Sami-verhalen
Respectvol reizen
Hoe zie jij jezelf door de ogen van een vriendelijke vreemdeling?
“Als ik een portret schiet, wil ik dat de persoon samen met mij het portret creëert.”
Maria Di Stefano
Italiaanse fotograaf
Hoe treffen we mensen en hoe gaan we met ze om als we reizen? Visit Norway nodigde de Italiaanse fotograaf Maria Di Stefano uit om samen met de Sami uit Noord-Noorwegen unieke portretten te maken.
“Voor mij is fotografie een middel om mensen, landschappen en cultuur te leren kennen”, vertelt Maria Di Stefano.
Ze is een Italiaanse multimedia-artiest en fotograaf die bekend staat om haar unieke benadering van het vastleggen van intieme en privémomenten. In haar werk verkent ze vaak thema's als identiteit en saamhorigheid, waarbij ze zich concentreert op de impact van modernisering op inheemse gemeenschappen in verschillende delen van de wereld.
Als onderdeel van de serie Sami-verhalen nodigde Visit Norway haar uit om opnieuw een bezoek te brengen aan Noord-Noorwegen. Door haar vriendelijke ogen, haar bekwame lens en wijze houding ontmoeten we drie Sami: Duojár/ontwerpster Ann-Sofi Kallok, muzikant Elle Maija Bær en rendierhouder Aslak Sokki, die met ons deelden hoe zij zichzelf zien in relatie tot hun Sami-afkomst.
Wie ben jij?
De manier waarop we mensen in andere culturen ontmoeten, en dan vooral inheemse volken, kan een uitdaging zijn. Exotificatie en objectificatie vinden vaak plaats. Het kan zijn dat we uiteindelijk foto's nemen in plaats van ze te maken.
“Als ik een portret maak, is het belangrijk om mensen te leren kennen en van tevoren met ze te praten over hun identiteit”, vertelt Di Stefano.
Het samen creëren van het portret wordt zo een belangrijk aspect van het proces - op basis van instemming en een oprechte menselijke band.
Misschien kun je de volgende keer dat je een foto van iemand wilt maken (nadat je toestemming hebt gevraagd!), ook deze vraag stellen: Hoe wil jij gefotografeerd worden?
Een Sami-regisseur
De intieme ontmoetingen werden gedocumenteerd door de beroemde Sami-regisseur Egil Pedersen. Voor Visit Norway was het cruciaal om een regisseur met een Sami-achtergrond te vinden.
“Ik ben er erg trots op dat ik heb mogen meewerken aan het maken van deze films. Ze zijn charmant, eerlijk en emotioneel,” zegt Pedersen.
Hij wilde Sami-individuen afbeelden die zowel iets nieuws en anders van de Sami-cultuur laten zien, als de traditionele aspecten ervan, en die verschillende facetten van het Sami zijn vertegenwoordigen.
“Ik wilde iets uitbeelden wat authentiek en oprecht was, iets dat de lokale bevolking ook kon herkennen,” voegt hij eraan toe.
Een nieuwe opleving
De Sami-bevolking in Noorwegen heeft een moeilijke tijd doorgemaakt gedurende grote delen van de 20e eeuw. De inheemse groep leed onder zware onderdrukking en “vernoorwegisering”. Ze mochten hun eigen taal niet spreken en moesten Noors leren onder een streng assimilatiebeleid.
Ze ontvingen een formele verontschuldiging van de Noorse koning Olav in 1989, tijdens de inauguratie van het nieuwe Sami-parlement in Karasjok.
Tegenwoordig beleeft de Sami-cultuur een nieuwe opleving en gedijt in een eigen omgeving.
“Elke groep heeft het recht om zijn eigen cultuur te bepalen en hoe ze die willen ontwikkelen. Het is niet aan een ander om daarover te beslissen,” vertelt Ann Sofi Kallok.
Een oprechte aanpak
Maar hoe willen zij, Elle Maija Bær en Aslak Sokki, dat hun ontmoetingen met reizigers van over de hele wereld verlopen?
“Toon respect en oprechte interesse in ons en onze cultuur.”
Aslak Sokki
Rendierhouder, Sokki Adventure
Uitingen van Sami-cultuur
De Sami-cultuur is diepgeworteld in de natuur en oude tradities. Veel families zijn nog steeds rendierhouders, vooral in Finnmark.
Maar de meeste Sami's zijn dit niet! Het is zelfs zo dat veel Sami in grote steden als Tromsø en Oslo wonen.
Er is ook een sterke, nieuwe energie in de Sami-gemeenschap, die zich over heel Noorwegen heeft verspreid. Dit heeft geleid tot een opleving van kunstwerken en cool, modern design, waaronder prachtige sieraden, geïnspireerd op de Sami-cultuur en -levensstijl.
“Sommige van mijn ontwerpen hebben een geografische verbinding en zijn daarom alleen voor Sami's bedoeld. Maar ik ben erg blij als mensen mijn andere ontwerpen willen gebruiken - het is een soort steunbetuiging,” zegt Kautokeino-ontwerpster Ann-Sofi Kallok.
Bezoek Sapmi
Wil je meer leren? Kijk hieronder voor inspiratie over hoe je een bezoek kunt brengen en meer te weten kunt komen over de Sami-cultuur.
Maar onthoud een paar aspecten:
1. Vraag altijd of je een foto mag maken.
2. Praat met mensen en toon oprechte interesse.
3. Benader geen rendieren in de natuur en houd afstand. Dit zijn wilde dieren die je niet moet storen.
Ontmoet het Sami-volk
Bekijk hoe de Italiaanse fotografe Maria Di Stefano de Sami-cultuur verkent met haar camera en oprechte nieuwsgierigheid.
Lees meer over de Sami
Maak kennis met de Sami, een fascinerend inheems volk in het noorden.
Vind Sami-ervaringen
Profiteer van topaanbiedingen
Bekijk onze selectie van vertrouwde bedrijven die er alles aan doen om je een goede reis te bezorgen.