Fiskevær

Leven van de zee

De Noren hebben een lange, rijke geschiedenis wat betreft in harmonie leven met en van de zee. Het seizoensgebonden vissen op skrei (Arctische kabeljauw) is de reden dat mensen in het hoge noorden konden overleven. Stokvis (gedroogde skrei) was eeuwen lang het belangrijkste exportproduct van Noorwegen, en je kunt nog steeds de 'geur van geld' opsnuiven, zoals we dat in Noord-Noorwegen zeggen, van de stokvis die in veel van onze fiskevær aan de rekken hangt te drogen.

De toenemende handel met Europese landen leidde tot de groei van welvarende steden, en zowat langs de hele Noorse kustlijn verschenen er fiskevær. Dit soort dorpjes liggen vooral langs de kust van Fjord-Noorwegen en in Noord-Noorwegen, waar er heel wat te vinden zijn.

Lees meer over de vissoort skrei die zo belangrijk is voor Noorwegen.

De zee was vroeger de snelweg

Vroeger waren er vaak geen andere wegen dan de zee. Daarom vind je veel bekende fiskevær op heel unieke en mooie plekken dicht bij visserijgebieden. Hoewel het een tijdje kan duren om over de weg bij die eilanden en op die afgelegen plekken te komen, lagen ze vroeger vlak langs de drukke 'zeeweg'.

Een goede locatie was vooral belangrijk toen vissers nog met hun kleine houten bootjes naar de visserijgebieden moesten roeien. Dat was voordat stoomboten en kleine gemotoriseerde vissersschepen, ofwel sjarker, hun intrede deden en de norm werden om verder op zee te kunnen gaan vissen.

Tijdens het skrei-seizoen was het in het vissersdorpje Henningsvær op de Lofoten vaak wel heel erg druk.

Huizen aan zee

Kleine fiskevær boden zowel de locals als seizoensvissers uit het hele land een eenvoudige onderkomen, en de mensen leefden van wat ze uit zee konden vissen. Maar je kunt ook een aantal statige væreierboliger vinden, de huizen waar de væreier - de welvarende kooplieden - woonden. Die heersten eigenlijk over alles: van de winkel en de verblijven tot de visserijgebieden en de faciliteiten in de haven, en vaak zelfs ook nog over de kerk! Hun macht nam geleidelijk aan af, maar veel van deze kooplieden waren tot in de jaren '70 prominent aanwezig.

Hun huizen waren vaak wit geschilderd, want dat was de duurste kleur verf. De andere huizen waren vaak oker of rood, omdat die kleuren veel goedkoper waren. Deze kleuren zie je nog steeds vaak op huizen in veel typisch Noorse fiskevær.

Gerenoveerde vissershutten, ofwel rorbuer, zijn tegenwoordig populair om in te overnachten.

Moderne vissersdorpjes

Hoewel de visserij nog steeds belangrijk is voor veel fiskevær, is veel traditionele vissersdorpen nieuw leven ingeblazen dankzij het toerisme en de mensen die daar vestigden om er horecagelegenheden, galerieën, ambachtelijke winkels en unieke overnachtingsmogelijkheden te openen.

Van Zuid-Noorwegen via Fjord-Noorwegen en helemaal langs de kust tot in Kirkenes in Noord-Noorwegen vind je charmante, authentieke vissersdorpjes die een bezoek meer dan waard zijn. Sommige zijn ideaal als je op zoek bent naar een gemoedelijke, rustige plek om je te ontspannen, en andere zijn dan weer perfect voor avonturiers en liefhebbers van het buitenleven. Veel dorpen organiseren ook festivals: van poëzie en jazz tot rock 'n roll!

Wat ze allemaal gemeen hebben, is hun uitstekende ligging aan zee dicht bij visserijgebieden en natuurlijke havens. Fijnproevers kunnen hun hart ophalen aan de Noorse kust dankzij de overvloed aan verse vis, schaal- en schelpdieren en andere ingrediënten uit de streek.

