De hele lengte van Noorwegen wandelen

3.000 kilometer aan belevenissen in de natuur

Door Noorwegen wandelen van Lindesnes in het zuiden naar de Noordkaap in het noorden is de laatste jaren best populair geworden. Oda Ramsdal deed 162 dagen over haar tocht van ruim 3.000 kilometer.

Maar je hoeft de hele afstand niet te voet te doen voor mooie belevenissen in de natuur. Je kunt de route makkelijk inkorten en dus minder lang wandelen. Of wil je misschien liever van oost naar west? Voordat je aan echt lange tochten begint, moet je natuurlijk eerst kortere doen zodat je wat ervaring opdoet.

Voorbereiding op het avontuur

Oda groeide op in een gezin dat graag buiten was. Ze kan zich goed herinneren dat haar ouders de kinderen bijna elke dag meenamen op korte of lange wandeltochten, en ze leerde de natuur te waarderen en te respecteren.

'De natuur kan prachtig zijn, maar je hebt echt niet veel te vertellen als je in de bergen bent en het er ruig aan toe gaat.'

Een tocht van zes maanden helemaal afmaken was een droom die ze al heel wat jaartjes koesterde. Maar voordat ze aan haar missie begon, moest ze toch echt eerst heel wat kortere tochten maken om te trainen.

Oda koos haar eigen route, die je hieronder kunt zien. Ben je op zoek naar ideeën voor andere routes, dan is officiële Europese lange-afstandswandelroute E1 een populaire optie die begint op de Noordkaap en eindigt in Italië. Wees je er wel van bewust dat de route niet altijd is bewegwijzerd en alleen tussen de Noordkaap en Røros door Noorwegen loopt voordat de route de Zweedse grens oversteekt.

Een start vol contrasten

Half mei nam Oda afscheid van haar familie die haar kwam uitzwaaien in Lindesnes op het meest zuidelijke puntje van Noorwegen. Terwijl ze met hun vlaggetjes zwaaiden en haar toejuichten, zette ze vol enthousiasme de eerste stappen van haar wandeltocht van 3.000 kilometer.

'Je kunt het vergelijken met Dag van de Grondwet, je verjaardag en kerst tegelijk. Toen liep ik ineens recht tegen het moeilijkste deel van mijn tocht aan - achteraf gezien', vertelt Oda.

De smeltende sneeuw bleek veel lastiger te zijn dan ze zich had voorgesteld.

'Je kunt je geen groter contrast voorstellen. Het was een bikkelharde beproeving, en er waren brede rivieren waarbij ik echt dacht dat ik de oversteek niet zou overleven, maar ik was ook getuige van de schoonheid van de natuur die weer tot leven kwam na een lange winterslaap. Mijn dagen waren gevuld met ontmoetingen met wilde dieren zoals korhoenders, een bever die een brug voor ons had gebouwd, elanden en wilde rendieren.'

'Er waren ook de gekste zonsondergangen die ik ooit had gezien. Als je lichamelijk zo uitgeput bent, worden dit soort kleine indrukken behoorlijk uitvergroot. Ik huilde zelfs een paar keer toen ik naar een zonsondergang keek.'

Oda's tips voor Zuid-Noorwegen

Aanbevolen: Het berg- en heidegebied Austheiene is een verborgen parel. Je krijgt er echt het gevoel dat je in de wildernis bent, vooral in het noordelijke deel. Nationaal park Hardangerviddae ... wat kan ik daar nou anders over zeggen dan dat het echt op je to-do lijstje moet staan. Natuurgebieden Skarveheimen en Hallingskarvet zijn ook zeker de moeite waard. Als je wilt, kun je in al die bergachtige gebieden van blokhut naar blokhut wandelen. Die zijn eigendom van en worden beheerd door de DNT (Norwegian Trekking Association).'

Om over na te denken: 'Ik had beter kunnen wachten totdat de sneeuw was gesmolten. Het was een geweldige ervaring, maar ontzettend vermoeiend. Ik had in het begin beter richting Setesdalsheiene of Sirdalen kunnen gaan, want Austheiene heeft erg lastig en heuvelachtig terrein.'

Zomer en het leven op een boerderij

Geduld wordt altijd beloond, en na anderhalve maand smeltende sneeuw in het zuiden bereikte Oda eindelijk de nationale parken Jotunheimen, Rondane en Dovrefjell. Ze beschrijft het als de meest euforische ervaring van de hele tocht.

'Ik herinner me vooral het moment waarop ik Jotunheimen binnenwandelde en wist dat er geen sneeuw meer zou vallen. Er zoemde plotseling een klein bijtje om ons heen, en we zagen fantastische velden vol bloemen. Dit kleine bijtje maakte me ontzettend blij, en het werd voor mij een mooi symbool dat zoiets kleins zo veel kan betekenen.'

