De zalige en zonderlinge Noorse keuken
Noors voedsel staat niet bekend om z'n pittige smaken en felle kleuren, maar dat betekent niet dat ons eten flauw is!
Van stinkende vis tot brokkelkaas en bijzondere vleesgerechten - allemaal etenswaren waarvan je niet wist dat je ze wilde proeven.
Om te beginnen: We kunnen het niet over de Noorse keuken hebben zonder vis, schaal- en schelpdieren te vermelden, maar er staat meer op het menu dan zalm en kabeljauw.
Zoals stokvis bijvoorbeeld. Wij noemen dat tørrfisk. Het ruikt niet erg lekker, maar het is de geur van geld. Zie je, dat is de vis waarop Noorwegen gestoeld is.
De ongezouten skrei, of rondtrekkende kabeljauw, wordt op gigantische houten rekken in de zon en door de wind gedroogd op de Lofoten en in andere delen van Noord-Noorwegen.
Je kunt het gegrild, gebakken of gekookt eten. Kleine droge plakjes tørrfisk zijn ook populair als gezond tussendoortje, en zelfs honden zijn er dol op!
Niet uitdagend genoeg?
Waag je dan aan lutefisk.
Niemand weet hoe het idee ooit ontstaan is, maar lutefisk is stokvis die een behandeling met water en loog heeft ondergaan. En ja, we hebben het over dezelfde loog die in batterijen en zeep gebruikt wordt.
Het smaakt lekkerder dan het klinkt, en lutefisk is dan ook een populair Noors kerstgerecht dat geserveerd wordt met spek en aquavit.
Nou, dat ziet er vrij onschuldig uit, of niet?
Vergis je niet!
Onze super-oude kaastradities zijn ook niet te onderschatten, zoals onze gamalost (die er uitziet als brood) of pultost (die er uitziet als risotto).
Om dat te maken, gebruiken we magere zure melk - zo heb je een indruk van hoe het smaakt.
De afgelopen jaren heeft de Noorse kaasrevolutie ons tal van nieuwe en lekkere kazen opgeleverd, bijvoorbeeld de bekroonde blauwe kaas Kraftkar.
En al klinkt het misschien wat cliché, je kunt Noorwegen echt niet bezoeken zonder onze geliefde bruine kaas te proeven. Dat is zo'n beetje een nationale schat.
Doe eens gokje wat ze hier bereiden?
We geven je een kleine hint: Het is zonder twijfel de raarste culinaire specialiteit die we hebben.
Kop op, je kunt het! En die kop bedoelen we letterlijk.
Smalahove (schapenkop) is een oeroude traditie die nog steeds in trek is, met name in Fjord-Noorwegen.
We weten hoe het er uitziet ... en zelfs de wereldberoemde chef-kok Gordon Ramsay moest echt even slikken toen hij in Voss was.
Wil je nóg meer culinaire uitdaging, ga dan naar plaatsen waar ze de ... eh ... kroonjuwelen van schapen als bijgerecht serveren.
En er is niks raars aan als je daar je bedenkingen bij hebt, trouwens. Je kunt natuurlijk altijd nog kiezen voor fårikål, een heerlijke stoofschotel met lamsvlees.
In een feestelijke stemming? Proef het Noorse kerstgerecht pinnekjøtt - gezouten en gedroogde schapenribbetjes.
Een ander traditioneel gerecht zijn knoedels (gevulde deegwaren), maar dan op z'n Noors. Onze aardappelknoedels hebben meerdere namen, afhankelijk van waar je ze eet.
Ga je uit eten in Fjord-Noorwegen of in Zuid-Noorwegen, houd dan raspeball, ball, potetball en komle in de gaten. Zie zijn zooooo lekker, vooral met spek en een glas melk erbij.
Kijk, zo tillen we hartige maaltijden naar een hoger plan! Noors wild is van wereldklasse, en in de Sami-cultuur wordt het grootste deel van een rendier gewoon opgegeten.
Zelfs het hart, wat vaak gerookt of gedroogd op tafel staat.
Echte fijnproevers ontdekken de unieke smaken van de Arctische keuken maar al te graag.
Of misschien neig je meer naar de Noorse variant van de beroemde knapperige kip van KFC?
Gebakken kabeljauwtong is ook een echte delicatesse!
Het volgende op ons menu: gegiste vis.
Dit is weer een klassiek voorbeeld van hoe creatief Noren in de keuken waren toen er zo veel mogelijk voedsel bewaard en ingemaakt moest worden.
Rakfisk is in pekel gefermenteerde forel, en dit gerecht heeft zelfs z'n eigen festival: het jaarlijkse Norsk Rakfiskfestival.
Sommige vis wordt jarenlang gefermenteerd - met bloed en ingewanden en al!
Bij het maken van gammelsaltasei (vrij vertaald als gezouten oude koolvis) slaan we de stap 'de kop eraf en laten leegbloeden' vóór het gistingsproces over.
Gaat gegiste vis je een stapje te ver, ga dan voor gravlaks.
De zalm is gezouten maar niet gegist, en is milder van smaak.
En dan hebben we nog een andere rare gewoonte: ons tegoed doen aan gebakken of gerookte kabeljauwkuit.
Onze meest geliefde variant is gerookte kabeljauwkuit in een tube, kaviar.
Ook al is Noorse kaviaar niet zo luxe als de chique Beluga kaviaar, we zijn er echt gek op. Smeer het de volgende keer als je in een hotel ontbijt eens op je boterham, bijvoorbeeld met hardgekookt ei.
Haring, ook vaak 'het zilver uit de zee' genoemd, was voor een heel aantal landen een essentiële bron van inkomsten.
In Noorwegen noemen we haring sursild en zetten we deze vissoort op meerdere festivals, die overal in het land gehouden worden, in het zonnetje.
We zijn dol op onze zure haring! Sommige mensen maken zelfs speciaal voor de feestdagen unieke varianten.
Andere zonderlinge lekkernijen uit de zee zijn bijvoorbeeld zee-egels, levertraan, zeewier en de hersenen van Noorse schelvis.
Trek gekregen? Plan een smakelijke reis door Noorwegen met recepten en unieke verhalen uit het hele land.