Ga wandelen in de wildernis

Je hoort vaak dat Noorwegen bekend is vanwege zijn schone, ongerepte natuur. De kern daarvan vind je in de 47 nationale parken die over het hele land verspreid liggen.

Gjermund Nordskar, schrijver van het boek Til topps i Norges nasjonalparker ('Naar de top van Noorwegens nationale parken') over zijn 80 dagen durende wandeltochten door de 37 nationale parken op het vasteland van Noorwegen (de andere zeven bevinden zich op de eilanden van Spitsbergen), is van mening dat de enorme parkgebieden voor de meeste mensen goed toegankelijk zijn.

Wat kun je verwachten van een nationaal park?

De nationale parken bestaan deels uit kwetsbare ecosystemen en natuur, waardoor de Noorse milieu-instanties hebben besloten om die te beschermen. Ruim 20.000 kilometer wandelpaden en langlaufroutes zijn duidelijk gemarkeerd met een rode T, het teken van de Norwegian Trekking Association (DNT). In deze gebieden zijn vaak ook overnachtingsmogelijkheden aanwezig.

Iets buiten veel van de parken zijn er moderne bezoekerscentra waar je nuttige informatie en uitrusting kunt krijgen. De centra liggen meestal in de buurt van de parkeerplaats bij de ingang van het park. Heb altijd respect voor de natuur, de dieren, andere mensen en voor lokale tradities. Kortom: laat het terrein achter zoals je het zelf zou willen aantreffen. De Norwegian Environment Agency is een overheidsinstantie die informatie geeft over beschermde gebieden.

Olav Nord-Varhaug is er verantwoordelijk voor de Noorse nationale parken.

'De natuur in de nationale parken is krachtig en kan veel meer aan dan we denken', zegt hij.

Nog nooit geziene foto's

Wandelaars posten graag hun belevenissen in een nationaal park op sociale media. Volgens Gjermund Nordskar zijn dit soort berichten positief en vergroten ze het bewustzijn omtrent alles wat de nationale parken te bieden hebben. Toch zie je vaak alleen maar foto's van een handjevol parken op Instagram en Facebook.

Vijf bijzondere parken

Naar welk minder bekend park zou hij ons sturen?​

Nordskar noemt al snel Lomsdal-Visten in Helgeland, Seiland in de buurt van Hammerfest in het hoge noorden, Breheimen ten noorden van het binnenste gedeelte van het Sognefjord en de parken Rago en Sjunkhatten in Salten, iets ten noorden van de stad Bodø in Noord-Noorwegen. Ze hebben allemaal hun eigen karakter en bieden belevenissen voor het hele gezin.

'Lomsdal-Visten staat bekend als 'het onbekende land' en is één van de laatste wildernissen van Noorwegen.'

'Seiland heeft een adembenemend landschap dankzij z'n ligging op de eilandengroep in Finnmark.'

'Breheimen is een minder drukbezochte bergketen die bestaat uit talloze kleine gletsjers en prachtige bergen. Het park ligt in de schaduw van zijn grote broer Jotunheimen.'

'Rago is een park voor echte avonturiers dankzij schitterende watervallen en een overweldigend kleurenpallet.'

'Sjunkhatten heeft ruige natuur met heel wat contrasten. Hier zweven er zeearenden boven je hoofd en zie je de steile bergwanden oprijzen vanuit het fjord. Sjunkhatten staat ook bekend als 'het nationale park voor kids' dankzij de kindvriendelijke activiteiten.'

Natuurlijke geuren

Welke geuren bleven er achter in de neus van Gjermund Nordskar na zijn 37 wandeltochten?

'Nou, het is wel apart om de zee te ruiken als je op een hoge berg staat. In Noorwegen zijn veel bergen - da's geen geheim - maar wist je dat hier ook heel veel dennenbossen zijn? Trøndelag heeft zelfs moerasgebieden, bijvoorbeeld in de zeven nationale parken Lierne, Blåfjella-Skjækerfjella, Forollhogna, Femundsmarka, Dovrefjell-Sunndalsfjella, Skarvan en Roltdalen. En ook de wind op de bergtoppen heeft z'n eigen frisse geur die echt anders is. In de bergen ruik je gewoon de pure zuurstof', zo vertelt Nordskar.

Kledingadvies

Als je gaat wandelen, vergeet dan niet om warme kleding mee te nemen zoals een a warm jack, een skibroek en een wollen trui. 'Mocht je iets overkomen, dan is het van levensbelang om warm te blijven', benadrukt Nordskar.