Oda's vriend Marcus en hun andere hond, Kora, voegden zich in dit stadium van de tocht een tijdje bij haar.

'Dit werd mijn zomervakantie, en ik genoot er echt van. We wandelden lekker door de bergen, en het was een heel zorgeloze periode. Op een snikhete dag kwamen we een bergstroompje vlak bij een blokhut tegen - en er zaten lekkere, koele biertjes in verstopt! Waarschijnlijk achtergelaten door een paar jagers. Maar ik denk dat we dit beter geheim kunnen houden', zegt ze lachend.

'Bovendien is het gebied vanaf Jotunheimen en Bygdin tot helemaal in Forollhogna een paradijs voor kleine bergboerderijen. Ze hebben er vaak pap met zure room, en de schapen en koeien zwerven overal vrij rond. Je krijgt echt beeld bij hoe het leven op een boerderij vroeger was, en je leert niet alleen het land kennen, maar ook oude tradities waarvan je misschien niet eens wist dat ze bestonden.'

Oda's tips voor Jotunheimen, Rondane en Dovre

Aanbevolen: 'Er zijn zo veel mooie plekjes, en dit is een gebied met veel wilde rendieren. Het was een hele eer dat we ten noorden van Dovre een wilde kudde tegenkwamen. En dat we van dichtbij mochten meemaken hoe hun groepsdynamiek werkt, was heel bijzonder. Maar als je wilde rendieren tegenkomt, moet je natuurlijk afstand houden en respectvol met hen omgaan. Het is een bedreigde diersoort, dus dat legt de lat nóg iets hoger.'

'Misschien moet ik ook het minder bekende 'kleine broertje' van Rondane en Dovre vermelden: Forollhogna. Het is een erg indrukwekkend wildernisgebied met veel goede plekken om te vissen. Als je liever zelf paden zoekt en niet op bewegwijzerde paden wilt wandelen, dan is dit een prima plek voor jou, want daar zijn niet zo veel wandelpaden.'

Om over na te denken: 'Eigenlijk heb ik bij dit deel geen bedenkingen of dingen die ik anders had moeten doen. Het is een heel mooi en open hooggebergtelandschap. Het is relatief makkelijk terrein, al zijn er natuurlijk hier en daar drassige, rotsachtige en steile stukken.'

Maar let op: kijk in het Dovre-gebied uit naar de muskusossen die in de zomer vanuit de bergen naar beneden trekken. Ze kunnen al snel gevaarlijk worden als ze zich bedreigd voelen.

Moerassen, kruipbramen en aardige mensen

Van al jaren voordat Oda aan haar indrukwekkende wandeling begon totdat ze in het centrale deel van Noorwegen aankwam, is ze in Trøndelag met name voor één ding gewaarschuwd: moerassen

'Ik had al wel gehoord van heuvelmoerassen, vlakke moerassen, hangende moerassen, zinkende moerassen - allerlei soorten moerassen. Je kunt dus wel stellen dat ik me al heel bewust was van moerassen voordat ik er aankwam. Maar toen ik er wandelde, hadden we een vrij droge zomer, dus het was een stuk makkelijker dan waar iedereen me voor had gewaarschuwd.'

'Het was eigenlijk heerlijk om in deze schitterende wereld van dieren en kruipbramen in Trøndelag aan te komen na kilometers wandelen over hoge bergen en door droge, rotsachtige gebieden. En nationaal park Blåfjella-Skjækerfjella/Låarte-Skæhkere is een gebied waar ik echt nog eens terug naar wil.'

Na veel lekkere kruipbramen smikkelen, in meren vissen en veel lol trappen, bezocht Oda ook de twee traditionele bergboerderijen Gaundalen en Gjefsjøen. Daar werd ze, naar eigen zeggen, met open armen en zo hartelijk ontvangen dat ze compleet overdonderd was.

Toen nam ze een beslissing waar ze een paar dagen later spijt van zou krijgen.

'Het terrein begon nu erg uitdagend te worden. Ik zou binnenkort mijn vriend in Røyrvik zien, dus besloot ik om over de asfaltweg te wandelen, want dat was zowel makkelijker als sneller. Daarna deden mijn voeten bij elke stap die ik zette pijn.'

Oda's tips voor Trøndelag

Aanbevolen: 'Het is absoluut een aanrader de twee bergboerderijen Gaundalen en Gjefsjøen te bezoeken. Ze hebben allebei een lange geschiedenis, je kunt er logeren en bij Gjefsjøen kun je ook eten krijgen. De mensen die er wonen zijn ontzettend aardig, en daar in niemandsland krijg je echt het gevoel dat je bent teruggeworpen in de tijd.'

