Toplocaties van de Noorse tv‑regisseur Maria:

Achter de schermen in Noorwegen

Maria Simone Emdal Otterlei
Foto: Matti Bernitz

Ik ben Maria en ik heb Noorwegen dertien keer doorkruist met 71° nord – een van de langstlopende avontuurlijke realityshows ter wereld. Als regisseur zag ik hoe beroemdheden werden gepusht tot het uiterste in de meest ongerepte landschappen van Noorwegen. Los van alle drama op tv, zijn dit de plekken die mij hart veroverden. Ik hoop dat jij er net zo van onder de indruk bent.

1. Nordfjord: Ålfoten

Ik trap af met dit adembenemende landschap dat me compleet verbijsterde. De natuur rond de Ålfoten-gletsjer in Nordfjord was een van de laatste plekken in Noorwegen die ontdekt en in kaart gebracht werden. De rivieren hebben hier indrukwekkende rotsplateaus uitgesleten en sommige zijn tot wel honderd meter hoog!

We begonnen de hike in Ålfoten en volgden de Førdedalen naar Hylle 7 (plateau 7). Vanaf daar gingen we door naar de top van Plogen, op 1.357 meter boven zeeniveau. De hike duurt zo’n acht uur en trakteert je op een adembenemend uitzicht over het gelaagde landschap.

Gjegnen

We bleven in de buurt om de hoogste berg van het gebied te beklimmen. Gjegnen torent 1.670 meter boven zeeniveau uit. Vergeleken met de ruige pieken van Sunnmøre en Lofoten zijn de bergen hier ronder en massiever dan alle andere die ik langs de Noorse kust heb gezien.

We brachten de nacht door in de hut Gjegnabu, een welkome schuilplaats als je niet de hele nacht buiten wilt doorbrengen. Dit is hier erg logisch, want het is een van de natste plekken van Europa, met naar schatting 5.500 mm neerslag per jaar.

Het dichtstbijzijnde plaatsje is Nordfjordeid. Hier kun je bij het Norsk Fjordhestsenter op een indrukwekkend fjordpaard rijden en het grootste Vikingschip van Noorwegen, de Myklebust, bewonderen. Je kunt de via ferrata bij Hornelen, de hoogste zeeklif van Europa, beklimmen of zwemmen op een aantal van de mooiste stranden van Noorwegen langs de kust, zoals Vetvika, Refviksanden en mijn favoriet: Hoddevika – waar ik surf!

2. De Sunnmøre-alpen

Het grappige is dat ik ben opgegroeid in Ålesund en hier heb gewoond totdat ik 19 was. Toen ik terugkeerde met de productie van 71° nord, verbleven we in Ørsta, op ongeveer anderhalf uur rijden ten zuiden van Ålesund. Vanaf hier hadden we makkelijker toegang tot de Sunnmøre‑alpen.

We gingen op toerskitocht van Kvistaddalen naar Klovtindane. Het weer was bewolkt en regenachtig en ik was een beetje teleurgesteld, omdat ik wilde dat Sunnmøre zich van zijn beste kant liet zien. Een collega zei zelfs dat de tocht gedoemd was en dat we net zo goed konden omkeren en naar huis gaan.

We begonnen langzaam te lopen, klaar om om te keren als dat nodig was. Maar naarmate we hoger klommen, werd het weer steeds beter. Toen we boven de wolken uitkwamen, werden we beloond met een van de meest adembenemende zonsondergangen die ik ooit heb gezien. Ik krijg er nog steeds kippenvel van als ik er nu over schrijf.

We stonden even stil om het allemaal in ons op te nemen, en een van de gidsen keek me aan en vroeg: ‘Hoe heb je deze plek ooit verlaten, Maria?’. Ik had er geen goed antwoord op. Op dat moment wilde ik niets liever dan hier weer gaan wonen.

Dit is een veeleisende tocht, en met 71° nord reizen we altijd met ervaren berggidsen. De omgeving zit vol met bergtoppen die zowel voor beginnende als ervaren skiërs geschikt zijn. Ga altijd met een gids mee en zorg dat je je goed inleest over veiligheid op de bergen in de winter voordat je vertrekt.

Als je zonder lawinegevaar wilt skiën, zijn er skigebieden bij Ørsta en de grootste in Sunnmøre vind je bij skigebied Stranda, dat bekendstaat om zijn poedersneeuwhellingen.

