13 leuke weetjes over
STOKVIS
1. Waar komt stokvis vandaan?
Elke winter verzamelen honderden vissersboten zich in Noord-Noorwegen om te vissen op skrei, de trekkende Atlantische kabeljauw die elk jaar vanuit de Barentszzee naar de kust komt om te paaien.
2. Hoe wordt stokvis gedroogd?
De skrei wordt aan rekken gehangen om op natuurlijke wijze te drogen. De zilte zeebries is hier perfect voor, zoals die al de afgelopen 1000 jaar wordt benut!
Stokk (houten stok) + vis = stokvis!
...hoewel de naam ook zou kunnen komen van het feit dat de gedroogde vis zo hard wordt als een stok.
Je kunt de rekken op veel plaatsen in Noord-Noorwegen zien, maar ze komen het meest voor in Lofoten en Vesterålen.
"Lofoten stokvis" is een beschermde oorsprongsbenaming (BOB) in Europa, zoals bijvoorbeeld ook Champagne.
3. Waarom eten de zeearenden en meeuwen ze niet?
...omdat ze de voorkeur geven aan echt verse vis!
4. Het is niet alleen skrei...
Stokvis wordt soms ook gemaakt van andere soorten witte vis, zoals koolvis (op de foto) of schelvis.
Het is ook het favoriete ingrediënt van...
...jonge, aanstormende sterrenkok Siriyaporn "Mymint" Rithisirikrerg uit de Lofoten. Leer hoe je haar heerlijke stokviscrème maakt!
5. Wat is die GEUR?
Het is misschien niet voor ieders neus weggelegd, maar in Noord-Noorwegen zeggen ze dat dit de geur van GELD is!
6. Vikingvoedsel
Stokvis is de reden dat mensen zo ver in het noorden konden overleven en de zeeën konden oversteken om IJsland, Groenland en Amerika te ontdekken, lang voor Christoffel Colombus dat deed.
DNA-onderzoek heeft aangetoond dat de Vikingen stokvis bij zich hadden op hun expedities.
Het Noorse woord voor kabeljauw, torsk, komt van het Oudnoorse "turskr", wat een samentrekking is van "turrfiskr", wat gedroogde vis betekent.Skrei komt van het woord skrida, wat dwalen betekent.
7. De stokvishandel heeft Noorwegen opgebouwd
...en het was bijna 1000 jaar ons nr. 1 exportartikel!
De handel in gedroogde vis financierde de bouw van veel kuststeden, zoals Bergen en Trondheim, inclusief de prachtige Nidaros-kathedraal.
8. Vis zonder kop
Verpulverde, gedroogde kabeljauwkoppen zijn een belangrijk ingrediënt in verschillende populaire gerechten in Nigeria. Zeer voedzaam!
10. Hoe bereid ik stokvis?
Eerst moet je de stokvis uren weken in water. Of koop het kant-en-klaar in een plaatselijke winkel!
Daarna kun je de vis, grillen, bakken of zelfs gebruiken als topping op je pizza!
Or misschien heb je 'm liever als bacalao?
Stokvis wordt op veel verschillende manieren geserveerd in heerlijke visrestaurants in Noord-Noorwegen (scrol naar onder voor aanbevelingen!).
Stokvis kan ook heel mooi als decoratie dienen!
Ervaar de stokvishemel bij Anita's Seafood, een zeer populair informeel restaurant in Reine, waar je ook een van de beste plaatselijke voedingswinkels van de Lofoten vindt.
11. Een eiwitrijk tussendoortje
Eet voedzame stokvisvlokken, net als chips, verkrijgbaar in plaatselijke winkels. De perfecte snack voor tijdens het hiken!
PS: je kunt ook stokvissnacks voor je hond kopen!
12. Stokvis voor kerst
In november en december zie je overal in het land stokvis. Het is het hoofdingrediënt van lutefisk, een traditioneel Noors kerstgerecht.
En deze keer is de stokvis geweekt in... loog! (Hoe iemand ooit op dit rare idee is gekomen blijft een raadsel!)
In Mexico eten veel mensen ook stokvis (of klipvis) met kerst, maar dan in een meer bacalao-achtige stijl!
13. De Stokvisopera
In 1432 strandde de Italiaanse koopman Pietro Querini op het piepkleine eiland Røst in de Lofoten. Hij bracht 60 stukken stokvis mee naar huis in Venetië en de lokale bevolking was er dol op! Tegenwoordig is er zelfs een opera aan gewijd!
(Italië is trouwens nog steeds de grootste importeur van Noorse stokvis).
Handige tip!
Ja, de vissen zijn erg fotogeniek.
Maar je kunt ook een blijvende herinnering krijgen als je onder de druipende rekken doorloopt... Het ‘parfum’ blijft misschien wel de hele weg naar huis hangen!
En onthoud dat dit voedsel is, dus raak het niet aan.
Ben je klaar voor een echt foodie- en visavontuur?
In Noord-Noorwegen kun je het hele jaar door stokvisgerechten proeven.
Maar voor een onvergetelijke ervaring moet je gaan tijdens het skrei-visseizoen, tussen februari en half april, wanneer de verse vis wordt gevangen en idyllische Noord-Noorse vissersdorpjes zoals Henningsvær op de Lofoten bruisen van het lokale leven.
Het pikante geheim...
Vis zelf op skrei! We kunnen een methode met je delen waarmee je je vangst veilig kunt stellen...