Zelf een vis aan de haak slaan? Wij kennen een sexy (!) trucje waardoor succes zowat gegarandeerd is!

Noord-Noorwegen

De meest iconische Noorse vissersdorpen zijn te vinden in Noord-Noorwegen. De vaak gefotografeerde landschappen met rode botenhuizen en vissershutten genesteld aan de voet van enorme bergen zijn overal in het land wel te vinden, samen met veel bewijs van de skrei-visserij - het erfgoed van Noord-Noorwegen.

Proef de traditionele fiskesuppe (vissoep), bacalao en skrei (Arctische kabeljauw) maar eens die op verschillende manieren worden bereid. En vergeet de machtige koningskrab en tørrfisk (stokvis) niet! Deze streek staat ook bekend om z'n lekkere lamsvlees.

Hier volgen een aantal populaire fiskevær.

Op de Lofoten

Hier kun je fiskevær na fiskevær bezoeken! Henningsvær is waarschijnlijk het meest bekende vissersdorp. Het staat vol hippe cafés, restaurants, winkels en kunstgalerieën van wereldklasse zoals de beroemde KaviarFactory. Je kunt ook meedoen aan yogalessen, naar de sauna gaan en festivals bijwonen in Trevarefabrikken en een klimcursus volgen via Klatrekaféen en daar andere bergbeklimmers ontmoeten. Er is meer dan genoeg te doen in dit prachtige landschap.

Ook Kabelvåg, Ballstad en Stamsund zijn populair om te overnachten en om activiteiten te ondernemen zoals wandelen, vissen of kajakken. Verder op zee ligt de beroemde fiskevær Nusfjord, een gezellig en levendig fiskevær-museum en de Instagram-waardige dorpen Reine, Sørvågen en Å. Zowel Kabelvåg als Å hebben fascinerende musea over de geschiedenis van de vissersdorpen.

Een aanrader is een boottocht maken naar de vissersdorpen op de kleine eilanden Skrova, Røst en Værøy, die allemaal een bloeiende visindustrie hebben. En als je geen auto meeneemt, is de ferry zelfs gratis.

Op de Vesterålen

Hier vind je één van de meest unieke fiskevær in Noord-Noorwegen: Nyksund. In de 20^e eeuw was Nyksund één van de belangrijkste vissersdorpen van de Vesterålen, maar het veranderde in de jaren zeventig in een spookstad. De afgelopen decennia is een enthousiaste groep mensen uit Duitsland de drijvende kracht geweest achter de heropleving van het dorpje. Deze kleine, eigenzinnige gemeenschap van maar zo'n 12 inwoners heeft tegenwoordig meerdere goede restaurants, kunstgalerieën, overnachtingsmogelijkheden en zelfs een opnamestudio. Het heeft een erg creatieve, hippe sfeer die nergens anders te vinden is, en het is een populaire plek voor mensen die thuis werken en voor digitale nomaden.

Een ander vissersdorpje op de Vesterålen is Stø, waar je mee kunt op walvissafari. Je kunt ook walvissen spotten vanuit Andenes, een grotere plaats waar je veel activiteiten kunt ondernemen en waar het Andøya Space Center is gevestigd. Skipnes en Tinden zijn kleine juweeltjes en geweldige plaatsen om in de zomer te bezoeken, en Myre is een modernere vissershaven.

Meer topbestemmingen in Noord-Noorwegen

Op maar een klein eindje rijden vanuit Bodø ligt de oude handelspost Kjerringøy, een mooie historische plek met een zandstrand en de thuisbasis van meerdere kleine kunstgalerieën en musea.  

Als je de snelboot tussen Bodø en Sandnessjøen wat verder naar het zuiden neemt, kun je ook verschillende kleine vissersgemeenschappen langs de kust van Helgeland bezoeken zoals Fleinvær, Støtt, Vega, Lovund, Myken en Træna - om er maar een paar te noemen.