3. Finse: Een surrealistische en ijzige planeet

Wat een ongelofelijke plek! In 2017 bezocht ik Finse op het Hardangervidda-bergplateau tijdens mijn eerste seizoen bij 71° nord. Ik had nog nooit zoiets gezien. Alles was bedekt met sneeuw, zover je kon zien. Even had ik het gevoel dat ik in een Star Wars-scène was beland, wat niet verwonderlijk is, want Finse diende als filmlocatie voor de ijzige planeet Hoth.

Nog een leuk weetje over Finse is dat er geen wegen naartoe leiden; je moet dus de Bergen-spoorweg nemen om er te komen. Het grootste bergplateau van Noord‑Europa is een paradijs voor winteractiviteiten zoals hondensleeën, kiten, langlaufen en toerskiën. Als je de foto’s ziet, wed ik dat je kunt raden wat mijn favoriete onderdeel was.

Je kunt verblijven in hotel Finse 1222 of Finsehytta, beheerd door de Noorse wandelvereniging (DNT). In de zomer kun je Finse ook bereiken door te wandelen of te fietsen over de Rallarvegen, die wordt gezien als een van de mooiste fietsroutes van Noorwegen

4. Rosendal: Van fjorden tot gletsjers

Dit deel van het Hardangerfjord is weelderig en afwisselend. Hier vind je fjorden die perfect zijn om te zwemmen en voor andere wateractiviteiten, en indrukwekkende bergen variërend van Skålafjell op 501 meter boven zeeniveau, tot Malmangernuten op 890 meter en het indrukwekkende Melderskin op 1.426 meter. Net erboven ligt de gletsjer Folgefonna.

We hebben het gebied al meerdere keren bezocht met het programma. Laatst beklommen we Skålafjell in één dag en kozen de dag erna voor de uitdagendere Indre Laurdalstind, waarvoor geen klimuitrusting nodig is. Tijdens een andere reis wandelden we door Uskedalen naar Ulvanosa, waar een geweldige rotswand ligt met toegankelijke routes voor ervaren klimmers. Aangezien ik zelf geen ervaren klimmer ben, liet ik de deelnemers over aan onze gidsen en liep ik terug de vallei in. Het was alsnog een adembenemende hike!

Als je in Rosendal bent, moet je zeker een wandeling maken door de prachtige tuinen en het historische herenhuis van Baroniet Rosendal verkennen, dat dateert uit de 17e eeuw. In de zomer worden er ook concerten en culturele evenementen georganiseerd.

In Rosendal vind je ook Salmon Eye, de grootste drijvende kunstinstallatie ter wereld, waarin het Michelinrestaurant Iris Expedition Dining is gevestigd. Ik wil hier graag nog eens op vakantie terugkomen!

5. Vesterålen: Onder het noorderlicht

Ik probeerde te slapen, maar kon m’n ogen niet sluiten terwijl het noorderlicht steeds in de hemel danste. Groen, paars en roze. Het was de eerste keer dat ik het noorderlicht op zo’n indrukwekkende schaal zag en ik wilde geen seconde missen.

Toen het schouwspel voorbij was, besefte ik me hoe moe ik was en viel ik in slaap. Ik ben blij dat we hier eind september waren, want dat is de perfecte periode om het noorderlicht te zien voordat het echt koud wordt.

Ik verbleef in het plaatsje Myre. Vanaf daar kun je een aangename, niet al te uitdagende wandeling maken naar de bergen Myrtinden (350 meter boven zeeniveau) en Skipet (519 meter).

Iets verder richting zee ligt het unieke Nyksund, een inspirerend plaatsje en creatief toevluchtsoord, perfect voor een workation!

Tussen de vissersdorpjes Nyksund en Stø hike je de rondwandeling Dronningruta, de Koninginnenroute, vernoemd naar Hare Majesteit Koningin Sonja van Noorwegen, die een grote liefhebber is van dit spectaculaire landschap. Vanuit Stø kun je ook walvissen spotten!

6. Grip en Ona: Eilandhoppen

Voor de seizoensfinale in 2022 kajakten de deelnemers, terwijl de productieploeg per boot van Kristiansund naar het vissersdorp Grip voer. Onderweg begon een van de productieassistenten ineens te huilen. Toen we vroegen wat er aan de hand was, zei ze dat ze in het binnenland was opgegroeid en nog nooit de open zee had gezien. “Het is zo prachtig,” zei ze, overspoeld door emoties.