'Houd je handen warm en neem altijd minstens twee paar handschoenen of wanten mee. Zorg dat daarvan één paar wind- en waterdicht is. Gewone skihandschoenen bieden je bij slecht weer niet genoeg bescherming. Als ze nat worden, nemen ze de warmte die je handen uitstralen op en worden die dus ijskoud. Zijn je vingers eenmaal koud, dan kun je die niet meer gebruiken zoals je wilt en kun je zelfs simpele handelingen niet meer verrichten. Met ijskoude vingers kun je ook niet zomaar je smartphone pakken en geweldige foto's maken', aldus Nordskar.

Nieuwe technologie ... of kaart en kompas?

Navigatie- en communicatieapparatuur is onontbeerlijk op lange tochten. In veel bergachtige gebieden is er geen dekking van het mobiele netwerk, dus kan een persoonlijke tracker of iets dergelijks zeker nuttig zijn. Om te navigeren ontkom je niet aan een kaart en een kompas. Bedenk dat je gps-coördinaten alleen als achtervang dienen.

'En neem ook een powerbank mee om je mobiele telefoon mee op te laden', aldus de aanbeveling van Nordskar.

Denk je dat je niet ervaren genoeg bent om in je eentje de natuur in te trekken, dan zijn er altijd wel lokale aanbieders van excursies waarmee je de natuur fijn en veilig kunt beleven.

Een relaxte wandeling ... kan dat ook?

Wat nou als je ambities niet zo hoog zijn als de bergtoppen?

'Dan zet je gewoon een paar stappen in de natuur en ga je lekker op de heide struinen. Bessen plukken, mooie foto's maken, een uiltje knappen ... het kan allemaal', zo zegt Nordskar geruststellend.

Je kunt ook één van de vele lokale aanbieders van excursies inschakelen. Wandelgidsen kennen de wildernis op hun duimpje.'

Smakelijk eten!

Lokale specialiteiten zouden ook deel moeten uitmaken van je bezoekje aan een nationaal park.

'Boven het kampvuur klaargemaakte risotto was veruit favoriet bij mijn team. Het liefst nog met ui, knoflook, kaas en groenten. Al zijn er in de nationale parken veel eetgelegenheden, mijn team is er niet geweest op onze 37 tochten. Het doel was per slot van rekening om zelfvoorzienend te zijn', zo vertelt Nordskar.

Olav Nord-Varhaug zegt dat de instantie die gaat over nationale parken denkt dat buitengewoon lekker eten aanbieden steeds belangrijker wordt als onderdeel van de hele wandelervaring.

'Streekgerechten, lokale drankjes en overnachtingsmogelijkheden van hoge kwaliteit maken het wandelaars gemakkelijker om de hele dag of langer in de natuur door te brengen. Er zijn tegenwoordig ook een behoorlijk aantal horecagelegenheden met een uitstekende menukaart in of net buiten de nationale parken.'

In Lom, Langsua, Folgefonna, Hardangervidda en veel andere parken kun je heerlijke streekgerechten proeven die bereid zijn met verse ingrediënten uit de omgeving.

Respect voor de natuur

Volgens Nord-Varhaug laten bezoekers weinig tot geen afval achter in de nationale parken. 'Wandelaars lijken zich bewust te zijn van de impact op het milieu.'

Is Nordskar op één van zijn 37 tochten wel eens iets kwijtgeraakt, dingen die in de natuur zijn achtergelaten?

'Ja, een tenthoes. De wind ging ermee aan de haal. Hopelijk heeft de hoes nu een nieuwe eigenaar die er blij mee is. Verder hadden we het die 80 dagen allemaal verrassend goed onder controle.'

Wild in de wildernis

Om wilde dieren te zien, moet je naar de gebieden waar ze leven en naar de plekken waar de naartoe gaan op zoek naar voedsel en water. 'Maar zorg wel dat je op de hoogte bent van dieren in het wild voordat je aan je wandeling begint', zegt Nordskar.

In de wildernis kun je elanden, rendieren en zeldzame vogelsoorten tegenkomen. Benader ze niet. Bekijk ze van een afstandje en loop kalm van het dier weg. Misschien wil wel je mee op wildsafari met gidsen die goed weten waar je de dieren het beste kunt spotten en - nog belangrijker - hoe je veilig blijft. Vooral als je diersoorten wilt zien waar je beter niet in je eentje naar op zoek gaat zoals muskusossen.