Lees er meer over in het onderstaande artikel.

Op Senja moet je het unieke vissersdorp Husøy eens bezoeken. Dat is een erg actieve lokale gemeenschap op een piepklein eilandje omgeven door imposante bergen. Er liggen nog meer mooie fiskevær verspreid over het ruige eiland, bijvoorbeeld Mefjordvær en Hamn.

Even buiten Tromsø is een uitstapje naar de witte stranden en de gezellige restaurants van Sommarøy, waar de haringexport belangrijk is, ook een aanrader. Havnnes Handelssted is de meest noordelijk gelegen handelspost van Noorwegen die nog steeds in gebruik is. Het ligt op het eiland Uløya in de buurt van het Lyngenfjord.

Om de vissersdorpjes op afgelegen plekken in Troms en Finnmark te bezoeken, zou je een bootreis aan boord van de Hurtigruten moeten maken. Die legt regelmatig aan in Havøysund, Kjøllefjord, Berlevåg, en in Honningsvåg.

Skarsvåg in Finnmark, het meest noordelijk gelegen vissersdorp ter wereld, is ook een bezoek waard. Verken het boomloze landschap op een sneeuwscooter, ga met een RIB-boot vissen op gigantische koningskrab en maak een uitstap naar de Noordkaap en Knivskjellodden, het meest noordelijke puntje van Europa.

Trøndelag

Er zijn ook een paar oude maar intact gebleven fiskevær op kleine eilandjes ver op zee bij de kust van Trøndelag, bijvoorbeeld Sør-Gjæslingan, dat ooit het grootste vissersdorp ten zuiden van de Lofoten was. In de zomer kun je er met de snelboot naartoe en blijven overnachten. Je kunt ook overnachten in een vissershut in het kleine Titran op het eiland Frøya of de boot nemen naar Mausundvær en overnachten in Mausund, een bloeiend vissersdorp.

Het noordwesten en Fjord-Noorwegen

Ben je op vakantie aan de westkust van Noorwegen? Dan kun je je verheugen op plaatselijke specialiteiten zoals klipvis (gedroogde en gezouten kabeljauw) en bacalao. Er is een sterke band tussen deze gerechten en deze kust, want veel vissersdorpen bloeiden flink op door de productie van klipvis, vooral de streek rond Møre in het noordwesten.

Je hebt het gevoel dat je recht de Atlantische Oceaan in rijdt op weg naar het vissersdorpje Veiholmen, dat met een brug is verbonden met het grote eiland Smøla. Veiholmen is even mooi - ongeacht het weer. En let ook even op de zeearenden die boven je heeft scheren.

Je kunt er ook met de boot naartoe vanuit Trondheim en Kristiansund:

Aan zee op de uiterste randje van de kust van Romsdal vind je het meest zuidelijk gelegen vissersdorp van Noorwegen dat nog in bedrijf is: Ona. Het kleine eiland heeft een klein café, aardewerk- en handwerkateliers, leuke visplekjes en een wit strand. De bekendste bezienswaardigheid is Ona Fyr, de vuurtoren uit 1867.

Twee andere fiskevær in de buurt zijn in de zomer ook erg populair bij toeristen. Ga eens naar het kleine dorpje Bud in de buurt van Molde en naar het eiland Grip, waar je met de ferry vanuit Kristiansund makkelijk kunt komen.

Kustplaatsen in Zuid-Noorwegen

Verder richting het zuiden zijn er ook tal van charmante en levendige dorpen langs de kust - helemaal van Bergen tot Lindesnes en Oslo.

Deze dorpen bieden een ander soort charme dankzij het mildere klimaat, de glinsterende zee, de warme scheren in de zomer en de witte houten huizen in de smalle straatjes. Geniet van garnalen in het zonnetje en doe je tegoed aan vers gegrilde makreel. Echt zalig!

Zoek je ideale bestemming aan de kust hieronder.