De laatste permanente bewoners vertrokken uit Grip in 1974, maar de 47 charmante, kleurrijke huisjes en de oude staafkerk verkeren nog in uitstekende staat en worden nu als vakantiehuizen gebruikt. In de zomer biedt de boot Gripruta dagelijks overtochten naar het eiland.

Terug op het vasteland kun je de indrukwekkende Atlantische weg zuidwaarts volgen om nog een uniek eiland te verkennen.

Voor de kust van Molde ligt Ona, bekend om zijn iconische vuurtoren. Ongeveer 16 mensen wonen hier het hele jaar door. Je kunt overnachten in het plaatselijke hotel en genieten van een lekkere maaltijd in het gezellige restaurant op het eiland. Kajakken, snorkelen, zwemmen, vissen en boottochten zijn een rustige tegenhanger voor de dramatische berglandschappen die ik eerder noemde.

7. Jæren: Voetbal en surfen

Wat me het meest verbaast aan Noorwegen is de enorme veelzijdigheid van het landschap. In Jæren, ten zuiden van Stavanger, is het landschap vlak en open met groene weilanden en eindeloze stranden die zich langs de kust uitstrekken.

De stranden hier behoren tot de meest vriendelijke en toegankelijke plekken om te surfen en kitesurfen in Noorwegen, met milde omstandigheden voor beginners en uitdagende golven voor ervaren surfers.

Maar terwijl surfen mensen hier naartoe trekt, staat de regio misschien nog wel beter bekend vanwege voetbal. In de plaats Bryne in Jæren groeide een van de grootste voetballers van onze tijd op: Erling Braut Haaland. Als ik dat vlakke, brede landschap zie, wat perfect is voor voetbalvelden, besef ik ineens hoe logisch het is dat dit geweldige talent juist hier is opgegroeid.

Het open landschap maakt Jæren ook ideaal om te fietsen. Je kunt delen van of de hele 41 kilometer lange Noorse toeristische route Jæren afleggen met de fiets of auto.

Topervaringen in Jæren

Svalbard

8. Spitsbergen: Een stap verder

Ik heb je al verteld hoe onder de indruk ik was toen ik voor het eerst het met sneeuw bedekte Finse bezocht. Nou, Spitsbergen gaat nog een stap verder. Het landschap is arctisch, wild en ongetemd, terwijl de plaats Longyearbyen een warm en gastvrij internationaal cultureel centrum is.

Zoals ik eerder vertelde, reizen we tijdens de opnames altijd met gidsen. Op Spitsbergen hangt je leven er echt van af. Als je de veilige zone van Longyearbyen verlaat, moet je vergezeld worden door een professionele gids om veilig te blijven. Dat komt doordat ijsberen in de wildernis hier de baas zijn en daar moeten we respect voor hebben.

We hadden gedurende de dag geskied en kampeerden die nacht in tenten. We hielden om beurten de wacht om ijsberen in de buurt te spotten. In de ochtend, toen ik de deelnemers wakker wilde maken, hoorde ik ineens een harde knal. Ik draaide me om en toen klonk er nog een knal, gevolgd door nog twee! De deelnemers en de productieploeg schoten uit hun tenten en keken me vreemd aan. Ik was recht in het ijsberenalarmsysteem gelopen en veroorzaakte daardoor per ongeluk drie van de vier oorverdovende knallen.

We moesten allemaal lachen, deels om mijn verbijsterde blik en deels uit pure opluchting dat ik het was en niet een echte ijsbeer in ons kamp.

We zijn tijdens de reis geen ijsberen tegengekomen. Ik ben daar dankbaar voor, zowel voor mijn eigen veiligheid als voor die van de beren. Maar zelfs zonder ijsberen was de fauna adembenemend: walvissen, rendieren, zeevogels, zeehonden en onvermoeibare husky’s die hun beste leven leiden in het hoge noorden. Het is een echte aanrader om te gaan hondensleeën terwijl je er bent. Het is een onvergetelijke ervaring.

Terug in Longyearbyen vind je meer dan 15 restaurants om weer energie op te bouwen voor je volgende avontuur en om je sociale batterij op te laden in de stilte van het poolgebied. Huset en Gruvelageret bieden zelfs haute cuisine!