Om over na te denken: 'Ik had echt meer onderzoek moeten doen naar andere alternatieven dan over het asfalt lopen. Vooral als je een rugzak bijhebt en op bergschoenen loopt. Ik zou ook willen dat ik hardloopschoenen in het depot had staan na nationaal park Blåfjella-Skjækerfjella/Låarte-Skæhkere.'

Prachtige uitzichten en noodoplossingen

Na Oda's oversteek naar Nordland kreeg ze steeds meer last van haar voeten. Maar dat weerhield haar er niet van te genieten van de schitterende uitzichten op de hoge bergen in de omgeving. Haar vriend Marcus vergezelde haar langs de Nordlandsruta, een wandelpad van 650 kilometer, dat helemaal vanuit Børgefjell naar het uiterste puntje van Nordland loopt.

'Børgefjell is een heel mooi nationaal park, en daar heb ik de grootste vis van m'n leven gevangen! Hij was misschien niet enorm, maar wel de grootste die ik ooit aan de haak heb geslagen. En dat is een heel mooie herinnering', zegt Oda.

Vanuit Umbukta ging Oda weer alleen verder, maar haar voeten deden nu echt heel veel pijn. Ze rustte een paar dagen uit bij familie in Misvær, maar toen ze daarna weer op pad wilde, lukte dat gewoon niet.

'Ik moest Thorin (mijn hond) naar huis sturen, want hij was een extra belasting voor mijn lichaam. Tot dat moment was de gedachte om te stoppen niet in me opgekomen, ongeacht het slechte weer of hoe uitgeput ik was. Maar na het oversteken van de Junkerdalen-vallei kon ik de pijn in mijn voeten niet meer aan. Ik herinner me dat de hele omgeving schitterend was en dat Junkerdalen in herfstkleuren was gehuld, maar in mijn hoofd was het een chaos', aldus Oda.

'Die nacht lag ik huilend in mijn tent, en buiten regende het zo hard dat het bijna leek alsof de hemel met me meehuilde. Ik stuurde een berichtje naar mijn familie in Misvær en zei dat ik niet meer kon lopen, en het antwoord dat ik kreeg was vrij eenvoudig: Oké. Breng je morgen een fiets. Dat berichtje was precies wat ik nodig had.'

Oda's tips voor Nordland

Aanbevolen: 'Hier zijn ontzettend veel dingen die ik je kan aanbevelen. Het Nordlandsruta wandelpad is buitengewoon mooi, vooral langs de het Okstindene-gebergte.'

'Over een racefiets beschikken langs de kust van Salten en Steigen was fantastisch en iets wat ik je echt kan aanbevelen. De alternatieve route te voet, door nationaal park Rago, is erg bochtig en op sommige plekken moet je er met touwen klimmen. De meeste mensen wandelen hier dan ook aan de Zweedse kant van de grens.'

'Er is ook een heel leuke plek met de naam Tverrelvsnes waar je de beroemde NLP-broodjes kunt krijgen (NLP staat voor Norge på langs - 'Noorwegen in de lengte'). Iedereen die de hele lengte van Noorwegen wandelt, wordt daar beloond met een heerlijk zoet broodje. Tverrelvsnses ligt ongeveer halverwege de tocht.'

'En ik zou ook zeker een tussenstop maken bij Grannes Camping, die ligt in de buurt van Mosjøen. Daar loopt een grappige kerel rond die graag gekke jachtverhalen vertelt, en ze verkopen er bier.'

Om over na te denken: 'Over het asfalt lopen zonder hardloopschoenen is geen goed idee. Houd er ook rekening mee dat het weer snel kan omslaan. Op een avond hadden we de prachtigste zonsondergang in het Okstindan-gebergte, maar de volgende ochtend was de mist zo dik dat je niet meer dan een meter voor je uit kon kijken.'

Het einde van het avontuur komt in zicht

Troms binnenwandelen was een grote overwinning voor Oda. Na de talloze ups en downs (letterlijk en figuurlijk) kwam ze eindelijk in de buurt van nationaal park Dividalen, en daar droomde ze al heel lang van. Ze wandelde een paar dagen samen met haar neef. Het waren schitterende herfstdagen, en uiteindelijk viel ook de eerste sneeuw - het teken dat de winter weer in aantocht was.

'De winter weer tegenkomen voelde alsof de cirkel rond was. Ik begon mijn tocht in de winter in het zuiden, en nu kwamen we elkaar weer tegen', aldus Oda.

