Toch is zalmvissen zorgvuldig in de wet gereglementeerd en is er controle vanuit de overheid. Zalmvissen is duurzaam. Vissen in de rivier vormt geen bedreiging voor de wilde zalm,’ zegt Torfinn. ’Door zalmluizen, ontsnapte kweekzalmen en onnatuurlijke stroming door de regulering van waterwegen komt er minder zalm voor in de Noorse rivieren dan in de goede, oude tijd.’
’Als je aan zalm in Noorwegen denkt, denk je vaak aan de beroemde zalmrivieren,’ voegt Jostein toe. ’Maar de zalm zwemt ook stroomopwaarts in de vele kleine rivieren, zelfs in stedelijk gebied. Het is een bewijs van hoe sterk de zalm wel niet is. Het geeft je ook een idee van hoe alles was toen er nog veel meer wilde zalmen te vinden waren.’
De zalmtrein in Namdalen
Welkom bij de Namsen Salmon and Train experience! Een hotel dat bestaat uit vier treinwagons op een 180 meter lange brug boven Namsen, één van de beste zalmrivieren van Noorwegen.
Hoe veilig zalmvissen in de rivier
Zalmvissen doe je langs of in een stromende rivier. Daarom moet je zeker de nodige veiligheidsmaatregelen in acht houden:
Waad niet door de rivier tenzij je echt moet.
Schat de diepte van het water in en wees er zeker van hoe je er terug uitkomt voor je de rivier in gaat.
Waad niet door de rivier op plaatsen waar je geen controle hebt. Bijvoorbeeld, waar het water te diep is.
Gebruik een waadstok voor ondersteuning in sterke stroming. Dit is een essentieel veiligheidsattribuut voor hengelaars.
Zoek informatie op over gevaarlijke delen in de rivier voor je gaat vissen.
Draag altijd een reddingsvest wanneer je door de rivier waadt of vanuit een boot aan het vissen bent.
Controleer hoeveel mensen er in je boot mogen en wees er zeker van dat de groep beperkt blijft.
Wees extra voorzichtig in de buurt van watervallen of sterke stromingen.
Hoe milieuvriendelijk te vissen
Draag bij aan het behoud van de zalmrivier en de omliggende natuur.
Volg de reglementering van de autoriteiten. Die zijn er om de wilde zalm te helpen behouden.
Verspreid geen gyroparasieten of andere visziektes. Reinig je uitrusting wanneer je van de ene naar de andere rivier gaat.
Volg de ’ongeschreven regels van de rivier’. Praat met locals en kom te weten wat je moet en niet moet doen.
Houd rekening met andere hengelaars en mensen die van de buitenlucht genieten.
Laat geen vuilnis achter.
Gooi gebruikte vislijnen niet in de natuur of in het kampvuur.
Maak alleen een kampvuur op de daarvoor goedgekeurde plaatsen.
Laat je visplek achter zoals je die zelf graag zou aantreffen.
Volg de kampeerrichtlijnen van de regio waar je verblijft.
Zoetwatervissen
Er zijn 44 soorten zoetwatervissen in Noorwegen. De populairste zijn forel, baars en snoek.
Vergeet niet een vissersvergunning te kopen. Behalve als je wilt vissen op zalm en zeeforel, mag iedereen jonger dan 16 jaar gratis in zoet water vissen. Vissersvergunningen kun je krijgen op inatur.no.
Om te slagen moet je op het juiste moment op de juiste plek zijn en het juiste aas bijhebben. Vis je op forel, dan is vrijwel elke soort aas geschikt.
Het meest voorkomende lokaas in Noorwegen zijn regenwormen. Je kunt ze in vissersportwinkels kopen of ze zelf uitgraven. Ga niet voor de grootste wormen. Je kunt soms beter twee kleine wormpjes aan je haak hangen dan één grote.
Onthoud dat het verboden is om levende vis als lokaas te gebruiken in Noorwegen en dat je geen vissen of visziektes mag uitwisselen tussen rivieren. Maak dus je uitrusting goed schoon voor je naar een andere wateren trekt.
Bronnen: Noorse Vereniging voor Jagers en Vissers, het Noorse Milieu-agentschap en de Grote Noorse Encyclopedie.
Plan je visavontuur
Meer over vissen in Noorwegen
Profiteer van topaanbiedingen
Bekijk onze selectie van vertrouwde bedrijven die er alles aan doen om je een goede reis te bezorgen.
Laat je inspireren
We hebben een aantal artikelen verzameld die je misschien ook leuk vindt.