Het terrein in Reisadalen was erg rotsachtig, maar de hoogste toppen lagen nu achter haar, en dat had ze toch maar geflikt. Oda ontmoette er veel aardige locals die haar op verschillende manieren wilden helpen. Eén man zette buiten een oven voor haar klaar zodat ze zelf een diepvriespizza kon bakken. Ze ontmoette ook het Duitse meisje Karina die dezelfde route liep, en ze wandelden samen naar Jotka fjellstue (een berghut).

Van daaruit ging Oda weer alleen verder, maar de winter begon nu toch serieus zijn intrede te maken.

'Het regende een paar dagen ontzettend hard, en mijn tent stortte de eerste nacht in. De tweede nacht was nog erger. Ik sliep met al mijn kleren aan, en 's morgens was alles zodanig bevroren dat ik de rits moest ontdooien om mijn tent open te doen. Dat ging zo'n vijf dagen zo door, en ik sliep nauwelijks omdat ik moest blijven bewegen om warm te blijven', zegt Oda.

Oda heeft ondanks haar koude, natte ervaring geen moment overwogen onderdak te zoeken in de dichtstbijzijnde stad, want ze was ervan overtuigd dat ze dit op eigen kracht kon doorstaan. Ze benadrukt wel dat iedereen hier zijn eigen grenzen moet kennen en geen risico's moet nemen, want zowel het terrein als het poolklimaat kunnen genadeloos zijn.

'Op de laatste barre dag waren zelfs mijn schoenen bevroren toen ik ze aantrok, en ik kon tijdens het wandelen mijn voeten niet meer voelen. Ik was ook behoorlijk verzwakt door slaapgebrek, dus toen ik de warme blokhut binnenkwam die mijn vriendin voor me had geregeld en ik onder het warme donzen dekbed kon kruipen ... ik kan met geen pen beschrijven hoe heerlijk dat aanvoelde', glundert Oda.

Op de laatste dagen voordat ze de Noordkaap bereikte, was het zo winderig rond het schiereiland Porsangerhalvøya dat Oda het advies kreeg er niet naartoe te gaan omdat het een onnodig risico was. Dus koos ze ervoor om vijf dagen de weg te volgen.

'Ondanks het slechte weer had ik op een avond echt een schitterende ervaring: kamperen onder het noorderlicht. Het was ongelooflijk, en ik denk niet dat je dichter bij pure magie kunt komen dan dit', herinnert ze zich.

Daarna moest ze de 7 kilometer lange Noordkaaptunnel door om op Magerøya te komen - het eiland waarop het Noordkaapplateau ligt. Maar het is geen aanrader om deze tunnel te voet te doen.

'Het was ontzettend steil, en het laagste punt van de onderzeetunnel was geen pretje. Ik had het gevoel dat de hele oceaan iedere minuut zo naar binnen zou stromen. Ik was zó opgelucht toen ik er aan de andere kant de tunnel weer uitkwam. Jammer genoeg kon ik de laatste 19 kilometer naar het plateau die dag niet afleggen vanwege de storm. Maar gelukkig mocht ik de storm uitzitten in een jacuzzi met een paar aardige mensen.'

Ze beschrijft de laatste dag van haar tocht als onwerkelijk.

'Het was echt vreemd. Ik had zo lang naar dit doel toegewerkt, maar toen het naderde, wilde ik eigenlijk niet dat het zou eindigen. Mijn laatste wandeldag was dan ook nogal emotioneel. Helemaal tot op het Noordkaapplateau moest ik onderweg het ene moment lachen, en het volgende was ik in tranen. Toen ik uiteindelijk de wereldbol had bereikt, stond ik daar maar wat te peinzen over grote levensvragen. Wat kun je anders doen als er een jarenlange droom in vervulling is gegaan? Maar het was natuurlijk fantastisch om mijn doel te bereiken en mijn vriend weer te zien. Ik zou willen dat ik de rest van mijn leven van noord naar zuid en weer terug kon blijven wandelen.'

Oda's tips voor Troms, Finnmark en de Noordkaap

Aanbevolen: 'Ik beveel je echt een bezoekje aan aan Jotka fjellstue en de kruidenierswinkel in Masi, dicht bij Jotka, want die worden allebei gerund door heel aardige mensen. Ook het supercharmante stadje Honningsvåg vond ik erg leuk. Daar zijn we een dagje naartoe geweest nadat ik mijn doel had bereikt.'

Om over na te denken: Ze adviseert iedereen grondig onderzoek te doen voordat je aan dit deel van de tocht begint, omdat je waarschijnlijk heel wat dagen door afgelegen gebieden trekt.